Алакөл (көл): Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
ш Алакөл (Алматы және Шығыс Қазақстан) дегенді Алакөл (көлі) дегенге жылжытты |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
2-жол:
| lake_name = Алакөл
| image_lake =Alakol and Sasykkol.jpg
| image_bathymetry =
| caption_bathymetry =
| location = [[Алматы]], [[Шығыс Қазақстан]]
| coords = {{coord|46|10|N|81|35|E}}
| type = [[Ағынсыз көлдер|Ағынсыз көл]], [[тұйық көл]]
| inflow = [[Үржар]], [[Қатынсу]], [[Емелқұйса]], [[Жаманөткел]], [[Ырғайлы]] , [[Жаманты]]
| outflow =
| catchment = 47859 км<sup>2</sup>
| basin_countries = Қазақстан
| length = 104 км
| width = 52 км
| area = 2,650 км²
| depth = 22,1 м
| max-depth = 54 м
| volume = 58
| residence_time =
| shore =
| elevation =
| islands =
| cities =
}}
▲'''Алакөл''' – Қазақстандағы ең ғажайып көлдердің бірі.
{{otheruses|Алакөл}}
[[Алакөл]] — Қазақстандағы [[Алматы облысы|Алматы]] және [[Шығыс Қазақстан облысы|Шығыс Қазақстан облысының]] аумағында орналасқан [[тұйық көл]], [[Қазақстан көлдері|Қазақстандағы ең ғажайып көлдердің]] бірі.
Сонымен қатар аумағы 20 мың гектардан асатын бұл өлкеге денсаулығын түзеткісі келетіндерден басқа, теңдесі жоқ көлде шомылу мен балық аулағанды ұнататындар келеді.
Орта ғасырларда "''Гургенор''", кейін "''Алактогол''", "''Алатеңіз''", "''Алакта''" деп те аталған. Алакөл — [[Жетісу]]дың [[Балқаш|Балқаштан]] кейінгі үлкен көлі. Ол Алакөл ауданының солтүстік-шығыс бөлігін алып жатыр. Көл ағынсыз, солтүстік-батыстан оңтүстік-батысқа қарай созылып жатыр. Теңіз деңгейінен 247,3 м абсолют биіктікте орналасқан. Көлдің аралдарымен қоса есептегендегі аумағы 2696 км<sup>2</sup>, ұзындығы 104 км, ең шығыңқы ені 52 км, жағалауларының ұзындығы 384 км, орташа тереңдігі 22,1 м, ең терең жері 54 м, көлдің су көлемі 58-60 км<sup>3</sup>. Су жиналатын алабы 47859 км<sup>2</sup>. Алакөлдің ең ірі шығанағы — Алакөл шығанағы. Ол көлдің оңтүстік-шығысындағы тау аралық ойыста орналасқан.
'''Алакөлге 15-тен аса өзен құяды. Олардың негізгілері:'''
* [[Үржар]] (Үрыжар);
* [[Қатынсу]];
* [[Емелқұйса]];
* [[Жаманөткел]];
* [[Ырғайлы]];
* [[Жаманты]].
Алакөл жағалауы, негізінен төрттік дәуірдің түрлі тау жыныстарынан (''[[саз балшық]], [[құмды топырақ]], [[қиыршық тас]], [[ұсақ құм]]'') тұрады. Көл суының қатуы әрқалай. Тайыз бөлігі қараша айының аяғында, орта тұсы ақпанның басында тегіс қатады. Мұзқұрсау 2 айға дейін созылады. Алакөл суында фтор мен бром көп. Көл жағасында [[қамыс]], [[қияқ]], [[қоға]], [[шалаң]], [[су қарақұмығы]], [[жебежапыақ]], [[мүйізжапырақ]], тағы басқа өседі.
'''Көлден ауланатын балықтар:'''
* [[сазан]];
* [[көксерке]];
* [[алабұға]];
* [[шармай]].
Көл маңы құсқа ([[жылқышы]], [[аққу]], [[шағала]], [[көкқұтан]], тағы басқа) бай. Сондай-ақ бұл көлді әлемде сирек кездесетін, [[Қызыл кітап|"Қызыл кітапқа"]] енгізілген реликті шағала мекендейді. Аңдардан: [[ондатра]], [[қамыс мысығы]], [[жабайы шошқа]], [[қамыс түлкісі]], [[су тышқандары]] бар. <ref>Жетісу. Энциклопедия. - [[Алматы]]: «Арыс» баспасы, [[2004]]. — 712 бет. ISBN 9965-17-134-3</ref>
==Пайдаланылған әдебиеттер==
<references/>
{{stub}}
{{wikify}}
[[Санат:Көлдер]]
[[Санат:Қазақстан көлдері]]
| |||