Салық (пайғамбар): Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш r2.6.5) (Боттың түзеткені: lbe:СалихӀ идавс
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол:
[[Сурет:Salih and the she camel.jpg|thumb|180px| Салих пен түйе]]
'''Салих''', Салық пайғамбар — Самуд халқына [[Алла]] тарапынан жіберілген, [[Құран]]да аты аталатын пайғамбар. [[Құран Кәрім]]де баяндалғандай ол халқын бір [[Алла]]ға сыйынуға, өзін оның өкілі деп тануға шақырды. Самудтықтардың азғантай тобы ғана оның айтқанына сенді. Ал пұтқа табынатын көпшілік оның үндеуіне құлақ аспай, алған беттерінен қайтпады. Өз сеніміне берік Салих пайғамбар (ғ.с.) оларды пұтқа табынудан тыйылып, [[Алла]] тағаланың барлығы мен жалғыздығын танып, [[тәуба]]ға келуге шақырудан танбады. [[Алла]] тағала Салих (ғ.с.) пайғамбарлығының дәлелі ретінде тастан буаз інген жаратады. Салихтың (ғ.с.) соңынан ерушілердің қатары көбейе түсуінен сескенген қарсы топ айғақ түйені өлтіртеді. Түйеге қастандық жасаудан алдын ала сақтандырып, үлкен жаза тарту мүмкіндігін ескерткен Салих (ғ.с.) енді үш күннен соң олардың ауыр жазаға, құдайдың қаһарына ұшырайтындықтарын айтады. Олар тәубаға келудің орнына оны келеке етіп, тіптен түнде Салих пайғамбарды (ғ.с.) өлтіруге бел буады. Кесімді үш күнде де райынан қайтпаған [[самуд]] халқы аспаннан түскен жайдан, күннің күркіреуінен ауыр апатқа ұшырайды. Тек Салих пайғамбарға (ғ.с.) ерген топ қана аман қалады. Құдайға сенбей, пайғамбарға қарсы келген қауымның тартар жазасын ескерту ретінде келген Салих пайғамбар (ғ.с.) мен [[Мұхаммед пайғамбар]] (ғ.с.) өмірі арасында ұқсастықтар бар.
== Тарихы ==
<ref> Қазақ энциклопедиясы, 7 - том </ref>
Астамшыл Ад қауымы жойылғаннан кейiн Аллаһ Та`ала олардың орнына самуд жұртын алып келдi. Табиғаты қоңыржай таулы өңiрдi мекендеген самуд жұрты өте еңбекқор – егiн егiп, мал бағып, сауда-саттық iстеп тiршiлiк қылатын. Олардың арасында он саусағынан өнерi тамған шебер ұсталар көп болатын. Ұсталар таудың тақтай тастарын кесiп әсем ғимараттар, зәулiм сарайлар орнатты. Жылдар жылжып,замандар өте келе самуд жұрты өсiп-өнiп, ұрпақтары көбейе түстi. Бiрақ олар Аллаһты естен шығарып, тас құдайларға табынатын болды. Имансыз қауымның ниетi Аллаһтан алыстап, мүлдем терiс жолға түстi. Самуд жұртының өздiгiнен дұрыс бағыт таба алмасын бiлген Аллаһ Та`ала оларды тура жолға салуды ниет еттi де, араларынан Салихты, алейһиссәлам, пайғамбар етiп жiбердi. – Ей, жұртым! – дедi ол. – Құдайға сиыныңдар. Сендерге Аллаһтан басқа Тәңiр жоқ. Кешiрiм өтiнiңдер, тәубаға келiңдер. Сендерге ең жақын әрi тiлектерiңдi қабыл етушi Аллаһ екенiне күдiктерiң болмасын. Аллаһқа табыну – мүминнiң борышы. – Алайда салтанатты сарайларда ғұмыр кешiп, рақат өмiрге үйренген самуд қауымының ақсақалдары Аллаһ Та`аланың таңдаған пайғамбарын жоққа шығарды. Аллаһқа құлшылық етуден, тақуалық жолдан бас тартты. – Сендер маған иланыңдар, – дедi пайғамбар. – Мен үгiтiм үшiн ақы алмаймын. Оның бодауы бiр Тәңiрден қайтады. Сендер мәңгiлiк осылай қаннен-қаперсiз шалқып өмiр сүре беремiз деп ойлайсыңдар ма? Бұзықтық жасап шектен шығушылардың әмiрiне бағынбаңдар, олар түзу iс қылмайды. Пайғамбардың бұл сөзi кейбiр адамдардың көңiлiне қонды. Олар Салихқа, алейһиссәлам, иман келтiрiп, оған сенбегендерден бөлiнiп кеттi. Бiрақ олардың саны мүлдем аз едi. Қанша үгiттесе де самуд қауымы пайғамбардың айтқанына сенбедi. – Өз iшiмiзде өскен кембағал бiреудiң пайғамбармын деген сөзiне қалай сенемiз? Өйтiп алжасатын бiз емес, оған сенсек жынданып