|
'''Үйрек''', үй үйректері (''Anas platyrhynchos var. domestіca'') — [[қазтәріздіқазтәрізділер]]лер отряды, үйректер[[үйрек тұқымдасы|үйрек тұқымдасына]] жататын құстар. Шамамен біздің заманымыздан 1000 жыл бұрын [[Еуразия]], [[Солтүстік Африка|Солтүстік Африка]], [[Солтүстік Америка|Солтүстік Америкада]] жабайы барылдауық үйректі қолға үйрету арқылы шығарылған. Үйректердің ең көп тараған түрлері: пекин Үйрегі, мәскеудің ақ Үйрегі, мускусты Үйрек, үндінің жүйрік Үйрегі, т.б. Пекин Үйрегінің басы үлкен, жалпақ, маңдайы шығыңқы, тұмсығы қызғылт-сары, сәл имектеу, арқасы кең, шоқтығына қарай биіктеу, тұлғасы кең әрі ұзын, сирағы қысқа әрі жуан, қауырсыны ақ, денесінің түсі сарғылт болып келеді. Оның мекиенінің салм. 3,0 кг, аталығы 3,5 кг, 9 апталық балапанының салм. 2,5 кг тартады. Жасы 6 — 8 айға жеткенде жұмыртқалай бастап, 7 — 8 айдың ішінде 80 —120 жұмыртқа табады. Балапан шығымы 75%. Мәскеудің ақ Үйрегі сырт тұлғасы жағынан пекин Үйрегіне ұқсайды. Ол тез жетіледі, өте бейімделгіш, жұмыртқасы 90 г, жылына 100-ге дейін (екі жыл бойы) табады. Балапан шығымы жоғары. Мускусты Үйректердің кеудесі кең денесі ұзын, жақсы ұшады; қауырсыны қара, қара ала түсті болып келеді. Мекиендерінің салмағы 2,5 — 3 кг, аталығы 4,5 — 5 кг, жақсы семірген кезде 6 — 7 кг, бауырының өзі 350 — 550 граммға жетеді. 6 — 9 айлығында жұмыртқалай бастап, жылына 60 — 120-ға дейін жұмыртқа табады. Таза еті көп, майы аз, оның құс бауырын өндіруде маңызы зор. Үндінің жүйрік Үйрегі жұмыртқалағыш тұқым. Оның денесі, мойны, сирағы, құлағы ұзын жаратылған (қ. [[Алғашқы жануарлар]]). Жылына 200-ден астам жұмыртқа табады. Дәмі тауық жұмыртқасына ұқсайды.
==Сілтемелер==
[[Қазақ Энциклопедиясы| "Қазақ Энциклопедиясы"]] 9 том
[[Санат:Қазтәрізділер]]
[[af:Eend]]
|
