Қарсыласу қозғалысы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
ш Қарсыласу Қозғалысы дегенді Қарсыласу қозғалысы дегенге жылжытты |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
1-жол:
[[Сурет:Dunkerque retreat.png|right|thumb|200px|[[Дюнкерк шайқасы]]]]
[[Сурет:Street fight babruysk 28th or 29th june 1944.jpg|right|thumb|200px|[[Багратион операциясы]]]]▼
'''Қарсыласу қозғалысы''' – [[екінші дүниежүзілік соғыс]] жылдарындағы ([[1939]] – [[1945|1945жж.]]) [[фашизм|фашизмге]] [[қарсы]] [[бас]] [[көтеру|көтерулер]]. Қозғалыс [[фашистік одақ|фашистік одаққа]] кіретін [[елдер|елдердің]] ([[Германия]], [[Италия]], [[Жапония]], т.б.) [[қарулы күштер|қарулы күштеріне]] қарсы бағытталды.
==Ағымдары==
▲[[Сурет:Street fight babruysk 28th or 29th june 1944.jpg|right|thumb|200px|[[Багратион операциясы]]]]
Жаулап алынған елдерде қарсыласу [[қозғалыс|қозғалысына]] қатысушылар арасында екі [[ағым]] болды: <br/>
1. [[Жергілікті]] [[коммунистік партия|коммунистік партиялардың]] жетегінде болған [[ұйым|ұйымдар]]; <br/>
2. [[Батыс елдері]] ([[АҚШ]], [[Ұлыбритания]], т.б.) көмегіне сүйенген [[ұлттық ұйым|ұлттық ұйымдар]]. Бұл екі ағым фашизмге қарсы күресте түрлі [[бағыт]] ұстанды. Мысалы, [[Франция]], Италия, [[Чехословакия]], [[Бельгия]], [[Дания]], т.б. елдерде екі ағым [[ортақ]] жауға қарсы күш біріктірсе, [[Югославия]], [[Албания]], [[Грекия]], [[Польша]], т.б. елдерде, керісінше, өзара [[бәсекелестік|бәсекелестікке]] түсті.
==Кезеңдері==
Қарсыласу қозғалысы бірнеше [[кезең|кезеңнен]] тұрады.
1. 1939 ж. [[қыркүйек]] – 1941 ж. [[маусым]] – күш жинау кезеңі болып, фашизмге қарсы ұйымдар құрыла бастады. [[Партизан]] топтары (Польша, Югославия), саяси [[манифестация]], [[диверсия|диверсиялар]] (Чехословакия, Франция, [[Қытай]]) ұйымдастырылды.
2. 1941 ж. маусым – 1942 ж. қараша – [[неміс фашистері|неміс фашистерінің]] [[Москва]] түбінде жеңілуіне байланысты қарсыласу қозғалысы жалпы [[ұлттық]] [[сипат]] алды. <br/>▼
3. 1942 ж. қараша – 1943 ж. соңы – [[Кеңес әскерлері|Кеңес әскерлерінің [[Сталинград]] және [[Курск]] шайқастарында жеңіске жетуіне байланысты [[Грекия]], [[Албания]], Югославия, Қытай, Италия, [[Вьетнам]], т.б. елдерде [[ұлт-азаттық армия|ұлт-азаттық армиялары]] құрылып, кейбір аймақтар [[азат]] етіле бастады. <br/>▼
▲2. 1941 ж. маусым – 1942 ж. қараша – [[неміс фашистері|неміс фашистерінің]] [[Москва]] түбінде жеңілуіне байланысты қарсыласу қозғалысы жалпы [[ұлттық]] [[сипат]] алды.
▲3. 1942 ж. қараша – 1943 ж. соңы – [[Кеңес әскерлері|Кеңес әскерлерінің [[Сталинград]] және [[Курск]] шайқастарында жеңіске жетуіне байланысты [[Грекия]], [[Албания]], Югославия, Қытай, Италия, [[Вьетнам]], т.б. елдерде [[ұлт-азаттық армия|ұлт-азаттық армиялары]] құрылып, кейбір аймақтар [[азат]] етіле бастады.
4. 1944 – 1945 ж. қыркүйек – Германия мен [[Жапония]] талқандалып, [[Батыс Еуропа]] мен [[Оңтүстік-Шығыс Азия]] елдері фашизмнен азат етілді.
Line 23 ⟶ 26:
Қарсыласу қозғалысы [[интернационалдық сипат]]та болды. Тұтқыннан, [[концлагерь|концлагерьлерден]] қашып шыққан көптеген кеңес азаматтары жергілікті [[партизан]] қозғалыстарына қосылды. Олардың арасында [[қазақстандықтар]] да болды. Мысалы, [[cержант]] [[Бейсен Райысов]] Югославия азаттық армиясында батальон командирі болды. [[Дәрігер]] [[Ахмет Бектасов]] Франция партизандарынан арнайы топ ұйымдастырды. [[Қадем Жұбаниязов]] Испанияда, [[Қамкен Жанбеков]], [[Өтеген Абдуллин]], т.б. [[Бельгия]], [[Голландия]] елдерінде құрылған партизан жасақтарында соғысты. Бұл партизан жасақтарында көптеген қазақтар болды. Мысалы, Райысовтың [[батальон|батальонында]] 90-ға жуық [[қазақ]] болған. [[1965 ж.]] Италия [[ақпарат құралдары]] “[[Гуидо Боскалия]]” отрядында 70 қазақ болғанын хабарлады. Дегенмен қарсыласу қозғалысына қатынасқандардың көпшілігінің ерлік қимылдары әділ бағаланбай, тұтқынға түскен адамдар ретінде біржақты қаралып, кеңестік әміршіл жүйе тарапынан қуғынға ұшырады. [[1946 ж.]] қарсыласу қозғалысына қатысып, елдеріне оралған 49 қазақ азаматы тұтқындалып, ату жазасына кесілген, кейіннен үкім өзгертіліп бәрі де 25 жылға бас бостандықтарынан айрылды.<ref name="source1">Қазақ энциклопедиясы</ref>
▲==Пайдаланылған әдебиеттер:==
<references/>
== Тағы қараңыз ==
Line 34 ⟶ 35:
{{stub}}
{{wikify}}
[[Санат:Тарих]]
| |||