|
[[File:Гайавата создаёт азбуку.jpg|right|150px|thumb|Ежелгі адамдардың алғаш білімге тартылуы]]
'''Білім''' – адамдардың белгілі бір жүйедегі ұғымдарының, деректері мен пайымдауларының, т.б. жиынтығы. Білім адамзат мәдениетінің ең ауқымды ұғымдарының бірі болып табылады. Ол [[сана]], [[таным]], объективті [[әлем]], [[субъект]], [[ойлау]], [[логика]], [[ақиқат]], [[парасат]], ғылыми және т.б. күрделі де терең ұғымдармен тығыз байланыста әрі солар арқылы анықталады. Білім [[философия]] мен рационалды білім пайда болғаннан көп бұрын дүниеге келген.
Ежелгі мәдениетте Білімбілім адамның әлеммен және қауымдастық ішіндегі қатынастарын реттейтін аңыздар, салт-дәстүрлік жарлықтар мен нормалар, тыйым салулар пішімінде болды. Мұнда Білімді [[аруақтар]], [[рухтар]], [[ата-бабалар]], кейініректе, құдайлар сыйға тартқан қасиетті нәрсе деп түсінген. Сондықтан Білім қауіп-қатермен байланысты деп, онымен тек адамдардың ерекше тобы – [[дінбасылар]], діни қызметкерлер ғана шұғылданған. Ежелгі мәдениетте Білім мен сенімнің, [[ақиқат]] пен жалған түсініктің арасында айырмашылық жоқ. Мұнда қасиетті Білім үстемдігі абсолютті деп танылады. Білімнің әлеуметтік мәртебесі мен мәні отырықшы, техника-урбанистік қоғам типіне өтуге байланысты түбегейлі өзгерді. Қала адамы өзін көпшілікпен бірге тұру ережелері мен нормаларының иесі, Білімнің жаратушысы мен билеушісі деп санады. Білімнің айрықша пішімі ретінде рационалды Білім идеалын қалыптастырған философия туындады. Философия ақиқат пен ақиқат емес ілімдер айырмашылығын енгізіп, дәлелдеудің айрықша түрлерін, негіздеу мен дәлелдемелік ұғымдарды қалыптастырды. Философия шеңберінде айрықша пән – ақиқат ойлау ережелері мен заңдарын қалыптастыратын логика туындады. Білім [[логика|логикалық]] ойлаудың объектісіне, мақсаты мен мұратына айналды. Өркениетті қоғамда Білім билікпен тұтасып, қоғамды басқарудың құралына айналуда. Білім алу тұлғаның қалыпты әлеуметтенуінің және билік құрылымына енуінің міндетті шарты болып, оның қажеттілігінен Білім беру институттары туындады. [[Платон|Платонның]] «билеуші-философ» идеалы – (білімді әрі оған сай басқарушы ел басы) қазіргі «ақпараттық қоғамда» өзінің көрінісін тапты, яғни билік Білімнің қазіргі формасы – [[ақпарат|ақпаратты]] иелену ретінде айқындалуда.
[[File:Tree of knowledge.svg|right|100px|thumb|Білім ағашы]]
==Білімділік==
Білімділік - тәжірибені меңгерген дамыған тұлғаның сапасы, бұл арқылы ол қоршаған ортада бейімделуге, оны қорғау мен байытуға, ол туралы жаңа білім алуға және бұл арқылы өзін жетілдіруге қабілетті болады. Білімділік өлшемі білімдер жүйелілігі мен ойлау жүйелілігі болып табылады, бұл адамның өздігінен логикалық пайымдау арқылы білімдер жүйесіндегі жетіспеген түйіндерді қайта қалпына келтіре алатынында байқалады. "''Білім дегеніміз жатталған нәрсенің ұмытылған кездегі қалғаны''" (ежелгі нақыл сөз).<ref name="name" />
==Қарапайым білім==
|
