Мәлік Ғабдуллин: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол:
{{infobox Biography
|image=Gabdullin.malik.jpg
|name= Мәлік Ғабдуллин
|date_of_birth =1915 ж. [[қарашаның 15]]
|place_of_birth= [[Ақмола]] облысы Зеренді ауданы [[Қойсалған]] а.ауылы
|date_of_death ={{death date and age |1973|1|2|1915|11|15}}
|place_of_death= [[Алматы]] қ.қаласы
|occupation=
}}
'''Мәлік Ғабдуллин''' (15.11.1915, [[Көкшетау облысы]], [[Зеренді ауданы]], —2.01.1973, Алматы) — қазақ [[жазушы]]сыжазушысы, [[әдебиет]] зерттеуші, қоғам қайраткері, филология ғылымдарының докторы (1959), [[профессор]] (1959), КСРО Пед.Педагогика ҒА-ның академигі (1959), [[Кеңес Одағының Батыры]] (1943). Қазақ КСР-інің еңбек сіңірген ғылым қайраткері (1961). Кедей шаруа отбасында туған. М.Ғабдуллин 1935 жылы Қазақтың Абай атындағы мемлекеттік педагогикалық институтын бітірген. 1936 ж. әскер қатарына барып, әскери борышын өтеп қайтқаннан кейін осы институттың аспирантурасында оқыды.
==ҚызметініңҚызмет бастамасы==
М.Ғабдуллиннің ғылыми-творчестволық жүмысыжұмысы 1938 жылы [[КСРО]] ҒА- ның [[Қазақстан]]дағыҚазақстандағы филиалында кіші ғылыми қызметкерліктен басталды. 1941- 1946 жылдары Кеңес әскерінің генерал [[Панфилов Иван Васильевич|И.Панфилов]] бастаған даңқты 8-гвардия дивизиясы сапында болып, [[Ұлы Отан соғысы|Ұлы Отан соғысына]] қатысты. Ғабдуллиннің ҮлыҰлы Отан согысындағысоғысындағы ерлік даңқы бүкіл одаққа әйгілі. Оның бүлбұл ерлігі алғаш рет белгілі жазушы Б. Полевойдың "Правдада" жарияланған "Эпостың тууы" атты очеркінде баяндалды. Көптеген қазақ ақындары Ғабдуллинге арнап, өлең- жырлар шығарды. Соғыс аяқталып, армиядан қайтқаннан кейін Ғабдуллин республиканың гылымиғылыми-педагогикалық мекемелерінде қызмет атқарды. Қаз.Қазақ КСР ҒА-ның Тіл және [[әдебиет]] [[институт]]ыныңинститутының директоры (1946-51), Қазақтың Абай атындағы мемлекеттік педагогикалық институтының ректоры (1951-63) болды. 1963-1973 жылдары Қаз.Қазақ КСР ҒА-ның [[М.О.Әуезов]] атындағы [[Әдебиет]] жөнежәне өнер институты [[фольклор]] бөлімінің меңгерушісі болды.
==Әдебиетке қосқан үлесі==
М.Ғабдуллин ғылыми-зерттеу саласында көп еңбек етті. "ҚазақхалқыныңҚазақ халқының ауыз әдебиеті" (1958, 1964) атты күрделі монографиялық еңбегінде Ғабдуллин [[Ауыз әдебиеті|ауыз әдебиетін]] зерттеудің ғылыми-методологиялық негіздерін айқындап, қазақ ауыз әдебиетіндегі [[батырлар жыры]], лиро-эпостық [[дастан]]дардастандар, [[айтыс]] өлеңдері, [[мақал-мәтелдер]], [[Жұмбақ|жүмбақжұмбақтар]]тар, [[ертегіертегілер]]лер туралы жан-жақты терең ғылыми талдаулар жасады, олардың гылымдықғылымдық, тәлім-тәрбиелік мәнін ашып көрсетгікөрсетті.
БүлБұл еңбек жоғары оқу орындарына арналған оқулық ретінде бірнеше рет қайта басылып шықты. Ол 8-сыныпқа арналған "Қазақ әдебиеті" оқулығын (1952-1957) жазды.
