Митохондрия: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
1-жол:
[[
'''Митохондриялар''' (грекше ''митос'' — жіп және ''хондрион'' — түйіршік) — жіпше және түйіршік тәрізді [[Органоидтар|органоид]]. Ол [[Автотрофтар|автотрофты]] және [[Гетеротрофтар|гетеротрофты]] организмдердің [[Цитоплазма|цитоплазмасында]] кездеседі. Мнтохондрияларды ең бірінші 1850 жылы [[Келликер|P. А. Келликер]] насекомдардың Бұлшық еттерінен байкады, оған «сарқосома» деген термин берді (Бұлшық еттегі митохондрияларды осы кезге дейін осылай атап жүр). Альтман (1890 жылы) арнаулы бояулар арқылы [[Митохондрия|митохондриялардың]] анық көрінетінін дәлелдеп, оларды «биобластылар» деп атады. Бенде 1898 жылы Бұл органоидка [[Митохондрия|митохондриялар]] деген ат берді. [[Михаэлис Евгений Петрович|Михаэлис]] тірі клеткалардың митохондрияларын жасыл янус бояуымен бояп,
олардың клеткадағы тотығу процестерімен байланысы бар екенін атап көрсетті.
17-жол:
''С6Н1206 + 602 -н-6Н20 + 6С02 + 680 ккал.''<br>
Клеткада энергия бірден бөлінбейді, ол сатыланып жүреді, [[химиялық энергия]] жылуға айналмайды, ол тек [[макроэнергиялық байланыс|макроэнергиялық байланыска]] АТФ-ке ауысады.
[[Гликолиз]] процесінде глюкоза триозаға дейін ыдырайды, мұнда 2 молекула [[АТФ]] жұмсалады да, 4 молекула АТФ синтезделеді, сонымен 1 моль глюкоза ыдырағанда 10% энергия жұмсалады. [[Гликолиз]] процесінде аз энергия жұмсалғанмен де бұл табиғатта жиі кездеседі. Микроорганизмдердің, кейбір ішек [[Паразиттер|паразиттерінің]], жаңадан дамып келе жатқан [[Эмбрион|эмбриональды]] организмдердің клеткалары үшін гликолиз негізгі энергия көзі болып табылады. Сүтқоректілердің эритроциттері өздеріне керекті энергияны гликолиз арқылы алады, өйткені оларда митохондриялар болмайды. Гликолиз процесінде пайда болған триозалардың одан эрі тотығуы осы митохондриялардың өздерінде жүреді. Мұнда барлық химиялық қосылыстардан ыдыраған энергия қолданылады, осыған байланысты С02 бөлінеді және оттегін қолдана отырып көп мөлшерде АТФ синтезделеді. Бұл процестер [[трикарбон]] қышқылының тоғыруымен жүреді. Осыдан АТФ-тың фосфорлануы арқылы [[АТФ]] [[Молекулалар|молекулалары]] синтезделеді. Митохондрияларда толық белок синтездейтін жүйе болады, осыған байланысты ол өзінің [[ДНҚ|ДНҚ-сы]] арқылы [[РНК|РНҚ]] молекулаларын синтездейді. Митохондрия құрамында [[Рибосома|рибосомдар]] болғандықтан, белок синтезі тұрақты жүреді. Митохондриялардың кұрамындағы ДНҚ-ның ядродағы [[ДНҚ]]-дан айырмашылығы болады (молекулалық салмағы жағынан және нуклеотидтердің кұрамы және орналасуы жағынан).Митохондрияда жүретін ДНК синтезінің ядродағы ДНК синтезімен байланысы жоқ, олар өз ферменттері арқылы ғана байланысады. Митохондриялардың матриксында ДНК матрицасы арқылы РНК синтезі өтеді. Митохондрияда РНК-ның информациялық, тасымалдаушы, рибосомды түрлері
==Пайдаланған әдебиет==
<references/>
[[Санат: Медицина]]
[[Санат: Гистология]]
[[Санат: Цитология]]
{{wikify}}
| |||