Дене импульсі: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол:
Айталық, ұшып келе жатқан теннис добы адамға қатты тисе де, адам оның әсерін ауырсынбайды, ал қатты тебілген футбол добының кездейсоқ тиіп кетуінен әркім-ақ сақтанады.
 
Төбешіктен жылдам сырғанап келе жатқан жеңіл арбашаны адам қолымен оңай тоқтата алады, ал автомобильді тіпті баяу жылжып келе жатса да тоқтату оңай соқпайды. Осындай мысалдар қозгалыстағы денені оның массасына да, жылдамдығына да байланысты болатын қандай да бір шамамен сипаттауға болады деген қорытындыға әкеледі. Мұндай физикалық шама '''''дене импульсі''''' ({{lang-el|impulsus}}—"соққы" дегенді білдіреді) немесе '''''қозғалыс мөлшері''''' деп аталады. Сонымен, дененің массасы мен оның қозғалыс жылдамдығының көбейтінідісіне тең болатын [[физикалық шама]] '''''дене импульсі''''' деп аталады:
<center><math>\vec p=m\vec v</math></center> мұндағы <math> \overrightarrow {p} </math> — <math> \overrightarrow {v} </math> жылдамдықпен қозғалып келе жатқан массасы ''m'' дененің импульсі.
({{lang-el|impulsus}}—"соққы" дегенді білдіреді) немесе қозғалыс мөлшері
деп аталады. Сонымен, дененің массасы мен оның қозғалыс жылдамдығының көбейтінідісіне тең болатын физикалық шама '''''дене импульсі''''' деп аталады:
<center><math>\vec p=m\vec v</math></center> мұндағы <math> \overrightarrow {p} </math> — <math> \overrightarrow {v} </math> жылдамдықпен қозғалып келе жатқан массасы m дененің импульсі.
 
[[Масса]][[скалярлық шама]], ал жылдамдық [[векторлық шама]] болғандықтан, дене импульсі де векторлық шама болып табылады. Дене импульсі векторының бағыты жылдамдық бағытымен сәйкес келеді.
 
Бірліктердің халықаралық жүйесіндегі (SI) дене импульсінің бірлігі секундына килограмм-метр '''''кг·м/с''''' болып табылады.