21 868
өңдеме
Түйіндемесі өңделмейді
No edit summary |
|||
|
[[
'''Көл''' - [[құрлық|құрлықтар]] өңіріндегі суға толы дербес [[ойыс|ойыстар]]. Ауқымды кеңістікті қамтитын, суы ащы көл түрлері теңіз деп аталып жүр ([[Каспий теңізі|Каспий]], [[Арал теңізі|Арал теңіздері]]). <ref>Мұнай және газ геологиясы терминдерінің орысша-қазақша түсіндірме сөздігі. Жалпы редакциясын басқарған Қазақстанға еңбегі сіңген мұнайшы — геологтар Т.Н. Жұмағалиев, Б.М. Куандықов, [[2000]]. — 328 бет.</ref> [[Жер]] шарындағы көлдердің жалпы ауданы 2,1 млн. км<sup>2</sup> (құрлық ауданының шамамен 1,4%-ы). Ондағы жинақталған судың көлемі 176 мың км<sup>3</sup>, оның 52%-ы тұщы су, 48%-ы [[ащы]] су. Көлде эндемик түрлер, кейде реликт түрлер тіршілік етеді. Жер шарының ең ірі көлі – [[Каспий]] теңізі, ең терең көлі – [[Байкал]]. Қазақстанда Каспий мен Аралды қоспағанда, 48262 көл бар, олардың жалпы ауданы 45032 км<sup>2</sup>.<ref> [[Қазақ энциклопедиясы|"Қазақ энциклопедиясы"]] , 5 том </ref>
==Көлдердің түрлері==
[[File:Aral Sea Continues to Shrink, August 2009.jpg||thumb|
[[File:Caspian Sea from orbit.jpg|thumb| alt=A.| [[Каспий теңізі]].]]▼
[[File:Lake Tahoe NV.jpg|thumb|right|[[Тахо көлі]], Калифорния]]
[[File:02162008 Interstate80NWUtah.JPG|thumb|right|[[Үлкен тұзды көл]], [[АҚШ]]]]
[[File:Lake urmia, salt crystals.jpg|thumb|right|[[Урмия көлі]], [[Иран]]]]
[[File:Arizona-sunset.jpg|thumb| alt=A.| [[Аризона]].]]
===Қалыптасуына қарай===
Көл ойыстарының қалыптасуына қарай: ''бөгелген'', ''ойысты'' және ''аралас'' болып жіктеледі.
==Тұздылығы==
Өзендерде тұздылық көбінесе 3-5 г/л-ден аспайды, ал көлдерде бұл көрсеткіш 14-тен 300 г/л дейін жетеді. Тұздылығы өте жоғары көлдер қатарына [[АҚШ]] жеріндегі [[Үлкен Тұзды көл]], Оңтүстік-Батыс Азиядағы [[Өлі теңіз]] жатады.
===Дүние жүзіндегі аса ірі көлдер===
▲[[File:Caspian Sea from orbit.jpg|thumb| alt=A.| [[Каспий теңізі]].]]
{| class="wikitable sortable" border="1" cellpadding="1" cellspacing="0" align="center" style="margin: 1em 1em 1em 0; background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 90%;"
| |||