Жамбыл ауданы (Солтүстік Қазақстан облысы): Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш Боттың үстегені: pnb:ضلع زھامبل(صوبہ اتلا قازقستان); косметические изменения
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол:
{{otheruses|Жамбыл ауданы}}
[[Сурет:Zhambyl North District Kazakhstan.png|thumb|300px|Жамбыл ауданы]]
'''Жамбыл ауданы''' - [[Солтүстік Қазақстан облысы]]ның солт.-батысындағы әкімш. бөлініс. Бұрынғы Преснов және Жамбыл аудандарының қосылуынан (1997) пайда болды. Жер аум. 7,46 мың км2. Тұрғыны 32 мың адам, орташа тығызд. 1 км2-ге 4,2 адамнан келеді (2009). Аудандағы 63 елді мекен 16 ауылдық әкімш. округке біріктірілген. Ж. а. Батыс Сібір ойпатының оңт-ндегі Есіл мен Обаған өзендерінің суайрығы болып табылатын жазықты алып жатыр. Жер бедеріне көл қазаншұңқырларымен кезектесіп жатқан дөңді белестер тән. Климаты тым континенттік. Қысы суық ызғарлы, жазы біршама ыстық. Қаңтарда ауаның орташа темп-расы –18 – 19°С, шілдеде 20°С. Кей жылдары қыста –40°С аяз, ал шілдеде 40°С-тан астам ыстық болып тұрады. Жауын-шашынның жылдық орташа мөлш. 300 мм-ден 350 мм-ге дейін барады. Оның басым бөлігі жылдың жылы мезгілінде жауады. Желсіз күндер аз. Жазда солт. және батыс желдер, қыста оңт.-батыс желдер басым келеді. Олардың орташа жылд. 4 – 4,5 м/с, ал жазда ыстық күндері соғатын аңызақ желдің жылд. 6 – 10 м/с, қысқы бұрқасын күндері 15 м/с-қа дейін барады. Ж. а-ндағы көлдердің жалпы саны 150-ден астам және басым бөлігінің суы тұщы. Қуаңшылық жылдары кейбір көлдерде тұз байланады, олардың кейбірінің емдік қасиеттері бар. Ж. а. орманды және орманды-дала белдемдерінде орналасқан. Топырағы қызғылт қоңыр, карбонатты қара топырақты және шала күлгін топырақты. Мұнда қайың мен терек аралас ормандар, кейде қарағай аралас қайың шоқтарына және әр түрлі шөп аралас өскен селеулі-бетегелі далаға ауысады. Жануарлар дүниесінен орманды алқапта бұлан мен елік, қасқыр, түлкі, қарсақ, қоян, борсық, далалы өңірде суыр, сарышұнақ, көлдерде ондатр, сан алуан су құстары (шағала, қаз, үйрек, аққу), жыртқыш құстардан бүркіт, кезқұйрық, күйкентай, тұрымтай, жағалтай, көл жағаларында қызғыш, тауқұдірет, жылқышы мекендейді. А. ш. жерінің аум. 600 мың га, оның ішінде жыртылған жері 228,1 мың га, 69 мың га шабындық, 278,1 мың га жайылым. Негізінен егіншілік және мал ш-мен айналысады. Аудан жерімен батыстан шығысқа қарай мемл. маңызы бар Қостанай – Петропавловск автомоб. жолы, солт-тен оңт-ке қарай Қорған – Новоишим т. ж. өтеді.