Даг Хаммаршельд: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
1-жол:
Даг Яльмар Агне Карл Хаммаршёльд (швед.Dag Hjalmar Agne Carl Hammarskjöld, Dag Hammarskjöld (ақпарат); 29-маусым 1905 — 18-қыркүйек 1961) — қаржы министірлігінде және [[Швеция банкі|Швеция банкінде]], кейіннен шетел істері жөніндегі миністірлікте әртүрлі қызмет атқарған мемлекет қайраткері; 1953 жылдан өмірінің соңына дейін Біріккен Ұлттар Ұйымының бас хатшысы қызметінде болған. БҰҰ өткізген (1956 жылы [[Мысыр|Мысырда]]) алғашқы қайырымдылық шарасының ұйымдастырушысы.▼
▲Даг Яльмар Агне Карл Хаммаршёльд (швед.Dag Hjalmar Agne Carl Hammarskjöld, Dag Hammarskjöld (ақпарат); 29-маусым 1905 — 18-қыркүйек 1961) — қаржы министірлігінде және Швеция банкінде, кейіннен шетел істері жөніндегі миністірлікте әртүрлі қызмет атқарған мемлекет қайраткері; 1953 жылдан өмірінің соңына дейін Біріккен Ұлттар Ұйымының бас хатшысы қызметінде болған. БҰҰ өткізген (1956 жылы Мысырда) алғашқы қайырымдылық шарасының ұйымдастырушысы.
Сонымен қатар ақын, журналист әрі эссе шебері ретінде танымал. 1954 жылдан Швед академиясының мүшесі. Дүниеден өткен соң 1961 жылы дүниежүзілік Нобель сыйлығының лауреаты атағы берілді.
[[БҰҰ|БҰҰ-ның]] [[Конго Демократиялық Республикасы|Конгода]] өткен қайырымдылық шараның ұйымдастырылуы барысында [[Солтүстік Родезия|Солтүстік Родезиядағы]] әуе апатында қаза болды. Апаттың нақты себептері мен жағдайлары әлі күнге дейін белгісіз.
Даг Хаммаршёльд 1905 жылы 29-маусымда Веттерн өзені жағалауында, Стокгольмнан оңтүстік батысқа қарай шамамен 280 км қашықтықта орналасқан Швецияның орталық бөлігінің оңтүстігіндегі Лильехолмен ауданы, орыс. Йёнчёпинг қаласында дүниеге келген. Оның ата-аналары — ірі мемлекеттік швед шенеулігі Яльмар Хаммаршёльд (1862—1953) және Альмаквист[1] тумасы Агнес М. К. Хаммаршёльд (1866—1940). Даг олардың төртінші әрі кенже ұлдары болды (Даг Агнестің соңғы баласы еді).
Line 51 ⟶ 19:
1949 жылы ол шетел істері жөніндегі министрліктің бас хатшысы дәрежесіне ие болды; осы қызметте жүріп Даг 1950 жылы Ұлыбритания, Дания, Норвегия мен Швецияның[1][4] экономикалық қарым-қатынасын дамытуды көздейтін ЮНИСКАН конференциясына барған делегацияны бастап барды.
Хаммаршёльд ешқандай партия мүшесі болған емес, және әрдайым өзін саяси тәуелсіз санайтын. Осыған қарамастан 1951 жылы социал-демократтар негізін қалаған министрлер кабинетінің құрамына шетел экономикалық қоғамдастық[1][4] жөніндегі істер министрінің орынбасары қызметіндегі партиялық емес портфельсіз министр санатында кірді. Бұл кезеңге Хаммаршёльдтің БҰҰ-дағы алғашқы белсендік танытуы да жатады: ол ББҰ-ның бас ассамблеясының екі сессиясына қатысады, Парижде өткен алтыншы сессиясында (1951—1952)— швед делегациясы басшысының орынбасары, Нью-Йоркте өткен (1952—1953) жетінші сессиясына елінің атынан барған делегацияның жетекшісі ретінде қатысады[1].
1953 жылдың 7 сәуірінде БҰҰ-ның қауіпсіздік кеңесінің ұсынысымен Бас Ассамблея Хаммаршёльдті бірдауыстан Біріккен Ұлттар Ұйымының[1] бас хатшысы қызметіне тағайындалды.
