Морфология (лингвистика): Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол:
{{Shortcut1|Грамматика}}
'''Морфология''' (грекше ''morphe'' – түр, тұлға, ''logos'' – сөз, ілім), тіл білімінде – сөздің құрамын, [[грамматика|грамматикалық]] мағынасы мен қызметін зерттейтін сала. Морфология [[морфема]] түрлерін зерттейді. Сөздерді [[сөз таптары|сөз таптарына]] топтастырып, оларға жан-жақты сипаттама береді. Сөздің грамматикалық тұлғаларын [[диахрон|диахрондық]] (''тарихи'') және [[синхрон|синхрондық]] (''қазіргі'') тұрғыдан қарастырады. Сөздер морфологиялық тұрғыдан жалаң (''түбір, туынды сөздер'') және күрделі болып екіге бөлінеді. Сөз құрылымы [[теория|теориялық]] тұрғыдан [[1950]] жылдардан зерттеле бастады. Ол [[синтетика|синтетикалық]] (морфологиялық), [[аналитика|аналитикалық]] ([[синтаксис|синтаксистік]]) тәсілдер арқылы жасалады. Сөздің синтетикалық құрылымы [[аффиксация]] және ішкі [[флексия|флексиядан]] (дыбыс алмасуы), ал аналитикалық құрылым негізгі сөз бен көмекші сөздің тіркесінен тұрады. Морфология сөздің ішкі морфемдік құрылымын сыртқы тұлғалық (дыбыстық) құрылымымен байланыста зерттейді, бұл оның лексикологиядан айырмасын көрсетеді. Сөздің мағынасы, атқаратын қызметі сөйлем ішінде анықталатындықтан Морфология сөзді синтаксиспен байланыста қарастырып, оның лексика-грамматикалық сипатын анықтайды. Қазақ тіл білімінде Морфологияны зерттеу ісіне [[А.Байтұрсынов]], [[Қ.Жұбанов]], [[Н.Сауранбаев]], [[С.Аманжолов]], [[І.Кеңесбаев]], [[А.Ысқақов]], т.б. үлес қосты.<ref name="Source 3">[[Қазақ Энциклопедиясы]]</ref><ref > Орысша-қазакша түсіндірме сөздік: Ғылымтану. Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д., профессор Е. Арын- Павлодар: ҒӨФ «ЭКО», 2006.
ISBN 9965-808-78-3</ref><ref >А. Ысқақов, Қазіргі қазақ тілі, 1974 ж.</ref><ref >Оралбаева Н., Мадина Ұ., Әбілқаев А., Қазақ тілі, А., 1964; </ref><ref >Ысқақов А., Қазіргі қазақ тілі, А., 1974; </ref><ref >Қазақ тілі грамматикасы бойынша зерттеулер. А., 1975.</ref>
ISBN 9965-808-78-3</ref>
 
<br>
==Пайдаланылған әдебиеттер==
<references/>
* [[А. Ысқақов]], Қазіргі қазақ тілі, 1974 ж.
 
==Cілтемелер==
* [[Оралбаева Н.]], [[Мадина Ұ.]], [[Әбілқаев А.]], [[Қазақ тілі]], А., [[1964]];
* [[Ысқақов А.]], [[Қазіргі қазақ тілі]], А., [[1974]];
* [[Қазақ тілі грамматикасы бойынша зерттеулер.]] А., [[1975]].
{{stub}}
{{wikify}}
 
[[Санат: Қазақ тілі]]
[[Санат: М]]
Қатысушы: [[Adik Sagatov]]
 
[[af:Morfologie (taalkunde)]]