Хадис: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Мұхаммед пайғамбардың сөзі мен істеріне негізделген мұсылман қауымының әр алуан діни-құқықтық мәселелерін қамтитын ғибрат сөздер, аңыз әңгімелер. Қстің мән-жайын баяндайтын бөлімін матн десе, сол матнды баяндап жеткізуші адамды иснад деп атайды. Хадис баламасы — асар және хабар. Хадис жинағы сунна деп аталған, [[Құран|Құраннан]] кейінгі құқықтық құжат. Қауым өмірінің діни, құқықтық, этикалық салаларын қамтитын Хадиспен қатар Мұхаммед (ғ.с.) өмірнамасын жазуға негіз болған ''“[[тарих|тарихи]]”'' те бар. Құдси Хадис — Алланың сөзі деп танылып, хақиқат жайлы рухани мәндер кейінгі ойшыл әулиелердің рухани ізденісіне негіз болған. [[Мұсылман]] ілімінде иснадтарды салыстыра отырып, Хадистың тазалығын тексеріп отыратын арнайы пән бар. Хадистерді тексерудің қағидалары мен ілімін зерттеп сын елегінен өткізетін мамандарды мұхаддистер деп атайды. Хадис орта ғасырларда мұсылман [[мәдениет|мәдениетінің]] ең негізгі білім көзіне айналды. Хадис ғылыми еңбектердің бірден-бір дәйектемесі, сондай-ақ [[мақал-мәтел]], нақыл [[сөзНақыл сөздер|нақыл сөздер]] ретінде де кеңінен пайдаланылады.

"Хадис” – сөйлеу және айту арқылы келген хабар. Әрi Пайғамбардың (с.ғ.с.) сөзi не болмаса iстеген амалы "хадис” деп айтылады. ғұламалардың кейбiрi "хадис” сөзiнiң "жаңа” деген мағынасы бар екенiн ескере тұрып, оны "қадим” (ескi, бұрын болған) сөзiне қарсы мәндес сөз ретiнде қолданып, "қадим” дегенде Қасиеттi Құран КәримдiКәрімдi, ал "хадис” дегенде Пайғамбарымыздың (с.ғ.с.) сөздерiн назар тұтқан. Осы себептен ғұламалардың көпшiлiгi Аллаһ Тағаланың сөзi болған Қасиеттi Құран КәримдiКәрімдi "хадис” деуден сақтанған.

"Сүннәт”[[Сүннәт]]” сөзiнiң тiлдiк мағынасы – жол. [[Шарғи]] мағынасы – [[Мұхаммед пайғамбар|Пайғамбарымыздың (с.ғ.с.)]] iстеген iсi, ұстанған дiни жолы. Бұған дәлел ретiнде "хадис” және "сүннәт” сөздерiнiң түпкiлiктi мағынасынан хабардар болған ғұламалардың: "''Бұл хадис қиясқа, сүннәт пен ижмаьқаижмаға (ижмаьижма - ғалымдардың ұжымдық қаулысы) қарсы келедi”келедi''”, "хадис имамы (ғалымы)”, "сүннәт имамы”, "хадис және сүннәт имамы”, - деген сөздерiн келтiрсек болады.<ref>Ислам. Энциклопедиялық анықтамалық. Алматы: “Аруна Ltd.” ЖШС, 2010 ISBN 9965-26-322-1</ref>

[[Санат: Х]]