Фреондар: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
ш Боттың үстегені: gl, ht, zh, eo, de, eu, fa, simple, ko, en, ms, da |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
1-жол:
[[Сурет:Freon.jpg|thumb|right|250px|Фреон баллондар]]
'''Фреондар''' (лат. frіgor — суық) — [[тоңазытқыш|тоңазытқыш машиналарда]] суытқыш реагент ретінде қолданылатын құрамында [[фтор|фторы]] бар қаныққан [[көмірсутектер|көмірсутектердің қосылыстары]]. Фреондардың құрамында [[фтор|фтордан]] басқа [[хлор]], [[бром]] да кездеседі. Фреондардың 40-тан астам түрі белгілі, олардың көпшілігі өндірістік жолмен алынады. Техникада Фреондар арнайы белгіленеді. Ол Ф әрпінен және үш саннан тұрады. Ф. — фреон, 1-сан [[көміртек]] атомдарының санынан 1-ді алғанға, ортаңғы сан [[сутек]] атомдарының санына 1-ді қосқанға, ал соңғы сан [[фтор]] атомдарының санына тең. Мысалы, C<sub>2</sub>F<sub>3</sub>Cl<sub>3</sub>— Ф-113, CF<sub>2</sub>Cl<sub>2</sub> — Ф-012 немесе Ф-12 болып белгіленеді, т.б.
Фреон — иіссіз газ немесе сұйықтық, олар органикалық еріткіштерде жақсы, суда нашар ериді. Фреондардың ең көп таралғандары дифтордихлорметан (CF<sub>2</sub>Cl), фтортрихлорметан (CFCl<sub>3</sub>) және дифтордихлорметан (CHF<sub>2</sub>Cl<sub>2</sub>), олардың қайнау темп-ралары оларға сәйкес —29,8 — 23,8°С және — 40,8°С. Фреондар жанбайды, [[ауа|ауамен]] қосылып жарылғыш заттар түзбейді және салыстырмалы түрде химиялық инертті, алайда ашық отпен жанасқанда улы дифтор- және фторхлорфосген түзіп, ыдырайды. Фреондар тоңазытқыш реагенттерден басқа, [[аэрозоль|аэрозольдік]]] орамада ұшқыш құраушылар (прополенттер), [[өрт]] сөндіргіш ретінде, сондай-ақ фторолефиндер мен олардың негізінде түзілетін полимерлерді алу үшін шикізат ретінде қолданылады. Фреондар стратосфераға көтерілгенде [[фотохимия|фотохимиялық]] ыдырауға түсіп, соның нәтижесінде хлор иондары бөлініп шығады. Бұл хлор иондары химиялық [[реакция|реакцияның]] [[катализатор|катализаторы]] ғана болып қоймай, озон молекулаларын ыдыратып, [[ЖЕР БЕТІ|Жер бетін]] [[ультракүлгін сәуле|ультракүлгін сәулеленуден]] сақтайтын озон қабатына қатер төндіреді; [[Озон|қ. Озон]] “жыртығы”.
39-жол:
[[vi:Freon]]
[[zh:氯氟烃]]
[[Санат: Химия]]
[[Санат: Қосылыстар]]
{{wikify}}
| |||