Құлан: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
шӨңдеу түйіні жоқ
1-жол:
<td>{{Taxobox
<table>
<tr>
<td>[[File:Donkeycrossing.JPG|thumb|alt=A.|250px|''Абайлаңыз Құландар!!!'']]
'''Құлан'''<ref> «Красная книга Казахстана», Алматы, 2006;</ref> (''Equus hemіonus'') – тақтұяқтылар отрядына жататын жабайы [[жылқы]].
*Сыртынан қарағанда құланның [[Есек|есекке]] де (''басы үлкен, құлағы ұзын, құйрығы қысқа, кекілі жоқ, жалы тік), жылқыға да (жүріс-тұрысы ширақ, дене бітімі сымбатты, сирақтары ұзын'') ұқсайтын ерекшелігі бар.
== Дене бітімі ==
Дене тұрқы ''210 – 240 см'', шоқтығының биіктігі ''112 – 126 см'', салмағы ''190 – 260 кг'' аралығында. Түсі сарғыштау, жотасында қара қошқыл жолағы болады, құйрығының ұшы қара, бауыры мен сирақтары ақшыл келеді. Жыныстық жағынан ''2 – 3'' жасында жетіледі. Маусым – шілде айларында күйлеп, ''11,0 – 11,5'' айдай буаз болып, мамыр – маусым айларында құлындайды.
== Құландар тұрғысы ==
20 ғасырдың алғашқы жартысына дейін құлан Қазақстанның жазық даласында үйір-үйірімен топтанып жүрген. Қыс айларында [[Каспий]] теңізінен шығысқа Іле ойпатына дейін кең таралған. Жазда [[Қарағанды]] [[Ақтөбе]], [[Қостанай]] облыстарының жерін жайлаған. Құланды есепсіз аулау – оның қазақ жерінде құрып кетуіне әкеліп соқты. Республикада Құланды жерсіндіру жұмысы [[1953]] жылы басталды. [[1953]] – [[1964]] жылы [[Арал]] теңізінің [[Барсакелмес]] қорығына Түрікменстаннан 19 құлан жерсіндірілді. [[1982]] жылдан бастап оны [[«Алтынемел»]] ұлттық табиғи саябағына, [[Андысай]] қорықшасына және Маңғыстау облысы аумағына жерсіндіре бастады. Қазір Қазақстанда 2,0 мыңдай құлан бар ([[2004]]). құланның саны дүниежүзінде жылдан-жылға азаюына байланысты қорғауға алынып, Халықаралық табиғат қорғау одағының және Қазақстанның ''«Қызыл кітабына»'' енгізілген.
<ref>“Қазақ Энциклопедиясы”</ref>
 
==Пайдаланылған әдебиет</span>==
<references/>
 
{{stub}}
{{wikify}}
[[санат:биология]]
 
</td>
 
<td>{{Taxobox
| name = Құлан
| status = KK
Line 27 ⟶ 7:
| image_caption = Түркменстан құланы (''Equus hemionus kulan'') Көркеаасары жануарлар бағы.
| image_width = 270px
| regnum = Жануар[[Жануарлар]]
| phylum = [[Хордалылар]]
| classis = Сүткоректілер[[Сүтқоректілер]]
| familia = [[Тақтұяқтылар]]
| genus = ''[[Equus]]''
| subgenus = ''[[Asinus]]''
| species = '''''E. hemionus'''''
| binomial = ''Equus hemionus''
| binomial_authority = [[Peter Simon Pallas|Pallas]], 1775
| range_map = Equus hemionus map.png
| range_map_width = 270px
| range_map_caption = }}</td>
'''Құлан'''<ref> «Красная книга Казахстана», Алматы, 2006;</ref> (''Equus hemіonus'') – тақтұяқтылар отрядына жататын жабайы [[жылқы]].
</tr>
*Сыртынан қарағанда құланның [[Есек|есекке]] де (''басы үлкен, құлағы ұзын, құйрығы қысқа, кекілі жоқ, жалы тік), жылқыға да (жүріс-тұрысы ширақ, дене бітімі сымбатты, сирақтары ұзын'') ұқсайтын ерекшелігі бар.
</table>
 
== Дене бітімі ==
Дене тұрқы ''210 – 240 см'', шоқтығының биіктігі ''112 – 126 см'', салмағы ''190 – 260 кг'' аралығында. Түсі сарғыштау, жотасында қара қошқыл жолағы болады, құйрығының ұшы қара, бауыры мен сирақтары ақшыл келеді. Жыныстық жағынан ''2 – 3'' жасында жетіледі. Маусым – шілде айларында күйлеп, ''11,0 – 11,5'' айдай буаз болып, мамыр – маусым айларында құлындайды.
 
== Құландар тұрғысы ==
20 ғасырдың алғашқы жартысына дейін құлан Қазақстанның жазық даласында үйір-үйірімен топтанып жүрген. Қыс айларында [[Каспий]] теңізінен шығысқа Іле ойпатына дейін кең таралған. Жазда [[Қарағанды]] [[Ақтөбе]], [[Қостанай]] облыстарының жерін жайлаған. Құланды есепсіз аулау – оның қазақ жерінде құрып кетуіне әкеліп соқты. Республикада Құланды жерсіндіру жұмысы [[1953]] жылы басталды. [[1953]] – [[1964]] жылы [[Арал]] теңізінің [[Барсакелмес]] қорығына Түрікменстаннан 19 құлан жерсіндірілді. [[1982]] жылдан бастап оны [[«Алтынемел»]] ұлттық табиғи саябағына, [[Андысай]] қорықшасына және Маңғыстау облысы аумағына жерсіндіре бастады. Қазір Қазақстанда 2,0 мыңдай құлан бар ([[2004]]). құланның саны дүниежүзінде жылдан-жылға азаюына байланысты қорғауға алынып, Халықаралық табиғат қорғау одағының және Қазақстанның ''«Қызыл кітабына»'' енгізілген.
<ref>“Қазақ Энциклопедиясы”</ref>
 
==Пайдаланылған әдебиет</span>==
<references/>
 
{{stub}}
{{wikify}}
 
[[санат:биология]]
 
[[ar:أخدر]]
Line 65 ⟶ 57:
[[it:Equus hemionus]]
[[he:פרא]]
[[kk:Құлан (хайуан)]]
[[lv:Āzijas savvaļas ēzelis]]
[[lt:Kulanas]]
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Құлан» бетінен алынған