Негіздер: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
31-жол:
Кейбір негіздер үшін бұрыннан пайдаланып келген атаулары да бар, олар ерекше [[қасиет|қасиеттеріне]], белгілеріне қарай қойылған.
NaOH—күйдіргіш натр; Са(ОН)<sub>2</sub>—сөндірілген әк.
==Негіздердің жіктелуі==
[[Қышқылдар|Қышқылдардың]] негізділігі түсінігіне негіздердің қышқылдылығы сәйкес келеді, ол [[гидроксотоп|гидроксотоптардың]] санымен анықталады, [[Химиялық реакциялар|химиялық реакцияларда]] олар қышқыл қалдығына алмасады. Негіздердің калдықтарының [[Валенттілік|валенттіліктері]] қышқыл қалдықтарына алмасқан [[гидроксил]] топтарының санымен анықталады.
Химиялық формулалардың [[Молекула|молекуладағы]] атомдардың байланысу реті мен элементтердің валенттіліктерін көрсететін түрі — құрылымдық [[формула]] деп аталады. Мұндай формулалардағы әрбір [[сызықша]] бір валенттілікке сәйкес келеді.
==Физикалық қасиеттері==
Негіздердің [[су|судағы]] ерітінділері [[қол|қолға]] сабындалып тұрады; [[мата|матаны]], [[Тері|теріні]], [[қағаз|қағазды]] күйдіреді, сондықтан куйдіргіш сілтілер (КОН, NaOH) деп аталады. Олармен [[жұмыс]] істегенде аса [[абай]] болу керек. Негіздерді еріткенде әдетте кәрлен [[ыдыс|ыдыстар]] колданылады, онын, себебі шыны ыдыстар сілтілермен әрекеттескенде тез бүлінеді.
Қышқылдар сияқты барлығына ортақ [[Анықтағыштар|анықтағыштары]] (индикатор) бар, себебі олардың барлығына ортақ гидроксотоптары бар. Негіздерді анықтауға [[фенолфталеин]] деп аталатын анықтауыш қолданылады.
==Негіздердің химиялық қасиеттері==
Барлық негіздерге ортақ [[қасиет]] - олардың [[Қышқылдар|қышқылдармен]] әрекеттесіп, [[тұз]] және су түзуі.
===Негіздердің қышқылдармен әрекеттесуі===
Негіздердің қышқылдармен [[әрекет|әрекеттесуін]] мына тәжірибеден көруге болады. [[Стакан|Стаканға]] шамалап калий гидроксидін құйып алып, оған 1-2 тамшы фенолфталеин ерітіндісін тамызсақ ол [[Таңқурай|таңқурай]] түсіне боялады. Енді осы стаканға жайлап шыны [[таяқша|таяқшамен]] араластыра отырып күкірт қышқылының ерітіндісін тамызсақ, ерітіндінің түсі біртіндеп жойылады. Себебі мына [[реакция]] жүреді:
::2КОН + H<sub>2</sub>SO<sub>4</sub> = K<sub>2</sub>SO,<sub>4</sub> + Н<sub>2</sub>О
Суда ерімейтін негіздер де [[қышкылдар|қышкылдармен]] әрекеттеседі.
::Ғе(ОН)<sub>3</sub>+ЗНСl=ҒеСl<sub>3</sub>+ЗН<sub>2</sub>O
Осы [[реакция|реакцияның]] жүргенін бастапқы қызыл-коңыр түстің біртіндеп сарғыш тартқанынан және тұнбаның еруінен білуге болады. Бұдан мынадай [[тұжырым|тұжырымға]] келеміз:
::негіз + қышқыл = тұз + су
<ref>Химия: Жалпы білім беретін мектептің сыныбына арналған оқулық. Усманова М.Б., Сақариянова Қ.Н. –Алматы: Атамұра, 2009. - 216 бет. ISBN9965-34-887</ref>
==Пайдаланылған әдебиет==
<references/>
| |||