Жиембет жырау: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол:
[['''Жиембет]] Бартоғашұлы''' ((1570-751575) жылдар шамасында туып, [[1643]] жылы дүниеден қайтқан). Қазақтың аса талантты жырауы, биі әрі жеңімпаз батыры. Ол Кіші жүздің алшын тайпасынан шыкқан. Жиембеттің жас шағы қазіргі Батые Қазакстан аймағының [[Өзен]], [[Жем]], [[Арал]] аралығындағы [[ауыл|ауылдарда]] өткен. 16 жасынан [[хан|хандар]], [[би|билер]], [[батыр|батырлар]] жанында жүріп, [[ел]] билігіне араласады. Өсе келе ол Есім ханның беделді биі әрі батыры дөрежесіне көтеріледі. Талай ұрыс, шайқастарға катысып, ерлік көрсетеді. Ханның жауынгер жасағын баскарып, жеңімпаз қолбасшы болады. Ол сонымен бірге Еңсегей бойлы Ер Есімнің кіші жүз еліндегі ең бір беделді [[бас]] биі ретінде танылады. Жиембет әсіресе [[1620]] жылғы [[Есім]] ханның ойрат-қалмақтармен соғысы кезінде ерекше [[ерлік]], [[тапқырлық]] көрсетіп, шапқыншы жауды ойсырата жеңіп, бетін кайтарады.
Қазақ Совет энңиклопедиясында (4-том, 443-бет). [[Жиембет]] жыраудың ересен ерлігі мен [[әділ]] де алғыр билік [[қызмет]]і былай жазылған: "...Ол Есім ханның кіші жүздегі ел басқарушы биі, қолбасшы батыры болған. Қалмақтарға қарсы [[1620-27]] жылдарғы жорықтарға қатысып [[ұйымдастырушылық]] қабілетімен, ерлігімен көзге түскен". Сөйтіп ол үлкен [[абырой]], [[бедел]]ге ие болады.
Жиембет бидің Есім ханмен бұл [[достық]] қарым-қатынасы ұзаққа бармайды. Екеуінің арасында ел [[аралық]] бітімгерлік, жер дауы, жесір дауы кезінде келіспеушілік өрістей береді. Бетің бар, жүзің бар демей, турасын кесіп айтатын [[қайсар]] өжет би Есім ханның кейбір озбыр жөн-жосықсыз іс-әрекеттеріне карсы шығады. Оның бұл [[мінез]]і [[хан]]ға да жаға бермейді. Сөйтіп хан мен бидің арасы суи бастайды. Жиембет ханнан іргені аулақтатып, кол астындағы елге өзінше билік жүргізе бастайды. Мұны білген хан оның соңына түсіп, куғынға салады. Сонда бір кездесуде Жиембет жырау Есім ханға былай депті:
70-жол:
 
Сол айдаудан Жиембет би [[1643]] жылы [[ауыл]]ына қайтып оралады. Бұл кезде [[Есім хан]] өлгенді. [[Ел-жұрты]], ағайын-туыстары өзінің сүйікті [[би]]і, талай ел қорғаны болған батырын зор құрмет көрсетіп карсы алады. Төбесіне көтеріп оған [[сый-құрмет]] көрсетеді. Айдау, бұғауда тапқан кесел, жарақатын жазуға көмектеседі. Бірақ [[жырау]] бұрынғыдай көсіліп жырлай алмайды. Дендеп кеткен ауру алмай қоймайды. Жетпістен асқан шағында бұл дүниемен коштасады.
Біз Жиембеттің билік кызметіне қатысты сөз қозғадық, ал оның жыраулық таланты өз алдына арнайы сөз етуді кажет етеді. Жиембет жыраудың біраз толғаулары "Бес ғасыр" жинағында жарияланған.<ref>Даланың дара ділмарлары.-Алматы: ЖШС "Қазакстан" баспа үйі", 2001, - 592 бет. ISBN 5-7667-5647</ref><ref>Батыс Қазақстан облысы. Энциклопедия. — Алматы: «Арыс» баспасы, 2002
ISBN 9965-607-02-8 </ref>
 
 
Line 79 ⟶ 80:
[[Санат:Тұлғалар]]
[[Санат:Ж]]
{{stub:Тұлғалар}}
 
{{stub}}
{{wikify}}