Сорпа: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Жаңа бетте: '''Сорпа''' — көкөніс, балық, етті қайнату ортасы. Оның қоюлығы ондағы өнім мен судың мөлшер...
 
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол:
[[Сурет:Soup.jpg|thumb|]]
'''Сорпа''' — [[көкөніс]], [[балық]], етті қайнату ортасы. Оның қоюлығы ондағы [[өнім]] мен судың мөлшеріне және қанша рет қайнатылғанына байланысты болады. Түссіздендірілген немесе боялған сорпа жеке тағам ретінде қолданылады. Сорпаның қоректілігін арттыру үшін ([[пирожки]], [[бөлке]], кепкен [[нан]] түйіршіктері, макарон өнімдері, [[жарма]]лар, [[жүгері]], [[бидай]]) салынады. Сорпа, негізінен, неміс және [[француз]] асханасының тағамы. Егер олар ұзақ мерзім сақталынса ондағы органикалық заттар ыдырауы мүмкін. Соңғы кезде сорпалар орнына көптеген ұлттық [[көже]]лер кең тарала бастады. Олардың қоректік қасиеті жоғары әрі дәмді және хош иісті болады.<ref>Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: К54 Қоғамдық тамақтандыру.— Алматы: "Мектеп" баспасы, 2007. — 232 бет.ISBN 9965-36-414-1</ref>
 
 
== Ет сорпасы. ==
'''Сорпа''' — [[көкөніс]], [[балық]], етті қайнату ортасы. Оның қоюлығы ондағы [[өнім]] мен судың мөлшеріне және қанша рет қайнатылғанына байланысты болады. Түссіздендірілген немесе боялған сорпа жеке тағам ретінде қолданылады. Сорпаның қоректілігін арттыру үшін ([[пирожки]], [[бөлке]], кепкен [[нан]] түйіршіктері, макарон өнімдері, [[жарма]]лар, [[жүгері]], [[бидай]]) салынады. Сорпа, негізінен, неміс және [[француз]] асханасының тағамы. Егер олар ұзақ мерзім сақталынса ондағы органикалық заттар ыдырауы мүмкін. Соңғы кезде сорпалар орнына көптеген ұлттық [[көже]]лер кең тарала бастады. Олардың қоректік қасиеті жоғары әрі дәмді және хош иісті болады.<ref>Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: К54 Қоғамдық тамақтандыру.— Алматы: "Мектеп" баспасы, 2007. — 232 бет.ISBN 9965-36-414-1</ref>
[[Сурет:Plate french onion soup.jpg|thumb|left]]
4—5 адамға ет сорпасын әзірлеу үшін
400—500 г ет немесе 1 кг сүйек (ірі қараның) қажет.
Ұсақтал туралғанетті не сүйекті салқын сумен жуып,
кастрюльге салады, оған 21 /2—3 л-дей салқын су
құйын, отқа қояды. Сорпа қайнаған кезде, кепсермен
қанды көбігін сүзіп алады да, 2—3 сағаттай баяу қайнатады; қайнағаннан кейін 1 — 1,5 сағаттап соң
тұз салады. Еті иіске н соң түсіріп, сорпаны елекпен
не дәкемен сүзіп алады. Сорпа майлы болуы үшін
етті қайнатар алдында салқын суға салады. Ал сорпа
мөлдір болуы үшін, етті жуып, әуелі оны сарқылдатып қатты қайнатады. Сорпа қайнасымен көбігін
алып, еті иіске нше оттық қызуын төмендетеді. Сорпаға тұзды еттің пісуіне жарты сағат қалғанда
салады.
4—5 адамға жетерлік мөлдір сорпа алу үшін 600—700 г ірі қара еті, бір тал сәбіз, петрушка, пияз қажет.
Мұны да кәдімгі ет сорпасы секілді әзірлейді, бірақ
біраз қайнағаннан кейін (1—11 /2 сағаттап соң)
тазартылып жуылған сәбіз, петрушка, пияз салады
(пиязды әуелі қақ бөліп табаға салып, күреңітіп
қабыршақтанғанша май қоспай қуырады). Осылай
әзірленген пияз сорпаны мөлдірлендіріп, жақсы дәм
береді. Дайын болған сорпаны сүзеді.
Егер сорпа онша мөлдір болмаса, онда былай істеу ге
болады: 1 л сорпаға 1 жұмыртқаның ақ уызын алып,
жақсылан араластырады да, ыстық сорпаға құяды.
Сорпа қайнаған кезде көбігін алып, сүзеді. Сорпаны
тез әзірлеу қажет болғанда етті (400—500 г) сүйегінен ажыратып, ет турағыштан өткізеді де, туралған
етке салқын су (2 л) құйыл, 20—30 минуттей қояды,
сонан кейін 30—40 минут қайнатады. Сәбіз, петрушка, пиязды және тұзды сорпалық көбігін алғаннан
кейін қосады.
Ет сорпасын (басқа тағамға қоспаған және мұқият
с үзілген жағдайда) салқын жерде 2—3 күндей
сақтауға болады.
 
