Дара жарнақтылар: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол:
{{Қорық аймақ | name =ДАРА ЖАРНАҚТЫЛАР| image =Cypripedium calceolus 02 mg-k.jpg|200px | caption =| location = Қазақстан| area = | established =| governing_body = | world_heritage_site =| website =}}‎ '''Дара жарнақтылар''' , ''лилиопсидтер'' (''Мonocotyledones'' немесе ''Lіlіopsіda'') – [[гүл]]ді өсімдіктердің екі класының бірі. Дара жарнақтылардың қос жарнақтылардан айырмашылығы жеміс ұрығындағы тұқым жарнағы біреу ғана болады. Дара жарнақтылардың 3 класс тармағы (алисмалар, лалагүлділер, арецидалар), 80-дей тұқымдасқа, 2600-дей туысқа және 60 мыңдай түрге жіктеледі. Бұлар гүлді[[гүл]]ді өсімдіктердің 25%-ын құрайды. Көпшілігі шөптесін өсімдіктер, негізінен, қоңыржай [[белдеу]]лердегі [[шабындық]]тарда, далалық [[аймақ]]тар мен [[саванна]]да, ал [[ағаш]] тәрізділері субтропиктік, тропиктік аймақтарда өседі. Алисмалар (''Аlіsmatіdae'') – суда және батпақта өсетін шөптесін өсімдіктер (сукөрік, кербезгүл, т.б.). Гинецейі (аналықтар жиынтығы) тұтаспаған (апокарпты). Тұқымы эндоспермсіз (ұрықтың қоректенуіне қажетті [[ұлпа]]). Арецидалар (''Аrecіdae'') – шөптесін немесе [[ағаш]] тәрізді [[өсімдіктер]] (пальма, аронниктер, т.б.). Гүлі дара жынысты, [[шашақ]] гүлшоғырына топталған. Гинецейі – түйіні көп ұялы (ценокарпты). Тұқымы – эндоспермді. Лалагүлділер (''Lіlііdae'') – жуашықты және тамырсабақты көп жылдық шөптесін өсімдіктер ([[қызғалдақ]], құртқашаштар, қияқөлең, орхидея, т.б.). Гинецейі – ценокарпты (сирек апокарпты). Гүлі – жай гүл серікті, тостағанша жапырақшалары болмайды, шашақ гүлшоғырына топталады, ірі гүлі жеке-жеке орналасқан, [[жәндіктер]] арқылы тозаңданады. Тұқымы – эндоспермді.
Дара жарнақтылардың көпшілік түрінің ([[бидай]], қарабидай, [[күріш]], қант қамысы, [[пальма]], т.б. сондай-ақ әсемдік үшін егілетін [[қызғалдақ]], [[лалагүл]], т.б.) [[шаруашылық]] маңызы өте зор. Дара жарнақтылар [[Қазақстан]]ның барлық жерінде кездеседі.
 
<ref>Қазақ энциклопедиясы</ref>