Ақ дегелек: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
ш r2.7.2) (Боттың үстегені: en:White Stork; косметические изменения
1-жол:
[[Сурет:White Stork-Mindaugas Urbonas-1.jpg|thumb|right]]‎ '''Ақ дегелек '''(Cіconіa cіconіa) – [[дегелек|дегелектер]]тер тұқымдасына жататын ірі ақ құс. Ол Қазақстанда [[Оңтүстік Қазақстан]] мен [[Жамбыл облысы|Жамбыл облыстарында]] ғана кездеседі. Соңғы деректер бойынша Қазақстанда 15 – 30 жұптай ғана Ақ дегелек бар. Кейбір Еуропа елдерінің зоологиялық бақтарында өсіріледі. Тұмсығы түзу, ұшына қарай үшкірлеу келеді. Қанатының ұзындығы 58 – 61 см, салмағы 3,5 – 4 кг. Қанаты қара, тұмсығы мен сирағы қызыл, [[мекиен|мекиенінің]]інің дене тұрқы [[қораз|қоразынан]]ынан гөрі кішілеу әрі тұмсығы жіңішкелеу болып келеді. Ақ дегелек тұмсықтарын бір-біріне тиістіріп қана дыбыс шығарады. Ұшқан кезде мойынын алға қарай созып ұшады. Ақ дегелек – жұбын жазбай, бір орынға бірнеше жыл қатарынан келіп, елді мекендерге жақын су айдындарының маңындағы шалғынды, батпақты жазық аңғарларға ұя салады. Жыныстық жағынан 2 – 3 жылда жетіледі. Жылына 1 рет 2 – 5 жұмыртқа салып, оны 32 – 34 күндей мекиені мен қоразы кезектесіп басады. [[Балапан|Балапандарын]]дарын ұядан 70 – 72 күнде ұшырады. Ақ дегелек ұсақ жәндіктермен, сондай-ақ жыланмен, көлбақамен, құрбақамен және кемірушілермен қоректенеді. Ақ дегелек – жыл құсы. Тамыз – қыркүйекте жылы жаққа қоныс аударады. [[Африка]], Азияның оңтүстігінде қыстап шығады да, наурызда қайта ұшып келеді. Кейбір зерттеушілер Ақ дегелекті “ләйлек” деп жазады, қазақ халқы оны “дегелек” деп атайды. Себебі: Ақ дегелек құсына байланысты халқымызда [[мақал-мәтел]], [[аңыз]], әңгімелер көптеп кездеседі. (мысалы, “Жылқының жауы — бөгелек, жыланның жауы — дегелек”, “Дегелек келді жаз болды, бала-шаға мәз болды”). Қазақ халқы Ақ дегелекті киелі құс деп есептейді де, оның ұясын бұзуға, жұмыртқасын алуға, атуға мүлде рұқсат етпейді. Ақ дегелек санының азаюына байланысты қорғауға алынған.Қазақстанның
<ref> Отырар. Энциклопедия. – Алматы.
«Арыс» баспасы, 2005 ISBN: 9965-17-272-2 </ref><ref name="source1"> ҚР табиғаты 3т. </ref>
 
 
== Пайдаланған әдебиет</span> ==
<references/>
{{stub}}
{{wikify}}
 
== Сілтемелер ==
* [[Қазақ Энциклопедиясы]]
[http://www.kitaphana.kz/ru/downloads/referatu-na-kazakskom/218-kyzyl-kitap/1779-kyzyl-kitap.html “Қызыл кітабына”]енгізілген (1996).
 
[[Санат:А]]
[[Санат:Қазақстан табиғаты]]
Line 18 ⟶ 19:
[[ar:لقلق أبيض]]
[[az:Ağ leylək]]
[[bar:Schtoach]]
[[bat-smg:Busils]]
[[be:Бусел белы]]
[[be-x-old:Бусел белы]]
[[bar:Schtoach]]
[[br:C'hwibon wenn]]
[[bg:Бял щъркел]]
[[br:C'hwibon wenn]]
[[ca:Cigonya blanca]]
[[cs:Čáp bílý]]
[[csb:Biôłi bòcón]]
[[da:Hvid stork]]
[[de:Weißstorch]]
[[dsb:Běły bóśon]]
[[eten:Valge-toonekurgWhite Stork]]
[[es:Ciconia ciconia]]
[[eo:Blanka cikonio]]
[[es:Ciconia ciconia]]
[[et:Valge-toonekurg]]
[[eu:Amiamoko zuri]]
[[fa:لک‌لک سفید]]
[[fi:Kattohaikara]]
[[fo:Storkur]]
[[fr:Cigogne blanche]]
[[frr:Aarebaare]]
[[fy:Earrebarre]]
[[ga:Corr bhán]]
[[gl:Cegoña branca]]
[[ko:홍부리황새]]
[[ha:Galantoyi]]
[[hsbhe:Běłyחסידה baćonלבנה]]
[[hr:Bijela roda]]
[[hsb:Běły baćon]]
[[hu:Fehér gólya]]
[[it:Ciconia ciconia]]
[[ja:シュバシコウ]]
[[he:חסידה לבנה]]
[[csbko:Biôłi bòcón홍부리황새]]
[[ku:Legleg]]
[[mrj:Ош цӓрлӓнгӹ]]
[[lbe:ХӀажилаглаг]]
[[lv:Baltais stārķis]]
[[lt:Baltasis gandras]]
[[li:Witte stork]]
[[hult:FehérBaltasis gólyagandras]]
[[lv:Baltais stārķis]]
[[mk:Бел штрк]]
[[mrj:Ош цӓрлӓнгӹ]]
[[my:ထုံးစပ်ဖြူငှက်]]
[[nl:Ooievaar]]
[[ja:シュバシコウ]]
[[frr:Aarebaare]]
[[no:Stork]]
[[pnb:چٹی سٹارک]]
[[pcd:Chicon·nhe]]
[[pms:Ciconia ciconia]]
[[pl:Bocian biały]]
[[pms:Ciconia ciconia]]
[[pnb:چٹی سٹارک]]
[[pt:Cegonha-branca]]
[[ro:Barză]]
Line 68 ⟶ 72:
[[sl:Bela štorklja]]
[[sr:Бела рода]]
[[fi:Kattohaikara]]
[[sv:Vit stork]]
[[tr:Ak leylek]]
[[uk:Білий лелека]]
[[bat-smg:Busils]]
[[zh:白鹳]]
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Ақ_дегелек» бетінен алынған