Атом ядросы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
Өңдеу түйіні жоқ
3-жол:
'''Атом ядросы ''' — протондар мен нейтрондардан (нуклондардан) құралатын атомның ең ауыр, орталық бөлігі.
 
== Атом ядросының заряды ==
Атом ядросының заряды. Атом ядросының негізгі сипаттамаларының бірі оның электр заряды болып табылады. Атом ядросының зарядын алғаш рет 1913 жылы Г.Мозли өлшеген. Ал ядроның зарядын тікелей өлшеуді ағылшын физигі Дж.Чедвик 1920жылы
 
Атом ядросының заряды. Атом ядросының негізгі сипаттамаларының бірі оның электр заряды болып табылады. Атом ядросының зарядын алғаш рет 1913 жылы Г.Мозли өлшеген. Ал ядроның зарядын тікелей өлшеуді ағылшын физигі Дж.Чедвик 1920жылы
жүзеге асырды. Атом ядросының заряды элементар электр зарядының Менделеев кестесіндегі химиялық элементтің Z реттік нөміріне көбейтіндісіне тең болады:
q=Z * е. (8.1)
Сонымен, Менделеев кестесіндегі химиялық элементтің реттік нөмірі кез келген элемент атомының ядросындағы оң зарядтардың санымен анықталады. Сондықтан элементтің Z реттік нөмірін зарядтық caн деп атайды.
 
== Атом ядросының массасы ==
Атом ядросының массасы. Атом ядросының физикалық қасиеттері оның зарядымен қатар массасымен де анықталады. Ядроны сипаттайтын шамалардың ең маңыздыларының бірі — масса. Ядролық физика иондар мен атом ядросының массасын көбінесе масс-спектрографтың көмегімен анықтайды. 8.2-суретте масс-спектрографтың сұлбасы келтірілген. Зерттелетін заттың атомдары иондық көзде (ИК) оң иондалып, әлсіз электр
 
Атом ядросының массасы. Атом ядросының физикалық қасиеттері оның зарядымен қатар массасымен де анықталады. Ядроны сипаттайтын шамалардың ең маңыздыларының бірі — масса. Ядролық физика иондар мен атом ядросының массасын көбінесе масс-спектрографтың көмегімен анықтайды. 8.2-суретте масс-спектрографтың сұлбасы келтірілген. Зерттелетін заттың атомдары иондық көзде (ИК) оң иондалып, әлсіз электр
өрісінің әсерінен D1 диафрагма арқылы әр түрлі жылдамдықпен өтеді. D1 және D2 диафрагмалары арасында оң иондар электр өрісінде үдемелі қозғалады. Және осы
мезетте оң иондарға индукциясы В0 болатын магнит өрісі де әсер етеді. Осылайша үдетілген оң иондар, оған бір-біріне перпендикуляр бағытталып әсер ететін Е0 электр
Line 18 ⟶ 22:
өнергі бойынша жоғары дәлдікпен анықтайды. Атом ядросының массасын М әрпімен белгілеу қабылданған.
 
== Ядролық физикадағы өлшем бірліктер. ==

Өлшем бірліктерінің Халықаралык жүйесіндегі қолданылатын ұзындықтың, массаның және т.б. өздеріңе таныс өлшем бірліктерімен қатар, ядролық физикада арнайы бірліктер қолданылады. Бұл қажеттілік ядролық процестердің субатомдық әлемде өтетінінен туындайды.
 
Мысалы, ядролық физикадағы ең үлкен қашықтық атом радиусының өзі 10-10 м-ге тең. Ұзындық бірлігі ретінде ферми алынады: Іфм = 10~15 м. Массаның бірлігі ретінде көміртегі С атомы массасының бөлігі алынады, ол массаның атомдық бірлігі болып
Line 40 ⟶ 46:
өрнектерде ядро массасының шамасы ретінде қолданылады. Мысалы, гелий атомының массасы МНе =4,0026 м.а.б. болса, массалық саны А=4 болады.
 
== Атом ядросының пішіні мен өлшемі. ==

Көптеген эксперименттік зерттеулер атом ядросының пішіні сфера тәрізді болатынын көрсетті. Атом ядросының радиусын мына формула бойынша жуықтап анықтауға болады:
R = R0AK
мұндағы R0 = 1,25 = 1,25 • 10~15 м, A — массалық сан. Ал ядроның радиусы оның массалық санының кубтық түбіріне пропорционалдығынан ядролық заттың орташа тығыздығы үшін
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Атом_ядросы» бетінен алынған