Су буының PV - диаграммасы. Негізгі анықтаулары.: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
Жаңа бетте: '''''Су буының PV - диаграммасы. Негізгі анықтаулары.''''' <p style="text-indent: 25px;">[[ЖЫЛУ ЭНЕРГЕТИКАСЫ|Жылу эне... |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
7-жол:
<p style="text-indent: 25px;">Құрғақтық дәрежесі, мына қанығу шегінде өзгереді: 0 ≤ х ≤ 1. Қайнау жағдайындағы физикалық қасиеті бойынша, ''х=0'' және қаныққан құрғақ бу жағдайында ''х=1'', ''қаныққан бу шегіне қосылады''. Қаныққан құрғақ бу дәрежесі ''х<1'' болғанда, ''ылғалды қаныққан'' бу деп аталады.
Мынаны атап өту қажет - қаныққан будың негізгі қасиеті деп, аталуы сонда, P=const кезінде, қаныққан будың температурасы өзгеріссіз болады да және барлық шегіндегі қаныққан будың (''х''=0 ден ''х''=1-ге дейінгі) қанығу температурасына тең. Сонымен, қаныққан [[изобара]] шегі, [[изотерма|изотермамен]] бірдей болады, яғни әр бір қысымға, қатаң түрде белгілі қанығу температурасы сәйкес келеді. Арнаулы кестемен құралған қаныққын [[су]] буы үшін, қысымына (МПа) байланысты тәжірибе жолымен анықталған температуралар шамасы төменде келтірілген:
''Р''.....0,1013.....1,555.....8,592.....22,087</br>
''t<sub>H</sub>''....100..........200........300........374
<p style="text-indent: 25px;">Осыдан көрінгендей, қысымның артуымен қанығу температурасы да өседі.
<p style="text-indent: 25px;">Идеалды газдарға қарағанда, қаныққан будың айырмашылығы, молекулалардың аралық [[күш]] әрекеттері өте үлкен. [[Идеал газ|Идеалды газдарға]] қарағанда, қаныққан будың молекулаларының айырмашылығы - белгілі өлшемдерінде, молекулаларының жақындаған кезіндегі бір біріне итеріле қашықтауы және [[молекула|молекулаларының]], едәуір аралық қашықтауы кезіндегі, тартылыста болуы. Қайнаған сүйықтың булану процессіндегі жылулықтың жұмсалуы, көрсетілген өзара әрекетті күштерді жеңуге кетеді, ал идеалды газдарда, молекулаларының жылдамдық қозғалысын арттырады. ''P''=const кезінде, булану процессінде температура тұрақты болуымен түсіндіріледі.
<p style="text-indent: 25px;">Одан ары қарай - ''P''=const кезіндегі, құрғақ қаныққан буға жылулықты жеткізгенде, меншікті көлемнің ұлғаюына алып келеді. Бу бұл жағдайда қатты қызған бу деп аталады. Сонымен, қатты қызған бу - оның сол қысым кезіндегі, температурасы қанығу температурасынан жоғары болады. Қатты қыздырылған будың меншікті көлемі мен температурасын ''V'' және ''t'' белгілейді. Қатты қыздырылған бу облысының айырмашылығы, изобарлы қаныққан бу облысы, бір [[уақыт|уақытта]] изотерма болмайды.
<p style="text-indent: 25px;">Егер тұжырымдауды қайталасақ, басқа жоғарғы шамалары үшін ''Р''''-const, ''P"
<p style="text-indent: 25px;">Өзара бірдей жағдайлы нүктелерді жалғастыра сызып, үш [[сызық|сызықты]] табамыз. Олардың ''біріншісі'' 0°С [[температура]] кезіндегі қайнамаған су жағдайын білдіреді де, жоғарыда қабылданған есептеушінің басы болады. Оның ''екіншісі'', қайнаған су нүктелерін (х=0) жалғастыра сызылғанын, төменгі шекаралық қисық сызық деп атайды. Ол, қаныққан бу облысын, сүйық облысынан бөліп түрады. ''Үшінші'' қисық [[сызық]] нүктелері - құрғақ қаныққан бу жағдайын білдіреді. Бұл жоғарғы шекаралық қисық сызық (''х=1''). Соңғысы, қаныққан бу облысын бөледі.
<p style="text-indent: 25px;">Алмағайып нүкте К екі шекаралық қисық сызықты бөліп түрады. Бұл нүктеге, су буының алмағайып қысымы ''Р<sub>к</sub>''=22,129 МПа, алмағайып температура ''Т''=273,16 К (374,16 °С) және алмағайып меншікті [[көлем]] V<sub>к</sub>=0,00326 м<sup>3</sup>/кг сәйкес келеді. Алмағайып нүкте де, сүйық пен бу [[фаза|фазаларының]] арасындағы аралық айырмашылығы жоғалады, негізінде, құрғақ будың тығыздығы қайнаған судың тығыздығындай.<ref>Кабашев Р.А. ж. б. Жылу техникасы: Оқулық/ Р.А. Кабашев, А.К. Кадырбаев, A.M. Кекилбаев. -Алматы: «Бастау» баспаханасы, 2008. - 425 б. Суреттері 140 сурет. Библиографиялы тізімі 17. ISBN 9965-814-30-9</ref> </p>
==Пайдаланған әдебиет==
|