Жапырақ: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол:
[[Сурет:Koeh-020.jpg|thumb]]
'''Жапырақ''' ({{lang-lafolіumla|folіum}}, {{lang-el|phyllon}}) — жоғары сатыдағы өсімдіктердің фотосинтез, газ алмасу, буландыру, қор жинау, көбею қызметтерін атқаратын өсу мүшесі. Ол негізгі өркеннің жанама бұтақтарының қысқаруынан пайда болады.

Жапырақтың мөлшері әр түрлі болады. Мысалы, шөптесін өсімдіктерде 3 — 10 см-дей, банан жапырағының ұзындығы 1 — 5 м, ені 40 — 50 см, [[цейлон]] пальмасы жапырағының ұзындығы 10 — 20 м, ені 12 м-ге дейін. Жапырақтың сыртқы құрылысы — Жапырақ тақтасынан (алақанынан) және сағақтан тұрады. Жапрақтың кеңейген жері — тақтасы, ал сабаққа бекінетін жіңішке бөлігі — сағағы деп аталады. Сағақсыз жапырақтар да болады. Сабақ буынынан тармақталған сағақты бір жапырақ өсіп шықса — жәй Жапырақ деп аталады, олардың пішіндері әр түрлі болады, мысалы, қарағайдың, шыршаның ''Жапырақты'' — қылқан, ине, астық тұқымдастарында — таспа; көк теректе — дөңгелек тәрізді. Бір сағаққа бірнеше жапырақ орналасса — күрделі ''Жапырақ'' деп аталады. Бұлар да әр түрлі болады: үшқұлақты күрделі ''Жапырақ ([[беде]], [[соя]])''; саусақ салалы күрделі Жапырақ (''[[атбас талшын]], [[қарасора]], [[қазтабан]], т.б.''); қауырсын тәрізді күрделі ''Жапырақ'', ал бұл жұп қауырсынды (''[[асбұршақ]], [[ноғатық]],'' т.б.), тақ қауырсынды (қызыл мия, итмұрын, шетен, грек жаңғағы, т.б.) болып бөлінеді. Жапырақ тақтасының анатомдық құрылымы — оның қандай қызмет атқаратынын анықтайды. ''Жапырақ'' тақтасын екі жағынан да жұқа қабықшамен қапталған эпидермис жауып жатады. [[Эпидермис]]тің астында борпылдақ ұлпа — [[мезофилл]] болады. Сонымен қатар бұл ұлпаның клеткаларында фотосинтезге және өсімдіктің тыныс алуына қатысатын [[хлоренхима]] бар.<ref name=bi1>Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: [[Биология]] / Жалпы редакциясын басқарған профессор Е. Арын – [[Павлодар]]: [[2007]] - 1028 б. ISBN 9965-08-286-3</ref>
 
== Жапырақ құрылысы ==
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Жапырақ» бетінен алынған