== Тауық сорпасы ==
[[Сурет:Tomato gazpacho.jpg|thumb|]]
4—5 адамға арнай сорпа әзірлеу
үшін 1 тампық еті (орташа салмағы 1 кг), бір тал
сәбіз, петрушка, пияз қажет. Тауықты үйітіп, ішекқарнын бөлек шығарыл, бас-сирағын кесіп (мойнымен
қоса), ұшасы мен ішек-қарның тазалап, бауырын
алып тастайды да, кастрюльге салады. Тауық ұш асын
тұтастай пісір уд і оңайлату үшін төсінің астынан 2
жерден тесіл, сирақтарын сол жерге тығыл қояды.
(Үй цустары (еті) мақаласын қараңыз).
Содан кейін оған салқын су құйып (21 /2—3 л) отқа
қояды. Сорпа қайнаған кезде көбігін алып, отын
басып, жайлап қайнатады (1—2 сағаттай, тауық еті
былбырап піскенше), 40—60 минут қайнағаннан
кейін сәбіз, петрушка, тұз салады. Дайын болған
тауықтың еті мен ішек-қарнын алып, сорпасын сүзеді.
Басқа да үй құстарының сорпасын осылай пісіреді.
Мал мен үй құстары етінің сорпасын сүзіл, майын
қалқып алғаннан кейін кеселерге құйып, пісірілген
жұмыртқа не сәбіз, петрушка (дөңгелектеп, ұсақтан
не жіңішкелеп кесілген күйінде) қосып дастарқанға
қояды. Гарнирін сорпадан бөлек пісіріп, табақшаға
салып қояды.
 
== Балық сорпасы. ==
[[Сурет:Készül a húsleves.jpg|thumb|left]]
4—5 адамға арнай балық сорпасын
әзірлеу үшін 500—600 г балық, бір-бірден сәбіз,
петрушка, пияз қажет. Балықтың қабыршағын, іш
құрылысын тазаргып, желбезегін алады да жақсылан
жуады. Осыдан кейін балықты бірнеше бөлікке бөліп
кастрюльге салады, оған балықтың басы мен құйрығын да, кесілген сәбіз бен пиязды да қосып, салқын
су құйып (2—2'/2 л), тұз салып, 25—30 минуттай
қайнатады. Осыдан кейін балықты алып, басы мең
құйрығын тағы да 15—20 минуттай қайнатады. Балық
сорпасын табақшаларға құйып, дастарканға қояр
алдында балықтың етінің бір кесегін қоса салады
не бөлек қояды.
Балықтың пайдаланылмаған қалдықтарынан да,
немесе басынан да сорпа әзірлеуге болады. Мұны
45—60 минут, ал балық шеміршектерін 2 сағаттап
астам қайнатады. Егер сорпа балық қалдықтары
мен басынан қайнатылатьш болса, онда, сүйегін
жақсылан тазартып, сорпаны сүзіп алады.
Саңырауқұлақ сорпасы. 4—5 тәрелкелік сорпа әзірлеу
үшін 50—80 г кептірілген саңырауқұлақ қажет. Саңырауқұлақты бірнеше қайтара жылы сумен жуған-
нан кейін салқын су (2—3 л) құйый, 1,5—2 сағаттай
жайлап қайнатады. Саңырауқұлақ пісуге таяған
кезде тұз салады. Оны тез пісіру үшін әуелі 1—1,2 сағаттай салқын суда сақтап, сонан соң сол сумен
қайнатады. Піскеннен кейін сорпасын сүз
 
 
Line 11 ⟶ 96:
{{stub}}
{{wikify}}
 
[[ar:شربة]]
[[ba:Һурпа]]
[[bat-smg:Zopė]]
[[bg:Супа]]
[[bn:স্যুপ]]
[[br:Soubenn]]
[[bs:Supa]]
[[ca:Sopa]]
[[cs:Polévka]]
[[cy:Cawl]]
[[da:Suppe]]
[[de:Suppe]]
[[el:Σούπα]]
[[en:Soup]]
[[eo:Supo]]
[[es:Sopa]]
[[fa:سوپ]]
[[fi:Keitto]]
[[fr:Soupe]]
[[ga:Anraith]]
[[gd:Brot]]
[[gl:Sopa]]
[[he:מרק]]
[[hi:सूप]]
[[hr:Juha]]
[[hu:Leves]]
[[id:Sup]]
[[is:Súpa]]
[[it:Minestra]]
[[ja:スープ]]
[[jv:Sop]]
[[kn:ಸೂಪ್]]
[[ko:수프]]
[[li:Sóp]]
[[lt:Sriuba]]
[[lv:Zupa]]
[[mk:Супа]]
[[mrj:Лем]]
[[myv:Ям]]
[[nds-nl:Soop]]
[[nl:Soep (voedsel)]]
[[nn:Suppe]]
[[no:Suppe]]
[[nrm:Souope]]
[[pl:Zupa]]
[[pt:Sopa]]
[[qu:Chupi]]
[[simple:Soup]]
[[sk:Polievka]]
[[sl:Juha]]
[[sr:Супа]]
[[sv:Soppa]]
[[ta:இரசம் (உணவு)]]
[[te:చారు (సూప్)]]
[[tl:Sabaw]]
[[tr:Çorba]]
[[tt:Аш]]
[[uk:Суп]]
[[vi:Súp]]
[[yi:זופ]]
[[zh:汤]]
[[ru:Суп]]
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Сорпа» бетінен алынған