Көмірсулар: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол:
[[Сурет:Lactose.svg|thumb|right|310px|Структурлы формуласы]]
'''Көмірсулар''' - химиялық құрамы С<sub>m</sub>(H<sub>2</sub>O)<sub>n</sub> яғни [[көмірсутек]]+[[су]], аты осыдан шыққын) формуласымен өрнектелетін табиғи органикалық қосылыстар класы. '''Көмірсулар''' — химикалық құрамына қарай үлкен екі топқа бөлінеді: мономерлік К. немесе моносахаридтер және полимерлік '''Көмірсулар'''— [[молекула|молекуладағы]]дағы моносахаридтік қалдық санына байланысты олигосахаридтер мен полисахаридтерге бөлінетін Моносахаридтердің [[конденсация]] өнімдері. Ашық түрдегі моносахаридтердің типтік формалары: альдоза үшін СН<sub>2</sub>ОН(СНОН)<sub>n</sub>СНО; кетоза үшін СН2ОН(СНОН)<sub>n</sub>СОСН<sub>2</sub>ОН, мұндағы n>1. Моносахарид-тердің көп бөлігінде тармақталмаған көміртектік тізбекпен біральдегидтік (альдозалық) немесе кетондық (кетозалық) топ болады. Тізбектеп көміртек [[атом]]ының санына орай моносахаридтер [[тетроза|тетрозаға]] (С4), [[пентоза|пентозаға]] (С5), [[гексоза|гексозаға]] (С6), т.б. бөлінеді. Кейде [[кетоза]] атауына "ул" жұрнағы жалғанады (мысалы, [[пентулоза]], [[гептулоза]], [[нонулоза]], т.б.). Моносахаридтерде көміртектің асимметриялық атомдары болады және оптик. белсенді стереоизомерлер түзіледі. Көмірсулар табиғи көзден алынады. Барлық тірі организмнің құрамында болады. Көмірсулар тамақ ([[глюкоза]], [[крахмал]], пектиндік заттар), тоқыма және қағаз ([[целлюлоза]]) өнеркәсіптерінде, микробиологияда (Көмірсуларды ашы-ту арқылы спирт қышқылдар, т.б. алу) қолданылады, [[медицина|медицинада]]да дәрі-дәрмек жасау үшін пайдаланылады. [[Фотосинтез]] нәтижесінде [[атмосфера|атмосферадағы]]дағы су мен көмір қышқыл газынан түзілетін К.көмірсулар табиғи айналымда болады. <ref>О.Д.Дайырбеков, Б.Е.Алтынбеков, Б.К.Торғауытов, У.И.Кенесариев, Т.С.Хайдарова
Аурудың алдын алу және сақтандыру бойынша орысша-қазақша терминологиялық сөздік.
Шымкент. “Ғасыр-Ш”, 2005 жыл. ISBN 9965-752-06-0 </ref>
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Көмірсулар» бетінен алынған