кетермiз, – дестi олар. – Бiздiң iшiмiзден саған ғана аян келдi ме? сте олай емес, сен барып тұрған өтiрiкшiсiң. Аллаһ Та`ала адасқан қауымның көзiн жеткiзу үшiн пайғамбардың сөзiне дәлел етiп бiр киелi аруана жiбердi. Ол жартастың арасын жарып шықты. – Сенiң айтқан iсiңе бiздiң күмәнiмiз күштi, – дедi қауымы. – Егер айтқаның рас болса, бiр керемет келтiрiп көрсете қойшы. – Керемет белгi деген мынау аруана. Құдықтан суды бiр күн бұл iшедi, бiр күн сендер iшесiңдер. Егер оған залал жасасаңдар Құдайдың қаӘарына ұшырайсыңдар. Салихтың, алейһиссәлам, айтқан бұл дәлелi олардың күлкiсiн келтiрдi. – Бұл түйе қайдан шықса да сенiң сөзiңе дәлел болмақ емес. Адам иланатын бұдан басқа бiрдеңе айтсаң болмай ма? – деп пайғамбарды келемеждедi. Олар түйеге бiр қарап, пайғамбарға бiр қарап өз жөндерiне кеттi. Айтса айтқандай-ақ, құдықтың бiр күнгi суын түйе iшiп, шөлiркеген жұрт келер күндi күтетiн болды. Мұның шынында тегiн түйе емес екенiн бiлген кейбiр адамдар Салихқа, алейһиссәлам, бой ұсынып, Аллаһқа иман келтiдi. Бұл өзгерiстi ұнатпаған қауым басшылары түйеге де, пайғамбарға сенушiлерге де жаман көзбен қарай бастады. Олардың пиғылын сезген [[пайғамбар]] "түйеге тиiсушi болмаңдар” деп ескерттi. Қауым басшылары мүминдердi қорлап: – Салихтi сендер Тәңiрдiң пайғамбары деп жүрсiңдер ме? Ол барып тұрған алдамшы, сиқырланған жан, – дедi. – Бiз оған сенемiз, – дедi мүминдер. – Ал бiз сенбеймiз. Салих, алейһиссәлам, олардың қараңғылығына, тоңмойындығына күйiндi. – Сендердiң iзгiлiктен бұрын Құдайдың қаһарын көксейтiндерiң не осы? – дедi пайғамбар. – Бiзге пәле сендерден келедi. – Жоқ, жақсылық, жамандықтың бәрi бiр Аллаһтан. Ол – пенделерiне жiберген Аллаһтың сынағы. Қауым басшылары бүйтiп жүре берсек шынында бiр пәлеге жолығармыз. Одан да күнi бұрын әрекет етейiк, қамсыз қалмайық деп ұйғарды. Түйенiң жүрiсi де жұрт көңiлiне қолайсыздық орнатқандай едi. Халық ақырындап Салихтың, алейһиссәлам, төңiрегiне топтаса бастады. Түйе жүре берсе мүминдердiң саны көбейiп кетедi деп қорыққан әкiмдердiң көңiлiнде қастандық оты тұтанды. Мұны сезген Салих, алейһиссәлам, оларға соңғы рет ескерттi. – Егер бұл ниеттерiңнен қайтпасаңдар жақын тұрған жаза сендердi ойран етедi, – дедi пайғамбар. Бiрақ олар қасарысты да, түйенi сойып тастады. – Ал ендi бiзге келтiрер жазаңды келтiрiп бақ, – дедi сосын. – Сендер ендi үш-ақ күн мәз боласыңдар, – дедi пайғамбар. – Жазаларыңды сосын тартасыңдар. Түйенi өлтiрген бұзық қауым өздерiне ешқандай жазаның келмегенiн көрдi. "Салих та өзiмiз сияқты адам емес пе? Оның сандырағына сенбекпiз бе? Ел iшiне iрiткi салғаны үшiн оның көзiн жою керек”, – дестi олар. Араларында бұзықтықтарымен аты шыққан тоғыз адам бар едi, пайғамбарды солар өлтiрмек болды. Бiрақ олар ойлаған мақсаттарына жете алмады. Аллаһ Та`ала олардың жолын кестi. Кенеттен аспаннан ащы дауыс естiлiп, қас қаққанша дүние ойран болды да, кәпiрлер түгел томардай теңкиiп өлiп жатты. Олар Салих, алейһиссәлам, айтқан жақын тұрған азаптың жеткенiн сезбей де қалды. Жауыздық олардың түбiне жеттi. Сол күнәларына орай Аллаһ оларды жойып жiбердi. Сөйтiп пайғамбардың айтқаны келдi. Пайғамбардың айтқанын тыңдамаған күнәһар қауым осылай жер бетiнен жойылып кеттi. Аллаһқа иман келтiрiп, пайғамбардың соңынан ерген мүминдер ғана аман қалды. <ref>“Қазақстан”: Ұлттық энцклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9</ref><ref>Ислам. Энциклопедиялық анықтамалық. Алматы: “Аруна Ltd.” ЖШС,
Киелі түйе Мейірімді, Рақымды Алланың атымен бастаймын!
