Уикипедия

Қақпан: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Тарихын шолу
← Ескірек өңдемеЖаңарақ өңдеме →
Content deleted Content added
VisualWikitext
Өңдеу түйіні жоқ
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол:
'''Қақпан''' – аңшылық құралы. Темірден жасалады. Бала Қ. қарсақ, түлкі, суыр, т.б. ұсақ аңдарды ұстауға, ал қазақ Қ. мен тісті Қ. қасқыр, аю, сілеусін, қабылан аулау үшін құрылады.
 
==Сөз морфологиясы==
[[Аң]] аулауға 􀀃олданылатынқолданылатын темірден жасал-жасалған, шаппалы қүралды қазақ тілінде осылай атайды.
«Жолда б􀀅ларғабұларға 􀀃а􀀃панқақпан байланған екі адам кездесті▼
ған, шаппалы 􀀃үралды 􀀃аза􀀃 тілінде осылай атайды.
▲«Жолда б􀀅ларға 􀀃а􀀃пан байланған екі адам кездесті
(«Лен. жас»).
Сөз төркінін түркі тілінің өздерінен табамыз. Якут
тілінде «хап» (Э. Пек., СЯЯ, 1959, III, 3318), туба-кижи
тілінде де дәл осы түлғалытұлғалы сөз (А. Бас., ДЧТ, 1966, 125)
«үстапұстап алу», «шап беріп 􀀅стауұстау» мағыналарында айтылаайтылады. Құралдың осындай іс-әрекетіне байланысты -қан
жұрнағын қосып «қагіқан» атауын берген. Біздің тілімізде оның «қақпан» тұлғасында керінуін тілдегі [[метатеза]] (дыбыстардың орын ауыстыруы: (қолқап — қолбақ) құбылысынан деп қараған жөн.<ref>Бес жүз бес сөз.—Алматы: Рауан, 1994. ISBN 5-625-02459-6</ref>
ды. 􀀂үралдың осындай іс-әрекетіне байланысты -􀀃ан
ж􀀅рнағын 􀀃осып «􀀃агі􀀃ан» атауын берген. Біздің тілі-
мізде оның «􀀃а􀀃пан» түлғасында керінуін тілдегі мета-
теза (дыбьістардың орын ауыстыруы: (􀀃ол􀀃агі — 􀀃ол-
ба􀀃) 􀀃үбылысынан деп 􀀃араған ж-н.<ref>Бес жүз бес сөз.—Алматы: Рауан, 1994. ISBN 5-625-02459-6</ref>
==Пайдаланған әдебиет==
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Қақпан» бетінен алынған