Гук заңы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
ш r2.6.5) (Боттың үстегені: als:Hookesches Gesetz |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
1-жол:
'''Гук заңы''' — [[тегеурін]] мен одан туған пішін өзгерісі арасындағы тура [[пропорционалдық|пропорционалдықты]] анықтайтын заң.
Гук заңы тәжірибе негізінде көптеген серпімді денелер үшін белгілі бір шекте жүктемелеу арқылы расталады. Гук заңы тура пропорционал болып табылатын тегеуріннің ең жоғары шегі — пропорционалдық шек болып табылады. Бұл заң ұлғаю, сығу және ығыстыру кезіндегі Гук заңы болып бөлінеді. Бірінші заң бойынша нормаль кернеу <big><math>\tau</math></big> салыстырмалы ұзартуға пропорциональ яғни <math>\tau = E \epsilon</math> мұндағы <big><math>E</math></big> — ұлғаю кезіндегі серпімділік модулі деп аталатын пропорционалдық коэффициенті. Екінші заң бойынша жанама кернеу <big><math>\tau</math></big> ығысу бұрышына <math>\gamma</math> пропорционал және <big><math>\tau = G\gamma</math></big>, мұндағы <big><math>G</math></big> — ығысу кезіндегі [[Серпімділік модулі|серпінділік модулі]]; серпінділік модульдері <big><math>E</math></big> және <big><math>G</math></big> заттың түріне қарай тәжірибе жолымен анықталады және заттың қатаңдығы шамасын сипаттайды. Өлшем бірлігі кг/ см<sup>2</sup> немесе км/мм<sup>2</sup>.<ref>Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі. Су шарушылығы. – Алматы, Мектеп, 2002.</ref>
==Иілу кезіндегі Гук заңы==
<math>\sigma = E\epsilon</math>, мұндағы Е - бойлық
серпімділік модуль, <math>\epsilon =\frac{y}{\rho}</math> = салыстырмалы бойлық деформация,
<math>\sigma =\frac{M_x}{\xi_x} y</math> - тік кернеу, <math>\xi_x</math> - өстік
инерция моменті, <math>M_x</math> - иілу моменті, y - бейтарап
өстен кез келген нүктеге дейінгі қашықтық,
<math>\rho</math> - бейтарап талшықтың қисықтық радиусы.
==Бұралу кезіндегі Гук заңы==
т-y-G, мүвдағы G-ығысу
кручении кезіндеіі серігімділік модуль, у - салыстырмалы
ьіғысу, т = жанама р кернеу, т5-бүралу моменп,
- өрістік инерция моменгі, р - элементген
қиманьщ центріне дейінгі қашықтық.
==Созылу (сығылу) кезіндегі Гук заңы==
<Т = Е е,
мндағы <т =—-тік кернеу, * = у - б о й лық өзгеру,
f-сызықтың бастапқы үзындығы, д^-абсолют
бойлық өзгеру, w-бойлық күш, л-көлденең
қиманың ауданы.
==Ығысу деформациясы кезіндегі Гук заңы==
r = yG,
мүндағы G - ығысу кезіндегі серпімділік модуль,
r - Q
у-салыстырмалы ығысу, т - ~ ~жанама кернеу,
g-жанама күш, A - ығысу қиманьщ ауданы.
==Жазық кернеулік күй үшін Гук заңы==
** = ""(^х - еу = -^х), мүндағы
ах' ау ~У өстеріне қатысты тік кернеулер,
и - Пауссон коэффициенті, Е-бойлық серпімділік
модуль.
==Гуктың жалпылама заңы==
ех -^(ог^ +сгг)];
еу = [<ту-Ж<тг+сгх)\; ez = ~[*x-ti{crx+<ry)], мүндағы Е-
бойлық серпімділік модуль, ц - Пауссон
коэффициенті.
==Сызықтық жылжығыштық кезіндегі Гук заңы==
е ^ — а , мүндағы а-тік кернеу,
Е
н = ——серпімділік үзақтық модулі, fc-сызық- 1 + к
тық жылжығыштық коэффициеяті.
==Пайдаланған әдебиет==
Line 9 ⟶ 54:
[[Санат: Су шаруашылығы]]
[[Санат:Г]]
[[Санат: Материалдар]]
[[Санат: Материалдар механикасы]]
{{wikify}}
| |||