Күмбез: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Automated import of articles
 
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол:
'''Күмбез'''– ({{lang-ar|құббағ}} {{lang-fa|гомбәд - тәңкерілген аспан, дөңес шатыр}}) - жалпы жобасы шеңберленіп келген (кейде көп қырлы, эллипске ұқсас, т.б.) ғимараттар мен құрылыстардың төбесін жабула қолданатын [[конструкция|конструкциялық]] элементтердің бір түрі. Күмбез [[ғимарат]] төбесін құрсаулай бүріп тұрумен бірге үстіңгі салмақтық қабырғаға біркелкі түсуін қамтамасыз етеді. Күмбез жасау б.з.б. 3 ғасырдан белгілі. Ең алғашқыда солқылдақ шыбықтарды иіл, балшықтан салынған күрке тәрізді етіп жасалды. Ежелгі дәуірлерде күмбездің тастан немесе қызыл кірпіштен салынған түрлері пайда болды. Ғимараттар мен құрылыстарды қос қабат күмбезбен жабу әсіресе, [[Орта Азия]] [[сәулет]] әнерінде өркен жайды. 19 ғасырдың 2-жартысынан күмбез тұрғызу ісіне темір-бетонның кең қолданылуын байланысты 20 ғасырда сан алуан пошымдағы (сақиналы, қобылы, т.б.) алып күмбездер салу ісі дамыды. Төбесі күмбезбен жабылған мазарларды да қазақтар күмбез деп атайды (мысалы, [[Алаша хан]] күмбезі, т.б.).70 - 80 ж. Алматы қаласында төбесі күмбезді ғимараттар ("Арасан" емдеу-сауықтыру кешені, Окушылар сарайы, Қазақстан Орталық мұражайы, т.б. ғимараттары) саны өсуде.<ref>Қазақ мәдениеті. Энциклопедиялық анықтамалық. Алматы: “Аруна Ltd.”
'''КҮМБЕЗ'''– геоморфологияда – бедердің немесе тау жыныстары массивтерінің кез келген күмбез тәрізді пішіндерін белгілеу үшін қолданылатын жалпы термин; геологияда – К-бен тас тұзы, мұнай, газ, т.б. кен орындары байланысты; қ. Тұз күмбездері.[[Сурет:Сурак.jpg‎|right|thumb|]] [[Санат:К]]
ЖШС, 2005 ISBN 9965-26-095-8</ref>
 
==Пайдаланған әдебиет==
 
<references/>
 
[[Санат:К]]
[[Санат:Сәулет]]
 
 
{{Stub: Қазақ мәдениеті}}
{{wikify}}
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Күмбез» бетінен алынған