Емен: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

[[Сурет:White oak foliage.JPG|thumb|right|190px|Емен]]

'''Емен'''('''''Quercus''''') – шамшат тұқымдасына жататын, [[жапырақ]] тастайтын не мәңгі жасыл [[ағаш|ағаштар]]. Емен баяу (жиырма – сексен жылдай) өседі. Жарық сүйгіш ағаш. Он бес – алпыс жылда [[жеміс]] бере бастайды. Әрбір төрт – сегіз жыл сайын жаңғағы көбейе береді. Бес жүз – мың жыл және одан да көп уақыт (мысалы, Литвадағы Стелмужи табиғи саябағындағы еменнің жасы – екі мың жылға жуық) өсіп тұрады. Оның дүние жүзінде төрт жүз елудей (кейбір деректер бойынша алты жүздей) түрі кездеседі. [[Жайық өзені|Жайық өзенінің]] аңғарында емен орманы кездеседі. [[Алматы облысы|Алматы]], [[Жамбыл облысы|Жамбыл]], [[Оңтүстік Қазақстан облысы|Оңтүстік Қазақстан облыстарында]] көгалдандыру мақсатымен егіледі. Қазақстанда сирек кездесетін бір түрі – [[кәдімгі емен]] бар. Оның биіктігі ''40 – 50 м''. Діңі бірнеше жуан бұтақтан тұрады, тілім-тілім болып жарылған, қоңыр сұр түсті қалың қабықпен қапталған. Жас өркені жапырақсыз, қызғылт-қоңыр болып келеді. Жапырағы ірі (''ұзындығы 7 – 20 см-дей''), дөңгелек, қою жасыл түсті. Реңсіз гүлдері дара жынысты, аталық гүлі сырға тәрізді, аналық гүлі жеке-жеке не екі – үштен бірігіп, гүл сабағына шоғырланған. Сәуір – мамырда гүлдеп, қыркүйек – қазан айларында жеміс береді. Тұқымы – жаңғақ. Жаңғағынан мал азығы және [[кофе]] қоспасы дайындалады. Емен қабығының құрамы илік зат – [[танин|танинге]] бай, олар [[медицина]]да, тері өнеркәсібінде қолданылады. Сүрегі қатты әрі берік, аса бағалы құрылыс материалы ретінде өнеркәсіпте (мысалы, [[кеме]], [[вагон]], [[жиһаз]] жасау, т.б.) пайдаланылады.

 

==Пайдаланған әдебиет==

<references />

[[Санат:Қазақстан табиғаты]]

 

{{stub}}