Үлкен Суайрық жотасы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Жаңа бетте: '''Үлкен Суайрық жотасы''' (''Great Dіvіdіng Range''), Шығыс Австралия таулары — Австралияның шығыс және о...
 
шӨңдеу түйіні жоқ
1-жол:
{{coord|25|00|S|147|00|E|region:AU_type:mountain|display=title}}
'''Үлкен Суайрық жотасы''' (''Great Dіvіdіng Range''), Шығыс [[Австралия]] таулары — Австралияның шығыс және оңтүстік-шығыс жағалауымен 4000 км-ге созылып жатқан тау жүйесі. Орташа биіктігі 1000 — 1500 м, ең биік жері 2230 м (Косцюшко тауы). Денудацияланған палеозой қатпарлығы орнында неоген-антропогенде пайда болған. Тау негізінен әктас, гранит, гнейс, жанартаулық тау жыныстарынан тұрады. [[Мұнай]], [[Газ|газ]], [[Тас Көмір|тас көмір]], [[ҚОҢЫР КӨМІР|қоңыр көмір]], [[Қалайы|қалайы]], полиметалл, [[Алтын|алтын]], [[Мыс|мыс]], т.б. кен орындары бар. Шығыс беткейі тік жарлы, күшті тілімденген, батыс беткейі жатық, ылдилап төбелі тау алдына ұласады. Солт. бөлігі салыстырмалы түрде биік емес, ені 650 км-ге барады. Жағалық жоталар (биікт. 1000 м) мен жанартаулық үстірттер батысынан кең, ұзынша келген қазаншұңқырлармен бөлінген; оңтүстік бөлігі биік таулы. [[Нью-Ингленд]], [[Хейстингс]], [[Ливерпул]], [[КӨГІЛДІР|Көгілдір]] таулар және Австралиялық [[Альпі]] жоталарына бөлінген. Беткейлерінен көптеген өзендер (ірілері — [[Муррей]] және [[Дарлинг]]) бастау алады. Ылғалды шығыс беткейін күзде жапырағын түсіретін, мәңгі жасыл және эвкалипті тропиктік ормандар жапқан. Құрғақ батыс беткейінде сирек орман, саванна және ксерофитті бұталар дамыған.
{{Geobox|Range
<!-- *** Name section *** -->
| name = Great Dividing
| native_name =
| other_name = Eastern Highlands
| other_name1 = Great Divide
| image=The_great_dividing_range.jpg
| image_caption=
<!-- *** Country etc. *** -->
| country = Australia
| state = [[New South Wales]]
| state1 = [[Queensland]]
| state2 = [[Victoria (Australia)]]
| Territories = [[Australian Capital Territory]]
| region =
| region1 =
| district =
| district1 =
| city =
| city1 =
<!-- *** Orography *** -->
| unit =
| unit1 =
| border =
| border1 =
| geology =
| geology1 =
| period =
| period1 =
| orogeny =
| orogeny1 =
<!-- *** Geography *** -->
| area =
| length = 3500
| length_orientation = North-South
| width =
| width_orientation =
| highest = [[Mount Kosciuszko]]
| highest location =
| highest_country =
| highest_state =
| highest_region = [[Snowy Mountains]]
| highest_district =
| highest_elevation = 2228
| highest_lat_d = 36
| highest_lat_m = 27
| highest_lat_s = 00
| highest_lat_NS = S
| highest_long_d = 148
| highest_long_m = 16
| highest_long_s = 0
| highest_long_EW = E
| lowest =
| lowest_location =
| lowest_country =
| lowest_state =
| lowest_region =
| lowest_district =
| lowest_elevation =
| lowest_lat_d =
| lowest_lat_m =
| lowest_lat_s =
| lowest_lat_NS =
| lowest_long_d =
| lowest_long_m =
| lowest_long_s =
| lowest_long_EW =
<!-- *** Free fields *** -->
| free_type =
| free =
<!-- *** Map section *** -->
| map =
| map_size =
| map_caption =
| map_first =
}}
'''Үлкен Суайрық жотасы''' (''Great Dіvіdіng Range''), Шығыс [[Австралия]] таулары — Австралияның шығыс және оңтүстік-шығыс жағалауымен 4000 км-ге созылып жатқан тау жүйесі.
