Тотығу: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол:
'''Тотығу''' – элементтің немесе заттың оттекпен әрекеттесу процесі; тотығу-тотықсыздану реакциялары барысында бөлшектің электрондарынан айрылу процесі. Тотығу кезінде бөлшектің тотығу дәрежесі артады. Мысалы, [[атом]] электронын берсе, оң зарядты [[ион|ионға]]; теріс зарядты ион электрон берсе бейтарап атомға, оң зарядты ионға айналады; оң зарядты [[ион]] [[электрон]] берсе, оның оң заряды берген электрон санына сәйкес өседі. Тотоығудың үш түрі белгілі. Биологиялық тотығу – оксидредуктаза ферменттерімен катализденетін, тірі организмдегі тотығу-тотықсыздану реакцияларының жиынтығы. Ол тірі [[организм]] тіршілігінің негізін құрайтын энергия көзі болып табылады. Биологиялық тотығудың атқаратын маңызды қызметі организмдегі зат алмасу, дем алу, жасуша құрылымын құ-растыру, өсу процесіне қажет әр түрлі метаболиттерді – субстраттарды, коферменттерді, гормондарды және басқа заттарды түзу болып табылады. [[Мұнай]] өнімдерінің тотығуы (автототығу), негізінен құрылысы әр түрлі көмірсутектер қоспасынан тұратын мұнай өнімдері тотықтырғанда әр түрлі оттекті қосылыстардың түзілуі. Органикалық қосылыстардың тотығуы – органикалық қосылыс молекуласына оттек атомдарын енгізу және сутек атомдарын одан бөліп шығару. Органикалық затқа тотықтырғыштың әсе-рі тотығатын заттың табиғатына, температураға, катализаторға, реагенттердің концентрациясына, ортаның қышқылдылығына, т.б. байланысты.<ref>[[Қазақ“Қазақстан”: энциклопедиясы]],Ұлттық 8энцклопедия/Бас томредактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9</ref>
 
Тотығу — су құрамындағы [[органикалық зат|органикалық заттардың]] мөлшерін оттектің барлық тотықтану шығынымен білуге болады. 1 дм<sup>3</sup> су құрамындағы органикалық заттардың оттекпен тотығуы 2,5—3 мг/дм<sup>3</sup> болса, онда су құрамындағы органикалық заттардың өте көп мөлшерде болғаны және осыған байланысты зиянды бактериялар арқылы ауру жұқтыру мүмкіндігі арта түседі.<ref>Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі. Су шарушылығы. – Алматы, Мектеп, 2002.</ref>
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Тотығу» бетінен алынған