Лемурлар: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
шӨңдеу түйіні жоқ
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол:
{{Taxobox
[[File:Eulemur Rufus.JPG|thumb| alt=A.| ''[[Лемур]]''.]]
| name = Лемурлар
| image = Lemur IP.JPG
| image_caption = ''[[Eulemur mongoz]]''
| regnum = [[Жануарлар]]
| phylum = [[Хордалылар]]
| classis = [[Сүтқоректілер]]
| ordo = [[Приматтар]]
| subordo = [[Strepsirrhini]]
| infraordo = [[Lemuriformes]]
| familia = '''Lemuridae'''
| familia_authority = [[John Edward Gray|Gray]], [[1821]]
| subdivision_ranks = Туыстары
| subdivision =
''[[Lemur]]''<br/>
''[[Eulemur]]''<br/>
''[[Hapalemur]]''<br/>
''[[Prolemur]]''<br/>
''[[Varecia]]''
}}
'''Лемурлар''' ({{lang-la|LemurіdaeLemuridae}}) — төменгі сатыдағы (жартылай) маймылдар отряды тармағының бір тұқымдасы.<ref name=bi1>Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: [[Биология]] / Жалпы редакциясын басқарған профессор Е. Арын – [[Павлодар]]: [[2007]] - 1028 б. ISBN 9965-08-286-3</ref>
 
Денесінің ұз.ұзындығы 12 — 46 см, құйрығының ұз.ұзындығы 13 — 51 см. Артқы аяқтары алдыңғы аяқтарынан ұзын. Артқы аяғының екінші саусағындағы [[тырнақ|тырнағының]] ұшы үшкірлеу, сол арқылы түгін тарайды. Бірінші саусағы (басбармағы) басқа саусақтарына қарама-қарсы орналасқан. Көпшілік түрлерінің түгі қалың әрі жұмсақ. Түктерінің түсі қара, қоңыр, қызғыштау, сұр. Құйрық түгінің түсі, негізінен, бозғылт, кейде қара-қоңыр түктері аралас келеді. Тұмсығы ұзынша созылыңқы. Көпшілік түрлерінің көздері үлкен әрі бір-біріне жақын орналасқан. Алақаны мен табандарында түгі жоқ. Лемурлар жеке, кей түрі шағын, кей түрі үлкен топ құрып, көпшілігі ағаш басында, кейбіреулері жерде тіршілік етеді. Жартастарда тіршілік ететін түрлері де бар. Кей түрлері жылдың құрғақшылық маусымында ұйқыға кетеді. Лемурдың аналығында 1 — 2 жұп сүт бездері болады, 18 айда жыныстық жағынан жетіледі, жүктілік мерзімі 2 — 5 ай, көбіне бір (кейде екі) ұрпақ әкеледі. өрпағы 6 айда өз бетінше тіршілік ете алады. Лемурдың көпшілігі түнде белсенді тіршілік етеді, күндіз ағаштың қуыстарына тығылып жатады. Өте сақ жануар. Көбіне құрма пальмасының, бананның, т.б. өсімдіктердің жапырақтарымен, гүлдерімен, жемістерімен қоректенеді. өсақ жәндіктермен, жануарлармен де қоректенетін түрлері бар. Лемур [[Мадагаскар]], [[Комор]] аралдарында, [[Африка]]ның орт. аймағында теңіз жағалауына жақын жерлерде таралған. Лемурдың саны жылдан жылға азайып келеді. Қазіргі кезде олардың 4 туысының 16 түрі тіршілік етеді, олардың бәрі Халықар. табиғат қорғау одағының “Қызыл кітабына” енгізілген. Қолда жақсы өседі, зоол.зоологиялық бақтарда көбейе береді. Лемурдың қортық Лемурларлемурлар тобы өз алдына жеке тұқымдасқа жатады, оның 8 түрі бар.<ref>Қазақ ұлттық энциклопедиясы</ref><ref name=bi1/>
'''Лемурлар''' ({{lang-la|Lemurіdae}}) — төменгі сатыдағы (жартылай) маймылдар отряды тармағының бір тұқымдасы.<ref name=bi1>Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: [[Биология]] / Жалпы редакциясын басқарған профессор Е. Арын – [[Павлодар]]: [[2007]] - 1028 б. ISBN 9965-08-286-3</ref>
 
== Пайдаланған әдебиет==
Денесінің ұз. 12 — 46 см, құйрығының ұз. 13 — 51 см. Артқы аяқтары алдыңғы аяқтарынан ұзын. Артқы аяғының екінші саусағындағы тырнағының ұшы үшкірлеу, сол арқылы түгін тарайды. Бірінші саусағы (басбармағы) басқа саусақтарына қарама-қарсы орналасқан. Көпшілік түрлерінің түгі қалың әрі жұмсақ. Түктерінің түсі қара, қоңыр, қызғыштау, сұр. Құйрық түгінің түсі, негізінен, бозғылт, кейде қара-қоңыр түктері аралас келеді. Тұмсығы ұзынша созылыңқы. Көпшілік түрлерінің көздері үлкен әрі бір-біріне жақын орналасқан. Алақаны мен табандарында түгі жоқ. Лемурлар жеке, кей түрі шағын, кей түрі үлкен топ құрып, көпшілігі ағаш басында, кейбіреулері жерде тіршілік етеді. Жартастарда тіршілік ететін түрлері де бар. Кей түрлері жылдың құрғақшылық маусымында ұйқыға кетеді. Лемурдың аналығында 1 — 2 жұп сүт бездері болады, 18 айда жыныстық жағынан жетіледі, жүктілік мерзімі 2 — 5 ай, көбіне бір (кейде екі) ұрпақ әкеледі. өрпағы 6 айда өз бетінше тіршілік ете алады. Лемурдың көпшілігі түнде белсенді тіршілік етеді, күндіз ағаштың қуыстарына тығылып жатады. Өте сақ жануар. Көбіне құрма пальмасының, бананның, т.б. өсімдіктердің жапырақтарымен, гүлдерімен, жемістерімен қоректенеді. өсақ жәндіктермен, жануарлармен де қоректенетін түрлері бар. Лемур [[Мадагаскар]], [[Комор]] аралдарында, [[Африка]]ның орт. аймағында теңіз жағалауына жақын жерлерде таралған. Лемурдың саны жылдан жылға азайып келеді. Қазіргі кезде олардың 4 туысының 16 түрі тіршілік етеді, олардың бәрі Халықар. табиғат қорғау одағының “Қызыл кітабына” енгізілген. Қолда жақсы өседі, зоол. бақтарда көбейе береді. Лемурдың қортық Лемурлар тобы өз алдына жеке тұқымдасқа жатады, оның 8 түрі бар.<ref>Қазақ ұлттық энциклопедиясы</ref><ref name=bi1/>
 
 
== Пайдаланған әдебиет==
<references/>
 
{{zoology-stub}}
{{wikify}}
 
[[Санат:Приматтар]]
 
[[en:Lemuridae]]
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Лемурлар» бетінен алынған