2010 ISBN 9965-26-322-1</ref>
 
==Пайдаланған әдебиет==
Астамшыл Ад қауымы жойылғаннан кейiн Аллаһ Та`ала олардың орнына самуд жұртын алып келдi. Табиғаты қоңыржай таулы өңiрдi мекендеген самуд жұрты өте еңбекқор – егiн егiп, мал бағып, сауда-саттық iстеп тiршiлiк қылатын. Олардың арасында он саусағынан өнерi тамған шебер ұсталар көп болатын. Ұсталар таудың тақтай тастарын кесiп әсем ғимараттар, зәулiм сарайлар орнатты. Жылдар жылжып,замандар өте келе самуд жұрты өсiп-өнiп, ұрпақтары көбейе түстi. Бiрақ олар Аллаһты естен шығарып, тас құдайларға табынатын болды. Имансыз қауымның ниетi Аллаһтан алыстап, мүлдем терiс жолға түстi. Самуд жұртының өздiгiнен дұрыс бағыт таба алмасын бiлген Аллаһ Та`ала оларды тура жолға салуды ниет еттi де, араларынан Салихты, алейһиссәлам, пайғамбар етiп жiбердi. – Ей, жұртым! – дедi ол. – Құдайға сиыныңдар. Сендерге Аллаһтан басқа Тәңiр жоқ. Кешiрiм өтiнiңдер, тәубаға келiңдер. Сендерге ең жақын әрi тiлектерiңдi қабыл етушi Аллаһ екенiне күдiктерiң болмасын. Аллаһқа табыну – мүминнiң борышы. – Алайда салтанатты сарайларда ғұмыр кешiп, рақат өмiрге үйренген самуд қауымының ақсақалдары Аллаһ Та`аланың таңдаған пайғамбарын жоққа шығарды. Аллаһқа құлшылық етуден, тақуалық жолдан бас тартты. – Сендер маған иланыңдар, – дедi пайғамбар. – Мен үгiтiм үшiн ақы алмаймын. Оның бодауы бiр Тәңiрден қайтады. Сендер мәңгiлiк осылай қаннен-қаперсiз шалқып өмiр сүре беремiз деп ойлайсыңдар ма? Бұзықтық жасап шектен шығушылардың әмiрiне бағынбаңдар, олар түзу iс қылмайды. Пайғамбардың бұл сөзi кейбiр адамдардың көңiлiне қонды. Олар Салихқа, алейһиссәлам, иман келтiрiп, оған сенбегендерден бөлiнiп кеттi. Бiрақ олардың саны мүлдем аз едi. Қанша үгiттесе де самуд қауымы пайғамбардың айтқанына сенбедi. – Өз iшiмiзде өскен кембағал бiреудiң пайғамбармын деген сөзiне қалай сенемiз? Өйтiп алжасатын бiз емес, оған сенсек жынданып кетермiз, – дестi олар. – Бiздiң iшiмiзден саған ғана аян келдi ме? сте олай емес, сен барып тұрған өтiрiкшiсiң. Аллаһ Та`ала адасқан қауымның көзiн жеткiзу үшiн пайғамбардың сөзiне дәлел етiп бiр киелi аруана жiбердi. Ол жартастың арасын жарып шықты. – Сенiң айтқан iсiңе бiздiң күмәнiмiз күштi, – дедi қауымы. – Егер айтқаның рас болса, бiр керемет келтiрiп көрсете қойшы. – Керемет белгi деген мынау аруана. Құдықтан суды бiр күн бұл iшедi, бiр күн сендер iшесiңдер. Егер оған залал жасасаңдар Құдайдың қаӘарына ұшырайсыңдар. Салихтың, алейһиссәлам, айтқан бұл дәлелi олардың күлкiсiн келтiрдi. – Бұл түйе қайдан шықса да сенiң сөзiңе дәлел болмақ емес. Адам иланатын бұдан басқа бiрдеңе айтсаң болмай ма? – деп пайғамбарды келемеждедi. Олар түйеге бiр қарап, пайғамбарға бiр