Қосарлы дауыссыздар: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Жаңа бетте: '''Қосарлы дауыссыздар''' (орыс. удвоенные согласные)— 1. Сөз ішінде бір [[Дауыссыз дыбыстар|дауыс...
 
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол:
'''Қосарлы дауыссыздар''' (орыс. удвоенные согласные)— 1. [[Сөз]] ішінде бір [[Дауыссыз дыбыстар|дауыссыз дыбыстың]] қайталанып келуі. Кейбір [[кірме сөздер|кірме сөздердің]] түбір [[морфема|морфемаларындағы]] [[ұяң]], [[үнді]] қосар дауыссыздардың бір сыңары әдетте басқа ұяң дыбысқа ауысып (уммәт — умбет, һамма — әмбе) немесе мүлде түсіп қалады (махаббат — махабат, ләззат — ләзат). Бір дауыссыз дыбыстың түбір сөзде қосарланып келуі қазақ тілінде сирек құбылыс. Мысалы: ашшы (ащы), түшшы (тұщы), қатты, тәтті. 2. Созылыңқы дауыссыздар. Айтылуында созылыңқылық байқалатын дауыссыз дыбыстар. Қосарлы дауыссыздар жалпы тіл білімінде "Гемината" деп аталады.
Қос болымсыздық форма (орыс. двойная отрицательная форма) — бір сейлемде екі болымсыздық форманың қолданылуы. Бұл әр түрлі жағдайда көрінеді: I. Сөйлемде [[етістік|етістіктің]] болымсыз түрі мен болымсыздық мән беретін емес сөзі қатысқанда. Мысалы: Оның мұны білмеуі мүмкін емес. Осындай екі болымсыз форманың қолданылуы нәтижесінде сөйлем болымды мәнге ие болады. 2. Сөйлемнің болымсыздық мағынасын күшейту, нығайту үшін, болымсыздық [[есімдік|есімдіктері]] мен болымсыз [[етістік|етістіктер]] тіркесіп айтылғанда. Мысалы: Біз ешкімді ешқайда зорлап сайламаймыз(Б. [[Майлин]]). 3. Ӏс-әрекетті болжау сипатында айтылатын [[сөйлем|сөйлемнің]] баяндауышы кейде болымсыз мәнді тіркес пен шартты рай етістіктің болымсыз түрінен жасалғанда. Мысалы: Колхоздан шығарып тастап жүрмесе (Б. Майлин). 4. Шартты рай етістіктің болымсыз түрі не қылсын арқылы жасалатын модальдық [[баяндауыш]] құрамында болымсыз -ма тұлғасы қатысқан жағдайда. Мысалы: Екі бақсының аулы атанбасақ не қылсын (Ғ. [[Мүсірепов]]).
Қос еріндік дауыссыздар (орыс. двугубные, билабиальные согласные (би екі,labialis - еріндік)) — екі еріннің бір-біріне нық тиісуі арқылы жасалатын дауыссыздар: б, п, м.<ref> Тіл білімі терминдерінін түсіндірме сөздігі — Алматы.