Арлат: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Automated import of articles
 
ш Бот: Мәтінді өздікті алмастырды: (-website =}}. +}})
1-жол:
{{Қорық аймақ | name =АРЛАТ| image =Сурак.jpg|200px | caption =| location = [[Қазақстан]]| area = | established =| governing_body = | world_heritage_site =| website =}}'''Арлат''' , Арулат (монғ. арула, арулас, арулад; ару — арқа, арьергард) — Шыңғысхан империясындағы ақсүйек тайпалардың бірі. “Монғол ун ниуча тобчи ан” (“Монғолдардың асыл аңызы”) жылнамасына қосымша берілген кестеге қарағанда, Қайдудың кенжесінен тараған тайпа. А-тан шыққан Бо орчин бала кезінде Шыңғысханның досы, кейін нөкері болса, осы тайпаның тағы бір өкілі Бо орчу монғол әскерлерінің оң қанатын басқарып, аса ірі қолбасшы саналған. Бұл дәрежелер (монғ. бо орчин, бо орчу — “бүйрек басшы”, яғни “әскердің тылын басқарушы”) монғолдардың әлеум. тайпалық құрылымында А-тың ерекше жағдайда болғанын көрсетеді. Шежіре деректеріне қарағанда, 13 ғ-дың басында А-тың бір бөлегі Алтайға ығысқан, яғни қазіргі Шығыс Қазақстан жерін қоныстанған. 14 ғ-дың ортасында Шыңғысхан балаларының бірі — Шағатайдың қол астындағы А-тар Солт. Ауғанстанды мекендеген. Әбілғазының айтуына қарағанда, 15 ғ-дың өзінде-ақ түрікмендер арасында Шағатай-Куллар атты ру-тайпалық бөлік болған. Бұлар Темір әулеті заманында (15 ғ.) түрікмендер жерін паналаған А. тайпасынан шыққан қашқындардан құралған. Кейбір деректерде А. Монғолстан тайпаларының ішіндегі бастысы деп те сипатталады. Сондай-ақ 15-16 ғ-дың құжаттарында көшпелі өзбектердің құрамына енген тайпа ретінде де аталады. Бұлар батысқа қоныс теуіп, түркі халықтары арасына ертеден-ақ сіңісіп кеткен А-тар не А. өкілдері басқарғандықтан, солай аталып кеткен сол арадағы жергілікті тайпалар болуы ықтимал. Әдеб.: Владимирцов Б.Я., Общественной строй монголов. Л., 1934; Козин С.А., Сокровенное сказание, М.-Л., 1941; Рашид ад-Дин, Сборник литописей. т. 1, М.-Л., 1952; Әбілғазы, Түрік шежіресі, А., 1992. [[Санат:А]] [[Санат:қазақ ұлттық энциклопедиясы]]
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Арлат» бетінен алынған