М.Ғабдуллиннің көркем шығармадағы тырнақ алды туындылары дивизиялық, майдандық газеттерде жарық көрді. Шығармалары жеке жинакжинақ болып, соғыстан кейін жарияланды. "Менің майдандас достарым" (1947), "Алтын жұлдыз" (1948), "Майдан очерктері" (1949), "Сұрапыл жылдар" (1971) атты кітаптарына енген әңгіме, очерктерінде М.Ғабдуллин майдан өмірін суреттеп, жауынгер тұлғасын, кеңес өкіметінің адамдарының Ұлы Отан соғысы кезіндегі қаһармандық бейнесін суреттеді.
Педагог-жазушы ретінде ол жас үрпақтыңұрпақтың төрбиесінетәрбиесіне де ерекше көңіл бөлді. "Ата-аналарға төрбиетәрбие туралы кеңес" (1966) деген кітабында М.Ғабдуллин бесік жырынан бастап, батырлар жырына дейінгі халық поэзиясының төрбиеліктәрбиелік мөнінмәнін ашып, оны іс жүзінде пайдаланудың төсілдерінтәсілдерін көрсетеді. Сонымен бірге балаларды [[Патриотизм|патриотизмге]], шыншылдыққа тәрбиелеу, олардың болашаққа сенімін арттыру, жас баланы дурысдұрыс сөйлеуге үйрету жөнінде ата-аналарға педагогтық кеңес береді.
"Алтын жүлдыз" (1948), "Майдан очерктері" (1949), "Сүрапыл жылдар" (1971) атты кітаптарына енген өңгіме, очерктерінде М.Ғабдуллин майдан өмірін еуреттеп, жауынгер түлғаеын, кеңес өкіметінің адамдарының Үлы Отан соғысы кезіндегі қаһармандық бейнесін суреттеді.
Педагог-жазушы ретінде ол жас үрпақтың төрбиесіне де ерекше көңіл бөлді. "Ата-аналарға төрбие туралы кеңес" (1966) деген кітабында М.Ғабдуллин бесік жырынан бастап, батырлар жырына дейінгі халық поэзиясының төрбиелік мөнін ашып, оны іс жүзінде пайдаланудың төсілдерін көрсетеді. Сонымен бірге балаларды патриотизмге, шыншылдыққа тәрбиелеу, олардың болашаққа сенімін арттыру, жас баланы дурыс сөйлеуге үйрету жөнінде ата-аналарға педагогтық кеңес береді.
==Қызметтері==
М.Ғабдуллин ӀӀ-ӀV сайланған КСРО Жоғарғы Кеңесінің депутаты. КСРО Жоғарғы Кеңесінің парламенттік тобының қүрамындақұрамында [[Финляндия|Финляндияда]]да (1953), [[Бельгия|Бельгияда]]да (1957), [[Югославия Одақтық Республикасы|Югославияда]] (1957) болды. Ғабдуллин еңбекшілер депутаттарының Алматы облыстық, қалалық Кеңестерінің депутаттығына, Қазақстан КП Алматы облыстық, қалалық, Фрунзе аудандық комитеттерінің мүшелігіне бірнеше рет сайланды. Ленин ордені, [[Қызыл Ту]], Еңбек Қызыл Ту, [[Қызыл Жұлдыз|Қызыл Жүлдыз]], [[Ұлы Отан соғысы|ҮлыҰлы Отан соғысы]] ордендерімен наградталған. "Қазақ халқының батырлар жыры" кітабы авторларының бірі.<ref> Тарихи тұлғалар. Танымдық - көпшілік басылым. Мектеп жасындағы оқушылар мен көпшілікке арналған. Құрастырушы: Тоғысбаев Б. Сужикова А. – Алматы. “Алматыкітап баспасы”, 2009 ISBN: 978-601-01-0268-2 </ref>
<ref> Тарихи тұлғалар. Танымдық - көпшілік басылым. Мектеп жасындағы оқушылар мен көпшілікке арналған. Құрастырушы: Тоғысбаев Б. Сужикова А. – Алматы. “Алматыкітап баспасы”, 2009 ISBN: 978-601-01-0268-2 </ref>
==Шығармалары: ==
* Менің майдандас достарым, А., 1947;