Достан Тәңірбергенұлы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Жаңа бетте: '''Достан Тәңірбергенұлы''' (шамамен 1757, Ақтөбе облысы Шалқар ауданында — 19 ғасы...
 
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол:
'''Достан Тәңірбергенұлы''' (шамамен 1757, [[Ақтөбе облысы]] [[Шалқар ауданы|Шалқар ауданында]] — 19 ғасырдың 30-жылдары) — [[би]]. [[Кіші жүз]] құрамындағы әлім тайпасының шекті руынан шыққан. Достан дәулетті, бай адам болған. [[И.Ф. Бларамберг|И.Ф. Бларамбергтің]] 1852 жылы [[Санкт-Петербург|Санкт-Петербургте]] шыққан “[[Кіші жүз қырғыздарының жері]]” деген еңбегінде: “Қырғыз-қайсақтардың байлығының ең басты бұлағы [[мал шаруашылығындашаруашылығы]]нда ...Шектінің Тілеуінен шыққан Достан биде 7000 жылқы, 2500 түйе, 4000 сиыр, 40 000 қой бар. Достан қырғыз-қайсақ даласындағы ең бай адам әрі мырза. Оның әулеті сол байлығы арқылы ерекше орынға ие болған. Достанның 32 ұлы, 11 әйелі бар. Әр әйелі бір-бір ауыл. Әр ауылда 20 — 25 шаңырақ бар. Олар 1000 — 1100 жанды топтастырады. Достанның көзінің тірісінде оның ауылдары, балалары мен шөберелерінен тұратын сақадай сай қаруланған 100 атты жасақ шығаратын болған. Олардың бәрі дәулетті...” деп жазған. Халық оны “отыз ұлды Достан” деп атаған. Достан [[Сырым Датұлы]] бастаған ұлт-азаттық қозғалысқа қатысқан. Ол 1786 жылы [[Сырым |Сырым батыр]] шекті еліне келгенде көтерілісшілердің қажетіне 400 сәйгүлік берген. 1787 жылы старшиналыққа ұсынылады. Сол жылдың қарашасында [[Орынбор генерал-губернаторы]] [[О.А. Игельстром]] [[Екатерина ІІ|Екатерина ІІ-ге]] жазған хатында: “Кіші жүздегі үш Орданың әрбірінен бір-бір аса беделді қырғыз-қайсақтарды старшиналыққа ұсынамын. Атап айтқанда, [[Әлімұлы]] ордасынан 3 аға старшина: төртқарадан — [[Қаракөбек би]], шөмекейден — [[Сарымалай би]], шектіден [[Достан би]]...” деп көрсетілген. 1797 жылы Достан, [[Көтібар]] бастаған шекті руының 100 адамы [[Ресей|Ресейдің]] отарлық саясатын жүргізуші [[Есім|Есімді]] өлтіріп, ордасын талқандаған. Достан — [[Арынғазы сұлтан|Арынғазы сұлтанды]] қолдап, оны айдаудан босату туралы және [[Кіші жүз]] ханы ретінде мойындау жөнінде [[Ресей]] патшасы [[Александр І|Александр І-ге]] жолдаған хатқа 389 ел азаматтарының қатарында қол қойғандардың бірі.
==Пайдаланған әдебиеттер==
Қазақ энцклопедиясы