ЧЕК'''Чек''' ([[Ағылшын тілі|ағылш]]. cheque‚ cheсk — тексеру‚ бақылау‚ кедергі жасау) — қатаң түрде белгіленген нысандағы [[Бағалы қағаздар|бағалы қағаз]], ақшалай құжат. Онда чек берушінің чекте көрсетілген ақшалай соманы чек ұстаушыға төлеу жөнінде [[Банк|банкіге]] берген жазбаша өкімі баяндалады. Ч.Чек қызметін банкілер клиент ашқан Ч.Чек салымындағы [[депозит|депозиттелген]] ақшалай сома шегінде көрсетеді. Ч-тіЧекті өтеу көзі — клиенттің меншікті қаражаты немесе банк несиесі. Ақшалай Чекті банкіден [[Ақша]]лай ЧҚолма-тіқол банкіденақша айналымы|қолма-қол ақша алу]] үшін, [[несие|несиелік]] Ч-тіЧекті қолма-қол ақшасыз есеп айырысу үшін пайдаланады. Несиелік Ч-тіЧекті жоғалған, ұрланған немесе қолдан жасалған жағдайда қорғау үшін кроссолау әдісі қолданылады, яғни оның бет жағында екі қатар сызықпен қиғаш сызу тартылады (мұның мәнісі оны пайдалануға белгілі бір шектеу қойылды дегенді білдіреді). Ч.Чек төлем айналымында пайдаланылады және онда міндетті түрде ''“чек”'' деген атау‚ Ч.Чек берушінің тапсырмасы (өкімі)‚ берушінің атауы және оның төлем төленуге тиіс шоты‚[[Шот|шоты]]‚ төлем төленетін валюта‚[[валюта]]‚ чектің жазылған күні мен мекені‚ Ч.Чек берушінің қойған қолы болуға тиіс. Ч-теЧекте деректемелердің ең болмаса біреуінің жоқ болуы‚ құжатты заңды күшінен айырады.
Түрлері: * ''“бұйрыққа жатады”'' деген ескертпемен белгілі бір адамға жазылған ордерлік Ч.Чек; * ''“бұйрыққа жатпайды”'' деген ескертпемен белгілі бір адамға жазылған атаулы Ч.Чек; * ''“ұсынушыға”'' деген жазу жазылған ұсынушыға арналған Ч. Чек;
Ордерлік және ұсынушыға арналған Ч-тердіЧектерді [[индоссамент]] арқылы кез келген адамға (Ч.Чек берушіні қоса) табыстауға болады. Ч.Чек бойынша төлемге авальшы [[аваль]] арқылы толық немесе ішінара кепілдік беруі мүмкін. Ч.Чек бойынша төлемге кепілдікті төлемшіден басқа кез келген тұлға бере алады. Ч.Чек бір қаладағы немесе басқа қаладағы айналымда тауарлар мен қызметтер үшін қолма-қол ақшасыз есеп айырысу үшін де қолданылады. Ч.Чек ақша жиынының аса өтімді компоненттерінің бірі ретінде М1 ақша агрегатына жатады, өйткені оны банк барлық қажетті шарттары сақталған жағдайда міндетті тәртіппен төлем төлеуге қабылдайды. Ч.Чек айналыстағы қолма-қол ақшаның орнын толтыру атқарымын орындайды және ақша ресурстарының үнемделуіне жәрдемдеседі. [[Электрондық аударма жүйесі|Электрондық аударма жүйесінің]] енгізілуі құжат айналымын жеделдетеді. Ч.Чек трансакциясы[[Транзакция|транзакциясы]], яғни Ч.Чек деректерін магнитті тасығышқа жазу, микрофильмдеу банкінің Ч-тіЧекті өңдеуге, Ч-тіЧекті өңдеуге, сұрыптауға жұмсайтын шығынын, өтелген Ч-тіЧекті иесіне қайтаруға жұмсалатын пошта шығынын үнемдеуге жәрдемдеседі. Экон. табиғаты бойынша Ч.Чек — борышқорлық міндеттеме. Оны өтеу Ч.Чек берушінің (борышқордың) шотынан Ч.Чек ұстаушының (алушының) шотына белгілі бір ақшалай соманы аудару жолымен жүзеге асырылады. Ч-тіЧекті бір тұлғадан екінші тұлғаға беру мүмкіндігі және Ч.Чек айналымының дамуы оны айналымдағы ақша құжаты ретінде сипаттайды. Ч-тіңЧектің қолма-қол ақшасыз қаражат ретінде айналыста жүруге жарамдылығы оны жалған ақшаға ([[квази-ақша|квази-ақшаға]]) айналдырады. Ч.Чек иеленушісінің мүліктік құқы-ғынқұқығын куәландыратын құжат ретінде және төлем айналымына қызмет көрсетуге арналғандықтан — саудада пайдаланылатын бағалы қағазға жатады.<ref> Қаржы-экономика сөздігі. - Алматы: ҚР Білім және ғылым министрлігінің Экономика институты, "Зияткер" ЖШС, 2007. ISBN 978-601-215-003-2 </ref>
