Биссектриса: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
ш «Биссектриса.jpg» деген аластатылды, бұны Ортаққордың қатысушысы Martin H. жойған, себебі: Removal of uploads by [[commons:Special:Contributions/Aizhanka aaa |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
1-жол:
[[File:Bisection_construction.gif|right|thumb|Биссектрисаны циркуль мен сызғыш көмегімен салу]]
'''Биссектриса''' (лат. bіs — екі қайтара, екі рет және seco — қиып өтемін, бөлемін) — [[бұрыш|бұрыштың]] төбесі арқылы өтетін және оны қақ бөлетін түзу сызық. Биссектрисаның әрбір нүктесі бұрыш қабырғаларынан бірдей қашықтықта жатады, яғни бұрыштың биссектрисасы оның [[симметрия]] осі болады. [[Үшбұрыш|Үшбұрыштың]] бір бұрышының төбесінен оған қарсы жатқан қабырғаға дейін жүргізілген түзу сызық кесіндісі үшбұрыштың биссектрисасы деп аталады. Үшбұрыштың биссектрисалары бір нүктеде — осы үшбұрышқа іштей сызылған дөңгелектің центрінде қиылысады.
[[File:Triangle%2Bbisection.svg|right|thumb|[[Үшбұрыш]] ABC биссектрисасы]]
Төмендегі формулаларды қорыту үшін [[Стюарт теоремасы]]н пайдалануға болады.
: <math>l_c = {\sqrt{ab(a+b+c)(a+b-c)}\over{a+b}}
=\frac\sqrt{4abp(p-c)}{a+b}</math>
: <math>l_c = \sqrt{ab-a_lb_l}</math>
: <math>l_c = \frac {2ab\cos\frac{\gamma}{2}}{a+b}</math>
: <math>l_c = \frac {h_c}{\cos \frac {\alpha-\beta}{2}}</math>
мұндағы:
* <math>l_c</math> — <math>c</math> қабырғасына түсірілген биссектриса ұзындығы,
* <math>a, b, c</math> — сәйкесінше <math>A, B, C</math> төбелеріне қарсы жатқан қабырғалар ұзындықтары,
* <math>p</math> — Үшбұрыш [[периметр]]ы,
* <math>a_l, b_l</math> — <math>l_c</math> бисскетрисасы <math>c</math> қабырғасын бөлгендегі кесінділері,
* <math>\alpha, \beta, \gamma</math> — сәйкесінше <math>A, B, C</math> төбелеріндегі ішкі бұраыштары,
* <math>h_c</math> — <math>c</math> қабырғасына түсірілген [[үшбұрыш биіктігі]] .
==Пайдаланылған әдебиет</span>==
Line 6 ⟶ 20:
{{stub}}
{{wikify}}
[[санат:геометрия]]
[[ar:منصف (هندسة رياضية)]]
[[ast:Bisectriz]]
[[be-x-old:Раўнасечная]]
[[bg:Симетрала]]
[[ca:Bisectriu]]
[[da:Vinkelhalveringslinje]]
[[de:Winkelhalbierende]]
[[el:Διχοτόμος γωνίας]]
[[en:Bisection]]
[[eo:Dusekcanto]]
[[es:Bisectriz]]
[[eu:Erdikari]]
[[fa:عمودمنصف]]
[[fr:Bissectrice]]
[[gl:Bisectriz]]
[[he:חוצה זווית]]
[[hy:Կիսորդ]]
[[io:Bisekanto]]
[[it:Bisettrice]]
[[ja:二等分線]]
[[ko:이등분]]
[[lt:Pusiaukampinė]]
[[lv:Bisektrise]]
[[nl:Bissectrice]]
[[pl:Dwusieczna kąta]]
[[pms:Bisetris]]
[[pt:Bissetriz]]
[[ro:Bisectoare]]
[[sl:Simetrala]]
[[sv:Bisektris]]
[[tr:Açıortay]]
[[uk:Бісектриса]]
[[vi:Đường trung trực]]
[[zh:平分線]]
| |||