Хаммаршёльд өзінің қызметіне 1953 жылдың 10-сәуірінен бастап кірісті. Өз қызметін ол БҰҰ-ның тәуелсіздігін нығайтудан бастап, барлық мемлекет мүшелерінен нетральді азаматтық қызмет ұйымдастыруды көздеді. БҰҰ-ның барлық қызметкерлері мемлекттік басқармадан Бас хатшы билігіне ауысты, АҚШ азаматтары болып табылатын БҰҰ қызметкерлерін антиамерикалық істерді тергеу жөніндегі Комисияның (Маккарт Комиссиясы) таққан айыптауларынан қорғау жөніндегі шаралар қолға алынды. БҰҰ кеңсесінен ФБР[6] қызметкерлері аластатылды.
1953 жылдан 1957 жылға дейін кеңестік дипломат Илья Семёнович Чернышёв(1912—1962 Хаммаршёльдтің көмекшісі, ал кейінірек орынбасары болды.
1955 жылы БҰҰ-ның бас хатшысы ретіндегі Хаммаршёльд қызметі нығая түсті. Сонымен қатар, Біріккен Ұлттар Ұйымының да тәуелсіз күштері әлдеқайда күшейді. Бұл Корей соғысы (1950—1953) кезінде қытай тұтқынындауында жатқан 15 американдық ұшқыштарды босату жөніндегі келісім-сөздердің нәтижелі өтуімен байланысты болды.
Қағаз жүзінде бұл ұшқыштар БҰҰ билігіне тиесілі еді, сондықтан 1954 жылы ұшқыштыр тыншылық әрекеттері үшін ұзақ мерзімді жазаға тартылатындығы белігілі болғанда, американдық басқарманың айыптаулары тағылды, сонымен қатар, ұшқыштар тағдыры жөніндегі жауапкерлікті АҚШ президенті Дуайт Эйзенхауэр БҰҰ-на артты.
Хаммаршёльд 1954 жылдың 30-желтоқсанынан 1955 жылдың 13 қаңтарына [1] дейін Пекинде болып, Қытай Халық Республикасының басшысы Чжоу Эньлаймен өткен келісім-сөздердің барлығын тікелей өзі жүргізді. ҚХР-ның Біріккен Ұлттар Ұйымымен дипломатиялық қарым-қатынас жасамауы мен БҰҰ мүшесі болып табылмағандығы бұл мәселенің қиындығын тудырды. Қауіпсіздік қызметіндегі Қытайдың орнында Тайвань болған. Хаммаршёльд жұмыстарының нәтижесінде мамыр айында төрт ұшқыш, ал тамыздың бас кезінде қалған 11 ұшқыш босатылды. Бұл оқиға қоғамдық ақпарат құралдарында кеңінен жарияланып, БҰҰ[8] беделінің көтерілуіне себепкер болды.
Line 69 ⟶ 41:
Елуінші жылдардың аяғында Таяу Шығыстағы бейбітшілікті тұрақтандыру жөніндегі Хаммаршёльд белсене арарласқан БҰҰ-ның әртүрлі іс-шаралары жүзеге асырылды. Соның ішінде Ливанды қадағалау мақсатында құрылған БҰҰ-ның арнайы тобы (ЮНОГИЛ, бұл топ 1958 жылдың маусымынан желтоқсанына дейін ливан шекарасанан тұлғалар мен қару-жарақтың заңсыз өтуімен күресуді алға қойды) мен сол жылы Иорданиядағы[1] Бас Хатшының құрған арнайы канцеляриялық жұмыс орнын атап айтуға болады.
1959—1960 жылдары Хаммаршёльд Африка мәселелеріне белсене араласты; бұл ең алдымен Африка аймағын көптеген мемлекеттердің тәуелсіз деп мойындауымен байланысты болды. 1959 жылдың 18 желтоқсанынан 1960 жылдың 31 желтоқсанына дейінгі аралықта Хаммаршёльд Африкадағы 21 мемлекет пен аймақтарға[1] іссапармен барды.
| |||