Шөже Қаржаубайұлы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

'''Шөже Қаржаубайұлы ''' (1808, қазіргі Ақмола облысы Қызылту ауданы –1895, сонда) – халық ақыны. Қазіргі [[Нұра]] ауданның жерінде кедей шаруа отбасында туған. Өлең шыгару дарыны жас кезінен-ақ байқалған, бала кезінде аурудын салдарынан зағип болып калған. [[Айтыс]]тарға қатысқанда қалыптасқан әлеуметтік-[[философия]] көзқарастары болды. Адамгершілікке жат кеселді кемшіліктерді әшкерелейді ([[Кемпірбай]], [[Тезекбай]], [[Жәмшібай]], [[Келдібай]], Балта, [[Орынбай]], [[Серәлі]], [[Шортанбай]] және басқаларымен айтысқан). Үлкен айтыстарда 17 рет жеңіп шыққан. <ref> Абай. Энциклопедия. – Алматы: «Қазақ энциклопедиясының» Бас редакциясы, «Атамұра» баспасы, ISBN 5-7667-2949-9</ref> Өзінің асқан шешендігімен, суырыпсалма төкпелігімен, көкейкесті мәселелерді козғауымен және ауылдағы ат төбеліндей бай-шоңжарлардың екі жүзді зұлымдығы мен парақорлығын жұрт алдында батыл аяусыз әшкерелеуімен кеңінен танымал болған. Асқақ жыршы, [[лирика]]лық, эпикалық дастандарды шебер орындаушы болған. [[Абай]]мен кездесіп, халық эпостарын, әндері мен аңыздарын білетіндігімен оған зор ықпал жасаған. [[Уәлиханов,_Шоқан_Шыңғысұлы|Ш. Уәлиханов]] 1864 ж. 5 наурызда өзінің [[Омбы]]дағы пәтерінде Шөже орындаған «Қозы Көрпеш — Баян сұлу» дастанының ең тандаулы нұсқаларының бірін жазып алып, Шөженің ақындық шеберлігіне жоғары баға берген.

 

Оның бір топ өлеңдері (“Дәукейге”, “Домбыра шыққан тыңқылдан”, “Бәйтікті мақтағаны”, т.б.) жеке адамдарды көтере дәріптеп, мақтауға құрылған. Сонымен қатар Шөже тоғышарлық пен парақорлықты, өмірдің жағымсыз жақтарын батыл сынға алды. <ref>“Қазақстан”: Ұлттық энцклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998