Қояндар: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
8-жол:
[[Ор қоян]] – қояндардың ішіндегі ең ірісі. Дене тұрқы 53 – 69 см, салмағы 3,5 – 5,8 кг. Артқы аяқтары алдыңғысына қарағанда екі есеге жуық ұзын. Түсі әр маусымда әр түрлі. Жазда және қысқа қарай құйрығында қара жолақ пайда болады. Қазақстанның батысы мен солтүстігінде, әсіресе Батыс Қазақстан, [[Атырау]], [[Ақтөбе]] облыстарында таралған. [[Шөл]], [[шөлейт]], далалы жерлерді мекендейді. Тіршілік әрекеті іңірде және түнге қарай басталады. Жылына 2, кейде 3 рет, 3 – 9 көжектен табады. Қояндар көбейіп кетсе бау-бақшаға зиян келтіреді. Олар еті, терісі үшін ауланады. <ref name=”source1”> “Балалар Энциклопедиясы”, V-том </ref>
==Аспаздық анықтама==
'''Қоян еті''' - Қою тағам (бұқтырылған қоян еті, қоян етінен жасалған рагу) дайындауға пайдаланылады. Терісі сыдырылмаған қоян етіп қыста 4—5 күн суықта ұстаған жөн. Бұл кезде еттің дәмі кіре түседі.
===Қоян етін ұқсату.=== Бас, аяғын кесіп, терісін сыдырады, ішек-қарынын алын тастап , ұшасын тазалаg, жуады. Тұтас қоян ұшасынан көлденеңінен екіге бөледі. Төс жағын бұқтырыл пісіреді де, сан жағын қуырады. Пісірмес бұрын маринадтайды. Бұл үшін дайындалған етті (бүтін немесе мүшеленген күйінде) керамика ыдысқа салып,
үстіне маринад құяды да, 4—5 сағат (жас қоян етін) немесе 24 сағат (кәрі қоян етін) салқын жерге қояды. Маринад дайындау:
1 ас қасық сірке суына: 20 г құмшекер, 20 г тұз, 2—3 лавр жапырағы, бірнеше түйір қара бұрыш дәні, 2 пияз, 2 сәбіз, петрушка, сельдерей қажет. Көкөніс турайды, содан
кейін бәрін қосып, 10—15 минут баяу жанған отта қайнатыл, болған соң суытады.
===Бұқтырылған қоян еті.===
Маринадталған етті табаға салып тұздайды, сосын туралған пияз қосын, үстіне ерітілген май құяды да ыстық духовкада қуырады. Қуыру кезінде еттен бөлінген сөлді оның үстіне біртіндеп құйын тұрған жөн. Қуырылған етті кастрюльге салып, оған соус қосады да духовкада 30 минут бұйырады. Соус дайындау. Қоян етік қуырғанда бөлінген
сөл мен 2 стакан қаймақты қосып қайнатады, сосын оған 1 стакан сорпаға немесе суға бұлғанған 2 ас қасық қуырылған бидай ұнын қосып, әбден араластырады, 4—5 минут қайнатып, тұндырады. Қуырылмас бұрын қоян етінің арасына май қосса, дәмдірек болады: ол үшін етті ағаш таяқшалармен тесік, сол жерге мал майын тығады. Гарнир ретінде суға піскен немесе қуырылғаы картопты пайдалануға болады.
==Пайдаланылған әдебиет</span>==
<references/>
[[Санат:Жануарлар]]
[[ab:Ажьа]]
[[az:Dovşanlar]]
|