Түйелер: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
шӨңдеу түйіні жоқ |
шӨңдеу түйіні жоқ |
||
1-жол:
{{Taxobox
| name = Түйелер
| image = 07. Camel Profile, near Silverton, NSW, 07.07.2007.jpg
| image_width = 240px
| image_caption = [[
| image2 = Bactrian.camel.sideon.arp.jpg
| image2_width = 240px
| image2_caption = [[
| regnum = [[Жануарлар]]
| phylum = [[Хордалылар]]
Line 19 ⟶ 18:
''[[Camelus bactrianus]]''<br />
''[[Camelus dromedarius]]''<br />
†''[[Camelus gigas]]'' (
†''[[Camelus hesternus]]'' (
†''[[Camelus sivalensis]]'' (
}}
'''Түйелер''' ({{lang-la|Camelus}}) — [[сірітабандылар]] отряд тармағына жататын [[сүтқоректі]] ірі жануарлардың бір туысы. Түйелер [[шөл|шөлге]] де, қатты аязға да төзімді, күшті көлік малы. Мұның екі түрі бар: '''қос
[[Сурет:800px-2003camel.PNG|thumb|300px|left|Түйе санағы, 2003]]▼
▲'''Түйелер''' (Camelus) — сірітабандылар отряд тармағына жататын сүтқоректі ірі жануарлардың бір туысы. Түйелер шөлге де, қатты аязға да төзімді, күшті көлік малы. Мұның екі түрі бар: қос өркеш түйе (Бактрия түйесі) — негізгі өсірілетін жерлері: Қазақстан, Қырғызстан, Өзбекстан, Астрахань, Сталинград, Саратов және Чита облыстары, бұрынғы КСРО-да мұның Астрахан түйесі, Қазақстан түйесі, Монғол түйесі деп аталатын негізгі үш тұқымы өсіріледі; қоспақ түйе (дромедар), — Түркменстанда, көбінесе Тәжікстанда, Өзбекстанның оңтүстік аудандарында және Қазақстанның кейбір жерлерінде өсіріледі. Ең көп өсірілетін жері — Қарақұм. Қоспақ түрлеріне, пайдалануына, қанына қарай: [[аруана]], [[Желмая (Түйе)|желмая]], [[нар]] деп аталады. Түйенің еті мол, жүні биязы болады.
▲[[Сурет:800px-2003camel.PNG|thumb|300px|Түйе санағы, 2003]]
Түйе ежелден шөлді-тұзды аймақтардың [[табиғат]] жағдайларына жақсы бейімделген, аптап ыстықтарда апта бойына сусыз тіршілік ете алатын бірден-бір түлік. Соған қарамастан оларды жазда күніне 2 рет, қыста 1 рет суару қажет, тұзды-кермек суды жақсы ішеді. Қолайсыз табиғат жағдайларында азық ретінде пайдалану үшін өркешіне артық май жиналады. Кеудесіндегі, табандарындағы, шынтағындағы, тізесіндегі қажау сүйелдерінің арқасында ыстық жерде, құмда жата алады. Түйенің тағы бір биол. ерекшелігі – қыста қолда бағуды, сапалы азықтандыруды және жылы қораны керек етпейді. Бірақ Түйелер жүні қырқылған алғашқы аптада өкпек жел мен жоғары ылғалдылыққа төзімсіз, осы [[мезгіл|мезгілде]] олардың жауын-шашын мен суыққа ұрынбауын қамтамасыз ету керек.
Line 36 ⟶ 34:
* [[Ламалар]]
== Пайдаланған әдебиет ==
* Т. Мұсақұлов, ОРЫСША-ҚАЗАҚША ТҮСІНДІРМЕЛІ БИОЛОГИЯЛЫҚ СӨЗДІК І-том ҚАЗАҚМЕМЛЕКЕТБАСПАСЫ, Алматы — 1959, Редакциясын басқарған: Биология ғылымының докторы профессор Т. Дарқанбаев
<references/>
{{stub:Биология}}
{{wikify}}
[[Санат:Сірітабандылар]]
| |||