Аэробтық ағзалар: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

'''Аэробтық организмдер''' , аэробтар ({{lang-el|αηρ — ауа және βιοζ — тіршілік}}) – [[молекула|молекулалық]] бос оттек (О₂) бар ортада тіршілік етіп, дами алатын [[организм|организмдер]]. Аэробтық организмдерге барлық өсімдіктер, көптеген қарапайымдылар мен көп клеткалы [[жануар|жануарлар]], [[саңырауқұлақ|саңырауқұлақтар]], [[микроорганизм|микроорганизмдер]] жатады. Оттектің (О₂) қатысуымен жүретін биологиялық процесті [[аэробиоз]] деп атайды. Аэробтық организмдер өз организміне енген О₂-нің тотығуынан пайда болған энергияны пайдаланады. Олар облигатты аэробтық организмдер және факультативті аэробтық организмдер болып 2 топқа бөлінеді. Облигатты аэробтық организмдер тотығу реакциясы кезіндегі энергияны пайдаланады, мысалы, сірке қышқыл бактериялары этил спиртін сірке қышқылына дейін, ал кейбір зең саңырауқұлақтары қанттарды [[лимон]], [[қымыздық]], глюкон қышқылдарын түзгенге дейін тотықтырады. Факультативті аэробтық организмдер тобына оттектің бар-жоғын талғамай тіршілік ететін организмдер жатады, мысалы, [[күкірт]], [[темір]] бактериялары оттекті нитраттардан, сульфаттардан, т.б. қосылыстардан алады. Аэробтық организмдердің арасында ең маңыздысы [[фотосинтез]] процесіне қатысатын организмдер – [[цианобактерия|цианобактериялар]], [[балдыр|балдырлар]] және түтікті өсімдіктер. Аэробтық организмдер табиғатта кеңінен таралған және ондағы зат айналымына үлкен әсерін тигізеді, мысалы, қарапайым аэробтық организмдер топырақтағы күрделі органикалық қосылыстарды өсімдіктердің жақсы сіңіруіне көмектесіп, топырақтағы түрлі ауру қоздыратын бактерияларды жояды. Аэробтық организмдерді өндірісте сірке суын алуға, ауыл шаруашылығында, т.б. қолданылады. Аэробтық организмдердің тіршілігіне ауаның құрамындағы оттектің белгілі мөлшері мен қысымы қажет, егер осы жағдай шамадан тыс өзгерсе, олар өліп қалады. <ref> Биология: Жалпы білім беретін мектептің, 9-сыныбына арналған оқулық, 2-басылымы, өңделген/ М. Гильманов, А. Соловьева, Л. Әбшенова. - Алматы: Атамұра, 2009. ISBN 9965-34-927-4 </ref>

[[Санат:Медициналық биология]]

{{stub}}

{{wikify}}

[[ar:الكائن الهوائي]]

[[bg:Аероб]]

[[it:Aerobiosi]]

[[ja:好気性生物]]

[[lv:Aerobi organismi]]

[[mk:Аероб]]