Ядрошық: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш r2.7.1) (Боттың үстегені: sv:Nukleol
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол:
Ядрошық — домалақ келген тығыз денешік, оның мөлшері 1—2 мкм-ден 10 мкм-ге дейін және одан да көбірек шамаға өзгеруі мүмкін. Ядрошықтың кұрамына РНҚ және белок енеді, РНҚ-синтезі жүреді. Клетка бөлінген кезде ол жойылып кетеді. Ядрошықта 70% [[Цитоплазма|цитоплазмалық]] РНҚ және 30% ядролық [[РНҚ]] синтезделеді.
'''Ядрошық''' (ядрышко); (лат. nucleolus — ядрошық) — [[ядро]] құрамындағы қаракөк түске боялған [[дөңгелек]] келген денешік. Оның саны 1-2, кейде одан да көп болуы мүмкін. '''Ядрошық''' [[нуклеопротеид]]тен ([[РИБОНУКЛЕИН ҚЫШҚЫЛЫ (РНҚ)|РНҚ]] және протеин) құралған. Ядрошықта [[рибосомалық]] [[РИБОНУКЛЕИН ҚЫШҚЫЛЫ (РНҚ)|РНҚ]] (р. РНҚ) және [[рибосома]]лар түзіледі.<ref> Биоморфология терминдерінің түсіндірме сөздігі/ - Алматы: "Сөздік-Словарь", 2009. ISBN 9965-822-54-9</ref>
Өсімдіктер мен жануарлар клеткаларын тірі қалпында зерттегенде немесе бекітіп, бояп барып тексергенде олардың ядросының құрамында үсақ түйіршікті, тығыз орналаскан заттарды — [[Хроматин|хроматинді]] байкауға болады. Бұл заттар өздеріне негізгі бояуларды жақсы сіңіреді, осыған карап [[Хроматин|хроматиннің]] қышқылдық қасиеттерінің бары немесе [[ДНҚ]] мен белоктардың қосындысынан тұратыны анықталды. [[Хроматин]] ядро кабатына тақау немесе [[Кариоплазма|кариоплазмада]] біркелкі орналасады. Интерфаза кезінде хромосомалар тығыз денешіктер қалпына босаңқырайды. Егер хромосомалардың барлық бөлімдері бірдей босаңқы келсе, онда бұл аймакты шашыраңқы (диффузды) [[хроматин]] деп атайды, ал хромосомалардың барлық бөлімдері тығыз келсе, онда Бұл аймақты тығыз— [[Гетерохроматин|гетерохроматин]] деп атайды. Хроматиндердің осылай орналасуы синтетикалық, процестерге байланысты. Шашыраңқы (диффузды) хроматиндерде синтетикалық процестердің күшті жүретіні байқалған. РНҚ синтезі азайғанда хроматиндер тығыздалып [[Гетерохроматин|гетерохроматинге]] айналады. [[Митоз]] процесінде [[Хроматин|хроматиндер]] тығыздалып, [[Хромосомалар|хромосомаға]] айналғанда ешқандай синтетикалық процесс жүрмейді.
Сонымен [[Хромосомалар|хромосомдардың]] құрылымына қарай екі күйін байқауға болады: біріншісі — шашыраңқы (диффузды) күй, Бұл ядродағы [[транскрипция]] және [[редупликация]] процесін көрсетеді, екіншісі — [[Хроматин|хроматиндердің]] тығыздалған күйі, мұнда, хромосомдар тек кана генетикалық материалдарды болу және оларды ұрпактан-ұрпакка беру қызметін атқарады.
Хроматиннің [[Химия|химиялық]] құрамына негізінде [[ДНҚ]], арнаулы хроматин бслогі — [[гистон]] және РНҚ кіреді (олардың көлемі 1:1,3-0,2). Сонымен [[хроматин]] өзінің химиялық құрамы жағынан [[ДНҚ]] мен белоктың күрделі қосылысы ДІ ІП (дезоксинуклеопротеид) болып саналады.<ref>Цитология және гистология. Оқу құралы. Сапаров Қ.Ә. - Алматы: Қазақ университеті, 2009. - 128 бет. ISBN 978-601-247-057-4 </ref>
 
==Пайдаланған әдебиет==
<references/>
[[Санат: БиоморфологияМедицина]]
[[Санат: БиологияГистология]]
[[Санат: МорфологияЦитология]]
[[Санат: Я]]
 
{{stub}}
{{wikify}}
 
 
 
[[ar:نوية]]
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Ядрошық» бетінен алынған