Құрбандық: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
36-жол:
==Құрбандыққа шалуға болатын мал==
Тек [[қой]], [[ешкі]], [[сиыр]] және [[түйе]] малдарын ғана құрбандыққа шалуға болады. Құрбандық ретінде шалынатын қой және ешкі кем дегенде бір жасар, сиыр екі жасар, түйе бес жасар болуы керек. Алты-жеті айлық кепе қозы бір жасар қой сияқты семіз, етті болса, құрбандықдыққа жарайды. Қой мен ешкінің еркегін, сиырдың ұрғашысын шалу абзал. [[Елік]], [[арқар]] сияқты [[айдар]] мен [[тауық]], [[қораз]], [[қаз]], [[үйрек]] сияқты құстар құрбандық ретінде '''сойылмайды'''.
===Құрбандыққа шалынған малдың еті мен терісі===
Бай болсын, кедей болсын Құрбан
айтта шалған Құрбандығының етін жеуіне болады. Құрбандыққа шалынған малдың етін үш
бөлікке бөліп тарату - мұстахап. Бір бөлігі -
туған-туыс, бай болса да көршілеріне сыйға
тартылады, екінші бөлігі - кедей және мұқтаж адамдарға, үшінші бөлігі - өзінің отбасына, бала-шағасына беріледі.
Аллаһ Тағала [[Құран Кәрім|Құран Кәрімде]] Құрбанның еті турасында былай дейді: ''«Құрбанның етінен өздерің жеңдер, әрі міскіндер мен кедейлерге жегізіңдер»'' («Хаж», 28-аят).
[[Мұхаммед пайғамбар|Пайғамбарымыздың]] (с.а.у.) шалған Құрбанның
етін қалай таратқаны турасында Ибну
Аббас былай деп риуаят етті: ''«Пайғамбарымыз (с.а.у.) шалған Құрбандығының үштен бірін - отбасына, үштен бірін - кедей көршілеріне, қалған үштен бірін садақа ретінде тарататын».''
Уәжіп болсын, нәпіл болсын Құрбандыққа шалынған малдың егін, терісін, сирақ-басын
және сүтін сату - мәкрүһ. Құрбан малының аталмыш бөлшектері сатылған жағдайда құны
кедейлерге садақа ретінде беріледі. Құрбанға
шалынған малдың ешқандай бөлшегінен қасаптың ақысы ретінде төлеуге болмайды.
Хазіреті Әлидің былай дегені риуаят етілді:
''«Аллаһтың Елшісі (с.а.у.) түйелер Құрбандыққа шалынған уақытта басында тұруымды және терілері мен жүндерін таратуымды әмір етті. Олардың ешбір нәрсесін қасап ақысы ретінде беруге маған тыйым салды. «Қасап ақысын біз өзіміз береміз», - деді.'' (Муслим, Хаж, 348).
Құрбандыққа шалынған малдың терісін кедейлерге, қайырымдылық қорларына беруге
болады.
Құрбандықта қан ағызу негіз болғандықтан мал
сойып, қан ағызбаса, Құрбандық міндеті мойнынан түспейді.
Өлген кісі өзінің атына Құрбан шалуды тапсырып кетпесе де, сауабын өліге бағыштау ниетімен Құрбан айт күндерінде Құрбан
шалуға болады. Шалған Құрбанның етінен
жеуіне рұқсат. Бірақ елінің тапсырып
кеткен өсиетін орындау ниетімен шалған
Құрбанның етінен жеуге болмайды. Етін толық [[садақа]] ретінде тарату керек.
==Ақиқа==
Жаңа туылған сәбидің басындағы шашын
«[[ақиқа]]» - дейді. [[Аллаһ Тағаланың сипаты|Аллаһ Тағаланың]] нәсіп
еткен перзентіне шүкір ретінде шалынатын мал да «ақиқа» Құрбаны делінеді. Ақиқа
Құрбанын сәбидің туылған күнінен бастап,
балиғат жасына толғанға дейін шалуға
болады. Бірақ сәбиге жеті күн толғанда
шалу абзал.
Сәбидің туғанына жеті күн болғанда
аты қойылып, шашы алынады. Алынған
шаштың салмағында алтын немесе күмісті
[[садақа]] ретінде беру - сүннет. Құрбанның да сол
күні шалынуы - мұстахап. Пайғамбарымыз (с.а.у.) екі немересі Хазіреті Хұсайн
және [[Хасан бин Әли|Хасан]] үшін ақиқа Құрбанын шалғаны риуаят етіледі. Құрбан айтта Құрбандыққа жарайтын малдар ақиқа Құрбанына да жарайды.
Қыз балалар үшін де ақиқа Құрбанын шалады.
Ақиқа Құрбанның иесі етінен жеуіне және басқаларға садақа ретінде таратуына болады.
Ақиқа Құрбанын шалар кезде: ''«Бисмиллаһи, Аллаһу әкбар. Аллаһым, бұл сенің ризалығың үшін шалынған пәленшенің ақиқа Құрбаны»'' - делінеді.
==Құрбандық әдептері ==
*Құрбандық ретінде шалынатын малды қинамау үшін өткір пышақ қолдану керек. Малды сою үшін жерге жатқызғаннан кейін пышақты көз алдында жалақтатып қайрау - [[мәкрүһ]]. Ал, қинамай сою - [[сүннет]]. [[Мұхаммед пайғамбар|Пайғамбарымыз]] бір хадисінде былай дейді: ''«Малды бауыздаған уақытта жақсылап бауыздаңдар.Кімде-кім мал сойса, пышағын жақсылап қайрасын және тезірек бауыздап малды рахатына қауыштырсын» (Муслим, Сайд,57).''
| |||