Софокл: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол:
[[Сурет:Bildhuggarkonst, Sofokles, Nordisk familjebok.png|thumb| |right|]]
'''Софокл''' (Sophokles) (б.з.б. 496 – 406 ж. ш.) – ежелгі грек [[Ғұлама|ғұламасы]], драматургиялық біздің заманымыздан
бұрын 440 – 439 жылы әскери қолбасшы болған. Ол мемлекет істеріне де араласып, эллиндер мәдениетінің дамуына үлес қосқан. Ертеден жеткен мәліметтер бойынша 120-дан астам драма жазған, 30 мәрте [[трагик ақындар|трагик ақындардың]] айтысына қатысып, 24 рет бас бәйгені иемденген. Бізге 7 драмасы толығымен, 90-нан астамы үзінді қойылымдар түрінде жеткен. Ерте жазылған драмасы “[[Аякс]]” саналады. “[[Антигона]]” ([[441]]), “[[Эдип патша]]” ([[425]]), “[[Филоктет]]” ([[409]]), “[[Колондағы Эдип]]” (Софокл өлгеннен кейін 401 жылы қойылған) драмаларының жазылған уақыты шамамен анықталса, “[[Трахинянкілер]]”, “[[Электра]]”, т.б. драммалық шығармаларының жазылған мерзімі белгісіз. Софокл шығармалары Грекиядағы құл иеленушілік құрылымның дамып, гүлденген кезеңін, қоғамдық-саяси оқиғаларға толы өзгерістерді, ел демократиясының жай-күйін бейнеледі. Софокл еңбектерінде [[Эсхил]], [[Еврипид]] пікірлерімен келісе отырып, пьесаларда актерлер санын екіден бірнешеге көбейту, хор бөлімдерін қысқартып, қимылдай жүріп [[диалог]] негізінде сөйлесу, сөзді іс-әрекетпен толықтыру секілді жаңа жобалар ұсынды. Ол сахнаға жаңа декорациялар енгізіп, маскаларды жаңаша жасады. Софокл туындылары адам мәселесін алғашқы орынға қоя отырып, өмір шындығын қарама-қайшылықтар негізінде көркем жеткізуімен ерекшеленді. Ол шығармаларында еркіндікке толы адамзат рухының қатал тағдырға қарсы іштей күресуін шынайы бере білді. Грек ойшылы [[Гомер|Гомердің]] шығармаларын үлгі тұта отырып, мифологиялық оқиғаларды шығармаларына арқау еткен Софокл “[[Трахинянкілер]]” трагедиясында соғыс майданында әрдайым мерейі үстем болған [[Геракл|Гераклдың]] ([[Геркулес]]) өлімін бейнеледі. Жас арудың ағасына деген жанашырлықтан басын өлімге тігуін “[[Антигона]]”, әке өлімі үшін қызының кек алуын “[[Электра]]”, әкесін өлтіріп күнәға батқан ұлдың жайын “[[Эдип патша]]”, “[[Колондағы Эдип]]”, адалдыққа қулық-сұмдықтың, зұлымдықтың қарсы қойылуын “[[Филоктет]]” секілді трагедиялары мазмұндайды. Софокл дарынды актер ретінде де танылды, актерлік өнерді кәсіби деңгейде дамытуға, сан қырынан жетілдіре түсуге баса назар аударды. Әлем әдебиетінде Софокл ірі тұлғалар сомдап, образдар галереясын жасаған ежелгі грек трагедиясының аса көрнекті өкілі ретінде бағаланады.<ref> Қазақ энциклопедиясы</ref><ref>Өнер: Жалпы білім беретін мектептің жаратылыстану-математика бағытындағы
 
<ref> Қазақ энциклопедиясы</ref><ref>Өнер: Жалпы білім беретін мектептің жаратылыстану-математика бағытындағы
11-сыныбына арналған оқулык/Қ.Болатбаев, Е.Қосбармақов, А.Еркебай. — Алматы: "Мектеп" баспасы, 2007.
ISBN 9965-33-998-8</ref>
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Софокл» бетінен алынған