|
#REDIRECT [[Құтан]]
[[File:Ardea cinerea -Grey Heron in Hyde Park.jpg|thumb| alt=A.| ''[[Құтан]]''.]]'''Құтан'''<ref> «Красная книга Казахстана», Алматы, 2006;</ref>(''Ardeіdae'')<ref name="source1">Қазақ ұлттық энцеклопедиясы 4 том</ref> – [[дегелек тәрізді]]лер отрядының бір тұқымдасы.
*Ежелгі түрлері — [[олигоцен]] дәуірінен, ал осы күнгілері — орта [[миоцен]]нен белгілі. Дүние жүзінде ([[Антарктида]]дан басқа) барлық материкте таралған, 32 туысы, 66 түрі бар.
*Қазақстанда 7 туысқа бірігетін 9 түрі кездеседі. Құтандардың тұмсығы ұзын, ұшы сүйірленіп келеді. Тұмсығының жиектерінде ұсақ “тісшелері” болады, сол арқылы су түбіндегі ұсақ [[Омыртқасыздар|омыртқасыздарды]] сүзіп алып қоректенеді. Құйымшақ бездері (қауырсындарын судан қорғайды), ұсақ мамықтары және кеуде-арқа тұсында өте майда мамықты қауырсындары болады.
*Топтанып тіршілік етеді. Қазақстанда [[Каспий теңізі]]нің солтүстік жағалауында, [[Еділ]] мен [[Жайық]] өзендерінің бойында, [[Маңғыстау өңірі]]нің сулы-батпақты жерлерінде [[кіші аққұтан]] (''Egretta garzetta'') мен [[сары Құтан]] (А. ralloіdes) кеңінен таралған. Бұлардың қанаттарының ұзындығы 23 — 30 см, салм. 345 — 500 г-дай. Кіші аққұтанның түсі ақ, ал сары Құтанның басы мен мойны сары, бауыры ақ түсті, басында ұзын қауырсындардан тұратын айдаршасы болады.
*Құтан — жыл құсы. [[Наурыз]]дың аяғында ұшып келіп, ұяларына 4 — 6 жұмыртқа салып, оны [[мекиені]] мен [[қоразы]] кезектесіп 20 — 22 күндей басады.
*Сары Құтанның бір ерекшелігі — ұясына адамдардың келгенін көрсе, ұясын тастап басқа жерге ұшып кетеді. Ұсақ балық [[шабақ]]тарымен, [[ұлу]]лармен, су жәндіктері және ұсақ кемірушілермен қоректенеді. Соңғы мәлімет бойынша кіші аққұтанның саны 500, ал сары Құтан 1 мыңға жуық ([[2003]]). Қазақстанның “[[Қызыл кітабына]]” енгізілген. Ал Құтанның [[Корея]] мен [[Қытай]]да ғана кездесетін, тіршілігі әлі толық зерттелмеген — сарытұмсық Құтан — Халықаралық табиғат қорғау одағының “[[Қызыл кітабына]]” енгізілген.
== Пайдаланған әдебиет==
<references/>
{{stub}}
{{wikify}}
[[Санат:Қ]]
[[af:Reier]]
[[ar:بلشونيات]]
[[an:Ardeidae]]
[[frp:Hègron]]
[[gn:Guyratĩ]]
[[az:Vağlar]]
[[br:Kerc'heiz]]
[[bg:Чаплови]]
[[ca:Ardeid]]
[[cs:Volavka]]
[[da:Hejrer]]
[[de:Reiher]]
[[el:Ερωδιίδαι]]
[[en:Heron]]
[[es:Ardeidae]]
[[eo:Ardeedoj]]
[[eu:Koartza]]
[[fa:حواصیل]]
[[fr:Ardeidae]]
[[ga:Corr réisc]]
[[gu:બગલો]]
[[ko:왜가리과]]
[[hi:बगुला]]
[[hr:Čaplje]]
[[io:Herono]]
[[id:Kuntul]]
[[os:Кæсаглас]]
[[is:Hegri]]
[[it:Ardeidae]]
[[he:אנפתיים]]
[[sw:Kingoyo]]
[[ku:Masîxwar]]
[[la:Ardea (avis)]]
[[lv:Gārņu dzimta]]
[[lt:Garniniai]]
[[hu:Gémfélék]]
[[ml:കൊക്ക്]]
[[mr:सारंग]]
[[ro:Egretă]]
[[nl:Reigers]]
[[ne:बकुल्लो]]
[[ja:サギ科]]
[[no:Hegrefamilien]]
[[nn:Hegrefamilien]]
[[pnb:بگلا]]
[[pl:Czaplowate]]
[[pt:Ardeidae]]
[[qu:Waqar]]
[[ru:Цаплевые]]
[[sah:Аҥырдыҥылар кэргэннэрэ]]
[[sk:Volavkovité]]
[[srn:Sabaku]]
[[sr:Чапље (породица)]]
[[fi:Haikarat]]
[[sv:Hägrar]]
[[tl:Bakaw (ibon)]]
[[th:นกกระสา]]
[[tr:Balıkçılgiller]]
[[udm:Гырпум]]
[[uk:Чаплеві]]
[[zh-yue:鷺]]
[[zh:鹭科]]
| 