қарап өз жөндерiне кеттi. Айтса айтқандай-ақ, құдықтың бiр күнгi суын түйе iшiп, шөлiркеген жұрт келер күндi күтетiн болды. Мұның шынында тегiн түйе емес екенiн бiлген кейбiр адамдар Салихқа, алейһиссәлам, бой ұсынып, Аллаһқа иман келтiдi. Бұл өзгерiстi ұнатпаған қауым басшылары түйеге де, пайғамбарға сенушiлерге де жаман көзбен қарай бастады. Олардың пиғылын сезген пайғамбар "түйеге тиiсушi болмаңдар” деп ескерттi. Қауым басшылары мүминдердi қорлап: – Салихтi сендер Тәңiрдiң пайғамбары деп жүрсiңдер ме? Ол барып тұрған алдамшы, сиқырланған жан, – дедi. – Бiз оған сенемiз, – дедi мүминдер. – Ал бiз сенбеймiз. Салих, алейһиссәлам, олардың қараңғылығына, тоңмойындығына күйiндi. – Сендердiң iзгiлiктен бұрын Құдайдың қаһарын көксейтiндерiң не осы? – дедi пайғамбар. – Бiзге пәле сендерден келедi. – Жоқ, жақсылық, жамандықтың бәрi бiр Аллаһтан. Ол – пенделерiне жiберген Аллаһтың сынағы. Қауым басшылары бүйтiп жүре берсек шынында бiр пәлеге жолығармыз. Одан да күнi бұрын әрекет етейiк, қамсыз қалмайық деп ұйғарды. Түйенiң жүрiсi де жұрт көңiлiне қолайсыздық орнатқандай едi. Халық ақырындап Салихтың, алейһиссәлам, төңiрегiне топтаса бастады. Түйе жүре берсе мүминдердiң саны көбейiп кетедi деп қорыққан әкiмдердiң көңiлiнде қастандық оты тұтанды. Мұны сезген Салих, алейһиссәлам, оларға соңғы рет ескерттi. – Егер бұл ниеттерiңнен қайтпасаңдар жақын тұрған жаза сендердi ойран етедi, – дедi пайғамбар. Бiрақ олар қасарысты да, түйенi сойып тастады. – Ал ендi бiзге келтiрер жазаңды келтiрiп бақ, – дедi сосын. – Сендер ендi үш-ақ күн мәз боласыңдар, – дедi пайғамбар. – Жазаларыңды сосын тартасыңдар. Түйенi өлтiрген бұзық қауым өздерiне ешқандай жазаның келмегенiн көрдi. "Салих та өзiмiз сияқты адам емес пе? Оның сандырағына сенбекпiз бе? Ел iшiне iрiткi салғаны үшiн оның көзiн жою керек”, – дестi олар. Араларында бұзықтықтарымен аты шыққан тоғыз адам бар едi, пайғамбарды солар өлтiрмек болды. Бiрақ олар ойлаған мақсаттарына жете алмады. Аллаһ Та`ала олардың жолын кестi. Кенеттен аспаннан ащы дауыс естiлiп, қас қаққанша дүние ойран болды да, кәпiрлер түгел томардай теңкиiп өлiп жатты. Олар Салих, алейһиссәлам, айтқан жақын тұрған азаптың жеткенiн сезбей де қалды. Жауыздық олардың түбiне жеттi. Сол күнәларына орай Аллаһ оларды жойып жiбердi. Сөйтiп пайғамбардың айтқаны келдi. Пайғамбардың айтқанын тыңдамаған күнәһар қауым осылай жер бетiнен жойылып кеттi. Аллаһқа иман келтiрiп, пайғамбардың соңынан ерген мүминдер ғана аман қалды.
* <references/>
== Пайдаланылған әдебиеттер: ==
 
* <references/>
[[Санат:Р]]
* Шапағат-Нұр.
{{stub}}
{{wikify}}
[[Санат: Дін]]
[[Санат: Ислам]]
 
{{Stub:Ислам}}
{{wikify}}
 
 
[[ar:صالح]]