Уикипедия

Түлкі: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Тарихын шолу
← Ескірек өңдемеЖаңарақ өңдеме →
Content deleted Content added
VisualWikitext
Өңдеу түйіні жоқ
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол:
{{Taxobox
[[File:Urocyon cinereoargenteus in brushwood.jpg|thumb|right|250px|[[Сұр түлкі]]]]
| name = Түлкі
 
| fossil_range=Mid-[[Pleistocene]]–Recent
'''Түлкі''' – жыртқыштар отрядының ит тұқымдасына жататын аң. Облыстың барлық өңірінде кездеседі. Түсі жирен, сұрғылт сары. Құлағының сырты қара не қара қоңыр, құйрығы ұзын (ұзындығы 60 см-дей), қысқа сирақты. Жүні тығыз әрі жұмсақ. Реңі жыл маусымына қарай өзгеріп отырады (түлейді): жоны мен бүйірі көбінесе сарғыш жирен, бауыры мен құйрығының ұшы ақшыл тартады.<ref name=bi1>Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: [[Биология]] / Жалпы редакциясын басқарған профессор Е. Арын – [[Павлодар]]: [[2007]] - 1028 б. ISBN 9965-08-286-3</ref> Тұрқы 70 – 77 см, салмағы 6,5 – 6,8 кг. Селдір орманды ашық жерлерді, өзен-көл жағалауларын, аңыз, тау баурайларын мекендейді. Күндіз інінде жатып, түнге қарай қорегін іздейді. Әдетте ұсақ жәндіктермен, көбінесе тышқандармен қоректенеді, қорегінің құрамында 300-ден астам жәндік пен ондаған өсімдік түрлері болады. [[Моногамды]]. Қаңтар – ақпан айларында ұйығып, 49 – 58 күннен кейін 4 – 6 (кейде 15) күшік туады. Терісі бағалы аң, әсіресе, қарабурыл Түлкінің терісі жоғары бағаланады. Кеміргіштерді жеп, ауылы шаруашылығына пайда келтіреді. Құс шаруашылығына зиян келтіреді, құтыру ауруының вирусын таратады.<ref name="source1">Қазақ Энциклопедиясы </ref>▼
| status = LC
| status_system = iucn3.1
| status_ref =
| trend = stable
| image = Fuchs_Profil.jpg
| image_caption = ''V. v. crucigera''
| regnum = [[Жануарлар]]
| phylum = [[Хордалылар]]
| classis = [[Сүтқоректілер]]
| ordo = [[Жыртқыштар]]
| familia = [[Canidae]]
| tribus = [[Vulpini]]
| genus = ''[[Vulpes]]''
| species = '''''V. vulpes'''''
| binomial = ''Vulpes vulpes''
| binomial_authority = ([[Карл Линней|Линней]], 1758)
| subdivision_ranks =
| subdivision =
| synonyms = ''Vulpes fulva'', ''Vulpes fulvus''
| range_map = Cypron-Range Vulpes vulpes.svg
| range_map_caption = Ареал<br/>Қою қызғылт сары - байырғы, ақшыл қызғылт сары - жерсінген.
| subdivision_ranks = Түршелері
| subdivision = 45
}}
▲'''Түлкі''' ({{lang-la|Vulpes vulpes}}) – жыртқыштар отрядының ит тұқымдасына жататын аң. Облыстың барлық өңірінде кездеседі. Түсі жирен, сұрғылт сары. Құлағының сырты қара не қара қоңыр, құйрығы ұзын (ұзындығы 60 см-дей), қысқа сирақты. Жүні тығыз әрі жұмсақ. Реңі жыл маусымына қарай өзгеріп отырады (түлейді): жоны мен бүйірі көбінесе сарғыш жирен, бауыры мен құйрығының ұшы ақшыл тартады.<ref name=bi1>Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: [[Биология]] / Жалпы редакциясын басқарған профессор Е. Арын – [[Павлодар]]: [[2007]] - 1028 б. ISBN 9965-08-286-3</ref> Тұрқы 70 – 77 см, салмағы 6,5 – 6,8 кг. Селдір орманды ашық жерлерді, өзен-көл жағалауларын, аңыз, тау баурайларын мекендейді. Күндіз інінде жатып, түнге қарай қорегін іздейді. Әдетте ұсақ жәндіктермен, көбінесе тышқандармен қоректенеді, қорегінің құрамында 300-ден астам жәндік пен ондаған өсімдік түрлері болады. [[Моногамды]]. Қаңтар – ақпан айларында ұйығып, 49 – 58 күннен кейін 4 – 6 (кейде 15) күшік туады. Терісі бағалы аң, әсіресе, қарабурыл Түлкінің терісі жоғары бағаланады. Кеміргіштерді жеп, ауылы шаруашылығына пайда келтіреді. Құс шаруашылығына зиян келтіреді, құтыру ауруының вирусын таратады.<ref name="source1">Қазақ Энциклопедиясы </ref>
 
