Алакөл-Балқаш артезиан алабы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол:
[[Сурет:Регионы Казахстана.svg|thumb|Alt=A|300px|]]
 
'''Алакөл-балқаш артезиан алабы''' , [[Оңтүстік-шығыс Қазақстан]]дағы өте ауқымды алап. Ол оңтүстігінде [[Жетісу]] (''Жоңғар'') жотасымен, солтүстігінде [[Балқаш көлі]] жағалауымен және [[Орталық Қазақстан]] адырларының оңтүстік-шығыс жиектерімен, оңтүстік-батысында [[Шу-Іле]], ал солтүстік-шығысында [[Тарбағатай тауы]]мен шектелетін ойпат аумағына сәйкес келеді. Ойпат негізінен [[мезозой-кайнозой]] түзілімдерінен тұратын біршама саяз синклинорий құрайды, ол альпілік тектогенез нәтижесінде бірнеше мульдаларға дараланған. Жер асты сулары көбінесе неогендік және төрттік кезеңдері түзілімдеріне шоғырланған. Иондық құрамы жағынан жер асты сулары [[сульфатты-хлоридті натрийлі-кальцийлі және сулфатты-хлоридті натрийлі-магнийлі]] болып бөлінеді. Олар өнімділігі, минералдану дәрежесі және хим. құрамы жағынан әр түрлі болып келеді. [[Ақсу-Лепсі, Іле-Қаратал]] және [[Алакөл]] мульдаларында ұшырасатын сульфатты-хлоридті натрийлі сулардың орташа дебиті 10 – 200 м<sup>3</sup>/тәулік, кейде 550-ге дейін жетеді, минералдану дәрежесі 2,5 – 4,5 г/л, сирегірек 10 г/л-ден астам; гастрит, панкреатит және бүйрек ауруларын емдеуге қолданылады. Солтүстік-Балқаш мульдасындағы (''Іле өзенінің сол жағалауы'') сульфатты-хлоридті натрийлі-кальцийлі сулардың орташа дебиті 50 – 250 м<sup>3</sup>/тәулік, 30-дан 100 м<sup>3</sup>/тәулік мөлшерге дейін өзгереді; минералдану дәрежесі 2,5 – 3,5 г/л аралығында. Сульфатты-хлоридті натрийлі-магнийлі сулар Оңтүстік Балқаш (Балқаш көлінің оңтұстік жағалауы) және Іле-Қаратал мульдаларында ұшырасады; дебит мөлшері 120 – 225 м<sup>3</sup>/тәулік аралығында өзгереді, минералдану дәрежесі 2,5 г/л-ден 57 г/л-ге дейін.<ref>Қазақстан Республикасының табиғаты туралы энциклопедия, V- том</ref>
'''Алакөл-балқаш артезиан алабы''' , [[Оңтүстік Қазақстан|Оңтүстік-шығыс Қазақстандағы]] өте ауқымды алап.
== Пайдаланған әдебиет==
 
'''Алакөл-балқаш артезиан алабы''' , [[Оңтүстік-шығыс Қазақстан]]дағы өте ауқымды алап. Ол оңтүстігінде [[Жетісу]] (''Жоңғар'') жотасымен, солтүстігінде [[Балқаш көлі]] жағалауымен және [[Орталық Қазақстан]] адырларының оңтүстік-шығыс жиектерімен, оңтүстік-батысында [[Шу]]]-[[Іле]], ал солтүстік-шығысында [[Тарбағатай тауы|Тарбағатай тауымен]]мен шектелетін ойпат аумағына сәйкес келеді. Ойпат негізінен [[мезозой]]-[[кайнозой]] түзілімдерінен тұратын біршама саяз синклинорий құрайды, ол альпілік тектогенез нәтижесінде бірнеше мульдаларға дараланған. Жер асты сулары көбінесе неогендік және [[төрттік кезең|төрттік кезеңдері]] түзілімдеріне шоғырланған. Иондық құрамы жағынан жер асты сулары [[сульфаттысульфат]]ты-хлоридті[[хлор]]идті натрийлі[[натрий]]лі-кальцийлі[[кальций]]лі және сулфатты[[сулфат]]ты-хлоридті[[хлор]]идті натрийлі[[натрий]]лі-магнийлі[[магний]]лі болып бөлінеді. Олар өнімділігі, минералдану дәрежесі және хим. құрамы жағынан әр түрлі болып келеді. [[Ақсу]]-[[Лепсі]], [[Іле]]-[[Қаратал]] және [[Алакөл]] мульдаларында ұшырасатын сульфатты-хлоридті натрийлі сулардың орташа дебиті 10 – 200 м<sup>3</sup>/тәулік, кейде 550-ге дейін жетеді, минералдану дәрежесі 2,5 – 4,5 г/л, сирегірек 10 г/л-ден астам; [[гастрит]], [[панкреатит]] және [[бүйрек аурулары|бүйрек ауруларын]] емдеуге қолданылады. Солтүстік-[[Балқаш]] мульдасындағы (''Іле өзенінің сол жағалауы'') сульфатты-хлоридті натрийлі-кальцийлі сулардың орташа дебиті 50 – 250 м<sup>3</sup>/тәулік, 30-дан 100 м<sup>3</sup>/тәулік мөлшерге дейін өзгереді; минералдану дәрежесі 2,5 – 3,5 г/л аралығында. Сульфатты-хлоридті натрийлі-магнийлі сулар Оңтүстік Балқаш (Балқаш көлінің оңтұстік жағалауы) және [[Іле-Қаратал мульдаларындамульдалары]]нда ұшырасады; дебит мөлшері 120 – 225 м<sup>3</sup>/тәулік аралығында өзгереді, минералдану дәрежесі 2,5 г/л-ден 57 г/л-ге дейін.<ref>Жетісу. Энциклопедия. - [[Алматы]]: «Арыс» баспасы, [[2004]]. — 712 бет. ISBN 9965-17-134-3</ref> <ref>Қазақстан Республикасының табиғаты туралы энциклопедия, V- том</ref>
 
==Пайдаланылған әдебиеттер==
<references/>
{{stub}}