Нүктелі үтір: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

# Баяндауыштары тұлғалас, мағыналары теңдес, санамаланған сөйлемдер жалпылауыш мәнді сөйлемдердің мағынасын ашып тұрса, санамаланған сөйлемдердің әрқайсысы нүктелі үтірмен ажыратылады.(ЖүрттыңЖұрттың бәрі соған қарай дүрлікті: біреуі қолын бұлғады; біреуі оның атын атап айқай- ладыайқайлады; енді біреулері ерсілі-қарсылы жүгірді. Б. М.).

# [[Баяндауыш|Баяндауыштары]] тұлғалас сөйлемдер бірін-бірі толықтырып тұратын болса, ондай салалас құрмалас сөйлемдердің арасына нүктелі үтір қойылады.(Кісіге біліміне қарай болыстық қылады; татымсызға қылған болыстық өзі адамды бұзады (Абай)

# Мазмұны әуендес болып келетін бірыңғай сөйлемдерден соң нүктелі үтір қойылады.(Бақпен асқан патшадан мимен асқан қара артық; сақалын сатқан кәріден еңбегін сатқан бала артық (Абай).

# Нүктелі үтір тек [[ЖАЙ СӨЙЛЕМ|жай сөйлемдер]] арасына ғана емес, сонымен қатар мағыналары жуық, ұласа айтылған құрмалас сөйлемдердің арасына нүктелі үтір қойылады.

# Жалпылауыш мәнді сөйлемнің мәнін ашып тұратын шартты бағыныңқылы сабақтас құрмаластар нүктелі үтірмен ажыратылады.(Жаман дос көлеңке: басыңды күн шалса, қашып құтыла алмайсың; басыңды бұлт алса, іздеп таба алмайсың (Абай)

# Бастауыштары тұлғалас, мағыналық жағынан жақын, өзара теңдес болып келетін салалас құрмалас сөйлем құрамындағы жай сөйлемдер іштей нүктелі үтірмен ажыратылады.(Байжан студенттік шақтарының бәрін қумартқанқұмартқан Днепрдің жағасында еткіздіөткізді; кездіңкөздің жасындай мелдірмөлдір суында талай қаздай қапқыпқалқып жүзді; жасыл шалғынына талай ауна- дыаунады; тоғайын талай кезді (С. М.).

# Жалпылауыш мәнді сөйлемнің мәнін ашып көрсететін санамаланған күрделі бірыңғай мүшелер үтірдің санын көбейте бермес үшін, нүктелі үтір қойылады.7. (Дулаттың деңгелек құйрық, сида сирақ ақ ауыз қойын; бүйірінің жабағысы түсіп қалған таңқы құйрық ҚарғапыҚарғалы қойын; жағы- ныңжағының жүні үрпиіп тұратын меринос қойын; си- рағысирағы қысқа, жүні тығыз, сүйегі шағын қазақ- тыңқазақтың биязы жүнді меринос қойын; Александр Антонович көріп: - Колхозыңыз қойдың тапайталай түқымынтұқымын жиған-ақ екен! - деді.<ref> Қазақ тілі. Энциклопедия. Алматы: Қазақстан Республикасы Білім, мәдениет және денсаулық сақтау министрлігі, Қазақстан даму институты, 1998 ж., 509 бет. ISBN 5-7667-2616-3 </ref>