==Пайдаланған әдебиеттер==
Line 9 ⟶ 34:
{{wikify}}
 
[[Санат:ЖануарларЖыртқыштар]]
 
{{Link GA|et}}
{{Link FA|ar}}
{{Link FA|no}}
{{Link FA|uk}}
 
[[anar:Vulpiniثعلب أحمر]]
[[arfrp:ثعلبRenârd]]
[[zh-min-nan:Hô͘Âng-hô͘-lî]]▼
[[ast:Raposu]]
[[ayba:QamaqiТөлкө]]
[[be:Звычайная лісіца]]
[[az:Tülkü]]
[[be-x-old:Звычайная лісіца]]
[[bn:শিয়াল]]
[[bo:ཝ་མོ།ཝ་དམར།]]
[[bpybr:লামুইLouarn rous]]
[[brbg:LouarnЛисица]]
[[bxrca:ҮнэгэнGuineu roja]]
[[cacv:GuineuТилĕ]]
[[cs:Liška obecná (šelma)]]
[[ce:Цхьогал]]
[[chrda:ᏧᎳRød ræv]]
[[de:Rotfuchs]]
[[cs:Liška (říše živočichů)]]
[[nv:Mąʼii łiitsohí]]
[[csb:Lës]]▼
[[cyet:LlwynogRebane]]
[[el:Κόκκινη αλεπού]]
[[da:Ræv]]▼
[[demyv:FuchsРивезь]]
[[elen:ΑλεπούRed Fox]]
[[enes:FoxVulpes vulpes]]
[[eo:VulpoRuĝa vulpo]]
[[eseu:VulpiniAzeri gorri]]
[[eufa:Azeriروباه سرخ]]
[[fafr:روباهRenard roux]]
[[frgv:RenardShynnagh ruy]]
[[frrgag:FoosenKızıl tilki]]
[[gagl:SionnachRaposo]]
[[gdko:Sionnach붉은여우]]
[[gnhr:AguaraCrvena lisica]]
▲[[csbio:LësFoxo]]
[[got:𐍆𐌰𐌿𐌷𐍉/Fauho]]
[[hakid:Fù-lìRubah merah]]
[[heik:שועלKayuqtuq]]
[[os:Рувас]]
[[hi:लोमड़ी]]
[[hris:LisicaRauðrefur]]
[[htit:RenaVulpes vulpes]]
[[huhe:Rókákשועל מצוי]]
[[idkn:Rubahಒಕ್ಷ್]]
[[issw:RefirMbweha Mwekundu]]
[[kv:Руч]]
[[iu:ᑎᕆᒐᓂᐊᖅ/tiriganiaq]]
[[jamrj:キツネРӹвӹж]]
[[kala:მელაVulpes vulpes]]
[[kolv:여우Rudā lapsa]]
[[kult:RûvîRudoji (ajal)lapė]]
[[lvlmo:LapsaVulpes vulpes]]
[[mghu:AmboahaoloVörös róka]]
[[mk:Црвена лисица]]
[[mhr:Рывыж]]
[[mn:Улаан үнэг]]
[[ml:കുറുക്കന്‍]]
[[nl:Vos (dier)]]
[[mr:कोल्हा]]
[[msja:Rubahアカギツネ]]
[[frr:Ruad foos]]
[[my:မြေခွေး]]
[[nlno:VossenRødrev]]
[[pcdoc:ÀrnàrVulpes vulpes]]
[[pdcmhr:FuxТулрывыж]]
[[plkoi:LisРуч]]
[[ptpl:RaposaLis rudy]]
[[qupt:AtuqRaposa-vermelha]]
[[roqu:VulpePuka atuq]]
[[ru:Обыкновенная лисица]]
[[ru:Лисица]]
[[scosah:TodСаһыл]]
[[simplesc:FoxVulpes vulpes]]
[[sqstq:DhelpraFoaks]]
[[srsimple:ЛисицаRed Fox]]
[[svsk:RävLíška hrdzavá]]
[[tacu:நரிЛисъ]]
[[tesl:నక్కNavadna lisica]]
[[sr:Риђа лисица]]
[[th:หมาจิ้งจอก]]▼
[[tlfi:SoroKettu]]
[[trsv:TilkiRödräv]]
▲[[th:หมาจิ้งจอกแดง]]
[[uk:Лисиця]]▼
[[urtg:لومڑРӯбоҳ]]
[[vichr:CáoᎬᏂᎨᏧᎵ]]
[[watr:RinådKızıl tilki]]
[[zhudm:狐狸Ӟичы]]
▲[[uk:Лисиця звичайна]]
▲[[zh-min-nan:Hô͘-lî]]
[[ur:لال لومڑ]]
[[vec:Volpe]]
[[fiu-vro:Repän]]
▲[[davls:RævVos]]
[[bat-smg:Lapė]]
[[zh:赤狐]]
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Түлкі» бетінен алынған