Іле жорғаторғайы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
шӨңдеу түйіні жоқ
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол:
{{Taxobox
[[Сурет:Turkestan Ground-Jay.jpg|thumb]]'''Іле жорға торғайы''' [[Podoces panderі іlensіs|(Podoces panderі іlensіs)]] – торғайтәрізділер отряды, қарға тұқымдасына жататын жорға торғайдың бір түршесі. Қазақстанда тек Оңт. [[Балқаш]] өңірінде, негізінен [[Сарыесік]] – [[Атырау]] (Іле мен Қаратал өз-дерінің аралығында), бірен-сараны [[Тауқұм]], [[Лөкқұм]] және [[Қосшағыл|Қосшағылда]] кездеседі. [[Сайрауық|Сайрауықтан]] көп үлкен емес, салм. 80 – 100 г. Басы мен жоны көкшіл сұр, бауыры солғын қызғылт, құйрығы қара. Алқымында, қанатында қара дақтары бар. Ұшқанда тамағындағы және қанатындағы ақ дақтар анық көрінеді. Нашар ұшатын болғандықтан, негізінен жерде тіршілік етеді. [[Сексеуіл]] сирек өскен құмды шөлдерді мекендейді. Отырықшы құс. Ақпанның соңында аталығы мен аналығы бірігіп, [[сауысқан|сауысқанның]] ұясына ұқсас қақпақты ұя жасап, онда 3 – 6 жұмыртқа салады. Оларды аналығы 18 – 20 күндей шайқайды, ұядан ұшқан балапандарын сонша күн аталығы мен аналығы бірігіп қоректендіреді. Жәндіктермен ([[өрмекші]], [[қыршаян|қыршаяны]], т.б.), кейде кесіртке мен кесірттерді де жейді. Ал қыстағы қорегі – өсімдік тұқымдары. І. ж. т-лар – өте сирек кездесетін құс. 1982 ж. Оңт. Балқаш өңірінде Қарадон сайындағы тоғайдан 15, Шыңгелді – Хақ сайындағы тоғайдан 30 ұясы табылғаны туралы дерек қана бар. Жылдан жылға саны азаюда, Оңт. Балқаштың эндемигі, қорғауға алынып, Қазақстанның және Алматы обл-ның [[Қызыл кітап|“Қызыл кітабына”]] енгізілген.
| name = Іле жорғаторғайы
<ref>Қазақ Энциклопедиясы, 9 том</ref>
| image =
 
| status = LC
==Пайдаланылған cілтемелер==
| status_system = IUCN3.1
| regnum = [[Жануарлар]]
| phylum = [[Хордалылар]]
| classis = [[Құстар]]
| ordo = [[Торғайтәрізділер]]
| familia = [[Corvidae]]
| genus = ''[[Podoces]]''
| species = ''[[Жорғаторғай|P. panderi]]''
| subspecies = '''''P. p. ilensis'''''
| trinomial = ''Podoces panderi ilensis''
| trinomial_authority = (Menzbier & Schnitnikov, 1915)
| synonyms = }}
[[Сурет:Turkestan Ground-Jay.jpg|thumb]]'''Іле жорға торғайыжорғаторғайы''' [[Podoces panderі іlensіs({{lang-la|(Podoces panderіpanderi іlensіsilensis}})]][[торғайтәрізділер]] отряды, қарға тұқымдасына жататын жорға торғайдың бір түршесі. Қазақстанда тек Оңт. [[Балқаш]] өңірінде, негізінен [[СарыесікСарыесік–Атырау]] ([[АтырауІле]] (Іле мен [[Қаратал]] өз-дерініңөзендерінің аралығында), бірен-сараны [[Тауқұм]], [[Лөкқұм]] және [[Қосшағыл|Қосшағылда]] кездеседі. [[Сайрауық|Сайрауықтан]] көп үлкен емес, салм. 80 – 100 г. Басы мен жоны көкшіл сұр, бауыры солғын қызғылт, құйрығы қара. Алқымында, қанатында қара дақтары бар. Ұшқанда тамағындағы және қанатындағы ақ дақтар анық көрінеді. Нашар ұшатын болғандықтан, негізінен жерде тіршілік етеді. [[Сексеуіл]] сирек өскен құмды шөлдерді мекендейді. Отырықшы құс. Ақпанның соңында аталығы мен аналығы бірігіп, [[сауысқан|сауысқанның]] ұясына ұқсас қақпақты ұя жасап, онда 3 – 6 жұмыртқа салады. Оларды аналығы 18 – 20 күндей шайқайды, ұядан ұшқан балапандарын сонша күн аталығы мен аналығы бірігіп қоректендіреді. [[Жәндіктер|Жәндіктермен]] ([[өрмекші]], [[қыршаян|қыршаяны]], т.б.), кейде кесіртке мен кесірттерді де жейді. Ал қыстағы қорегі – өсімдік тұқымдары. І. ж. т-лар – өте сирек кездесетін құс. 1982 ж. Оңт. Балқаш өңірінде Қарадон сайындағы тоғайдан 15, Шыңгелді – Хақ сайындағы тоғайдан 30 ұясы табылғаны туралы дерек қана бар. Жылдан жылға саны азаюда, Оңт. Балқаштың эндемигі, қорғауға алынып, Қазақстанның және Алматы обл-ның [[Қызыл кітап|“Қызыл кітабына”]] енгізілген.<ref>Қазақ Энциклопедиясы, 9 том</ref>
 
== Пайдаланған әдебиет ==
<references/>
 
{{ornitology-stub}}
[[Санат:Қазақстан құстары]]
 
{{stub}}
{{wikify}}
 
[[Санат:Торғайтәрізділер]]
[[Санат:Қазақстанның Қызыл кітабына енген құстар]]
 
[[en:Remiz]]