[[Image:Topography of australia.jpg|thumb|right|Аустралия шығыс жер бедерінде Үлкен Суайрық жотасы басым]]
[[File:Dangar Falls Dorrigo (1).JPG|left|thumb|Кейбір керемет Аустралия сарқырамалары осында:[[Дангар]] сарқырамасы.]]
Орташа биіктігі 1000 — 1500 м, ең биік жері 2230 м (Косцюшко тауы). Денудацияланған палеозой қатпарлығы орнында неоген-антропогенде пайда болған. Тау негізінен әктас, гранит, гнейс, жанартаулық тау жыныстарынан тұрады. [[Мұнай]], [[Газ|газ]], [[Тас Көмір|тас көмір]], [[ҚОҢЫР КӨМІР|қоңыр көмір]], [[Қалайы|қалайы]], полиметалл, [[Алтын|алтын]], [[Мыс|мыс]], т.б. кен орындары бар. Шығыс беткейі тік жарлы, күшті тілімденген, батыс беткейі жатық, ылдилап төбелі тау алдына ұласады. Солт. бөлігі салыстырмалы түрде биік емес, ені 650 км-ге барады. Жағалық жоталар (биікт. 1000 м) мен жанартаулық үстірттер батысынан кең, ұзынша келген қазаншұңқырлармен бөлінген; оңтүстік бөлігі биік таулы. [[Нью-Ингленд]], [[Хейстингс]], [[Ливерпул]], [[КӨГІЛДІР|Көгілдір]] таулар және Австралиялық [[Альпі]] жоталарына бөлінген. Беткейлерінен көптеген өзендер (ірілері — [[Муррей]] және [[Дарлинг]]) бастау алады. Ылғалды шығыс беткейін күзде жапырағын түсіретін, мәңгі жасыл және эвкалипті тропиктік ормандар жапқан. Құрғақ батыс беткейінде сирек орман, саванна және ксерофитті бұталар дамыған.
 
 
==Сілтемелер==
[[Қазақ Энциклопедиясы| "Қазақ Энциклопедиясы"]] 9 том
[[Санат:Аустралия]]
[[ar:غريت ديفايدينغ]]
[[az:Böyük Suayırıcı sıra dağları]]
[[be:Вялікі Водападзельны хрыбет]]
[[be-x-old:Вялікі Водападзельны хрыбет]]
[[bg:Голяма вододелна планина]]
[[ca:Serralades Australianes]]
[[da:Great Dividing Range]]
[[de:Great Dividing Range]]
[[et:Suur Veelahkmeahelik]]
[[es:Gran Cordillera Divisoria]]
[[fa:ایسترن هایلندز]]
[[fr:Cordillère australienne]]
[[ga:Deighiltraon Mór]]
[[hr:Veliko razvodno gorje]]
[[it:Grande Catena Divisoria]]
[[ka:დიდი წყალგამყოფი ქედი]]
[[lv:Lielā Ūdensšķirtnes grēda]]
[[lt:Didysis Vandenskyros kalnagūbris]]
[[hu:Nagy-Vízválasztó-hegység]]
[[nl:Groot Australisch Scheidingsgebergte]]
[[ja:グレートディヴァイディング山脈]]
[[no:Great Dividing Range]]
[[nn:Great Dividing Range]]
[[pl:Wielkie Góry Wododziałowe]]
[[pt:Cordilheira australiana]]
[[ru:Большой Водораздельный хребет]]
[[sr:Велике разводне планине]]
[[sv:Great Dividing Range]]
[[uk:Великий водороздільний хребет]]
[[zh:大分水岭]]