Суқұзғындар: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш Суқұзғындары дегенді Суқұзғындар дегенге жылжытты
шӨңдеу түйіні жоқ
1-жол:
{{Taxobox
[[Сурет:Storskarv skansen juni 2005.jpg|thumb|right]]
| name = Суқұзғындар
'''Суқұзғындары''' ({{lang-la|Phalacrocoracidae}}) –– [[бірқазан]] тұқымдасы. Дене тұрқы ұзынша (ұзындығы 50-100 см) жүзу және тереңге сүңгуге бейімделген. Қанаттары қысқа құйрығы қатты, ұзын. 2 түрі: ''Nannopterum'' Галапагос аралында ұшу қабілетін жоғалтқан түр және ''Phalacrocorax'' . 29 түрі барлық құрлықтардың (С. Азиядан және Америкадан басқа) теңіз жағалауларымен ішкі су қоймаларында таралған. [[КСРО]] 6 түрі бар; одан басқа 19 ғасырдың ортасына дейін Беринг а. ұшпайтын стеллер немесе көзілдірікті суқұзғындары (P. perspicillatus) тіршілік еткен. Ыкшамсыз –бірақ жылдам үшады. Қорегі балық шаянтәрізділер. Суқұзғындары үлкен қолониялары Чили және Перу жағалауларында. Бір түрі және түр тармағы ХТҚО Қызыл кітабына енгізілген. Айдарлы суқұзғын (P. aristotelis) КСРО [[Қызыл кітап|Қызыл кітабына]] еңгізілген.<ref name="name">Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Биология / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д., профессор Е. Арын - Павлодар: «ЭКО» ҒӨФ. 2007. - 1028 б. ISBN9965-08-286-3</ref>
|fossil_range= {{fossil_range|70|0|[[Late Cretaceous]]? &ndash; Recent}}
| image = Microcarbo melanoleucos Austins Ferry 3.jpg
| image_width = 240px
| image_caption = ''Phalacrocorax melanoleucos''
| regnum = [[Жануарлар]]
| phylum = [[Хордалылар]]
| classis = [[Құстар]]
| subclassis = [[Neornithes]]
| infraclassis = [[Neognathae]]
| ordo = [[Ескекаяқты құстар]]
| subordo = [[Sulae]]
| familia = '''Phalacrocoracidae'''
| familia_authority = [[Ludwig Reichenbach|Reichenbach]], 1850
}}
'''СуқұзғындарыСуқұзғындар''', қарақаздар ({{lang-la|Phalacrocoracidae}}) –– [[бірқазанескекаяқтылар]] тұқымдасыотрядына жататын құстар. Дене тұрқы ұзынша (ұзындығы 50-100 см) жүзу және тереңге сүңгуге бейімделген. Қанаттары қысқа құйрығы қатты, ұзын. 2 түрі: ''Nannopterum'' Галапагос аралында ұшу қабілетін жоғалтқан түр және ''Phalacrocorax'' . 29 түрі барлық құрлықтардың (С. Азиядан және Америкадан басқа) теңіз жағалауларымен ішкі су қоймаларында таралған. [[КСРО]] 6 түрі бар; одан басқа 19 ғасырдың ортасына дейін Беринг а. ұшпайтын стеллер немесе көзілдірікті суқұзғындары (P. perspicillatus) тіршілік еткен. Ыкшамсыз –бірақбірақ жылдам үшады. Қорегі [[балық]], [[шаянтәрізділер]]. Суқұзғындары үлкен қолониялары Чили және Перу жағалауларында. Бір түрі және түр тармағы ХТҚО Қызыл кітабына енгізілген. Айдарлы суқұзғын (P. aristotelis) КСРО [[Қызыл кітап|Қызыл кітабына]] еңгізілген.<ref name="name">Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Биология / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д., профессор Е. Арын - Павлодар: «ЭКО» ҒӨФ. 2007. - 1028 б. ISBN9965-08-286-3</ref>
 
[[Қазақстан|Қазақстанның]] оңтүстік аймағында тұрақты, ал батысы мен Солтүстігінде сирек ұялайды. 2 түрі: [[үлкен суқұзғын]] (P. carbo) және [[кіші суқұзғын]] (P. pygmaeus) бар. Ұшып келіп-кету мерзімдерінде барлық жерде, тіпті Оңтүстік Алтай өңірінде де кездеседі. Балығы мол әр түрлі суқоймаларында мекендейді. Қанатының ұзындығы 32 – 35 см, салмағы 1,6 – 3 кг. Пішіні ерекше: қауырсыны жылтыр қара, денесі созылыңқы, құйрығы ұзын. Ұзын тұмсығының түсі қоңыр, ұшы ілмек. Басының екі жағындағы жалаңаш терісі сарғыш түсті болады. Көктемде желкесінде ұзын қауырсындар өседі. Осы белгілері арқылы оны су құстарының арасынан бірден тануға болады. Қарақаз жақсы жүзеді әрі сүңгиді. 10 м тереңдікке дейін сүңгіп, су астында 1 – 2 мин бола алады. Ұшуы – қаз тәрізді жылдам. Ұшқанда құйрығы, мойны мен тұмсығы бір сызықтың бойымен созылады. Жерде денесін тік ұстайды және жай жүреді. Жас су құзғындары ағаш бұтақтарына жақсы өрмелейді. Шоғыр құрып топталып ұялайды. Ұясын суға батқан ағаштарға, [[қамыс]] арасына, жағалаудағы жартастарға, ағаш басына салады. Қорегі – балықтар, оларды сүңгіп ұстайды. Көп жиналған жерінде [[балық шаруашылығы|балық шаруашылығынана]] зиян келтіреді. Қарақаз – жыл құсы. Наурызда ұшып келеді, сәуір – мамырда көкшіл не жасылдау реңді 3 – 5 жұмыртқа салып, оны қоразы мен мекиені кезектесіп 28 – 30 күндей шайқайды. Балапандарын балықпен қоректендіреді. Қазан – қарашада жылы жаққа ұшып кетеді.<ref>[[Қазақ Энциклопедиясы]]</ref>
 
==Пайдаланылған әдебиет==
<references/>
 
[[Санат:Ғылым]]
[[Санат:Сөздік]]
[[Санат:Биология]]
[[Санат:Б]]
 
{{stub:Биология}}
{{wikify}}
 
[[Санат:Ескекаяқты құстар]]
 
[[ang:Scræf]]