Ирония: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Жаңа бетте: '''Ирония''' ({{lang-el|еіrоnеіа}} - келемеж,кекесін) - адамға зат пен құбылысқа сырттай ж...
 
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол:
'''Ирония''' ({{lang-el|еіrоnеіа}} - келемеж,кекесін) - [[адам|адамға]] зат пен [[ҚҰБЫЛЫС|құбылысқа]] сырттай жақсы баға берсе де, ішкі [[мағына|мағынасы]] қарсы келіп, [[келеке|келекеге]] айналдыратын құбылту ([[троп]]) құралы, [[болмыс|болмысты]] жоққа шығарудың бір түрі. Иронияға астарлы [[сықақ]], іштей мазақ жатады (мысалы, қара кісіні "аппағым", пұшық адамды "қоңқағым" деу). Ирония 18 ғасырдың аяғында барынша дамыды. [[Еуропа|Еуропада]] - [[Вольтер]], Г.Гейне, Ф.Франс, Б.Шоу, Ресейде Н.В. Гоголь, М.Е. Салтыков-Щедрин, В.В. [[Маяковский Владимир Владимирович|Маяковский]], А.Т. Твардовский, т.б. шығармаларында кеңінен қолданылды. Ирония [[қазақ әдебиеті|қазақ әдебиетінде]] де көп кездеседі. Мысалы, "[[Айман-Шолпан|Айман-Шолпан]]" жырында Айманның Әлібекті, "Біржан - Сара" айтысында Сараның Жиенқұлды "Мақтауы". [[Абай]] иронияны әлеуметтік өмірдегі кемшіліктерді мінеп, шенеуге арнады ("Болыс болдым мінеки", "Қайтсе жеңіл болады жұрт билемек", т.б.). С.Дөнентаев, С.Торайғыров, А.Тоқмағамбетов, О.Әубәкіров, Ш.Смаханұлы, Ғ.Қабышев, С.Адамбеков, т.б. Иронияға толы көптеген [[Шығармалар|шығармалар]] жазды. М.Әуезовтің, Ғ.Мүсіреповтің, Ғ.Мұстафиннің [[проза|прозалық]] туындыларында ирония молынан кездеседі.<ref>Қазақ әдебиеті. Энциклопедиялық анықтамалық. - Алматы: «Аруна Ltd.» ЖШС, 2010.ISBN 9965-26-096-6 </ref>
 
'''Ирония''' — риторикалық тәсіл, көп мағыналы металогиканың түрі. Мақсаты - сұхбаттасқан адамның әңгімесін жоққа
шығару, теріс айналдыру. Мұндай жағдайда әңгіме мен оның
астары сәйкес келмейді. Ирония сөйлемнің логикалық мағынасын өзгертеді және тілден тыс тірлікке де берекесіздік әкеледі, сондықтан ежелден бері ирония өмір сүрудің амалы ретінде пайымдалады. Аристотель "Үлкен этика" деген еңбегінде жорта сөйлеуші өзіндегі барды аз ғып көрсетіп, білген нәрсесін аитпайды дейді. Жорта сөйлеушінің үлгісі ретінде Сократты атауға болады. Ол өзін жорта төмендетіп, жүрттың басын айналдыратын еді, сөйтсе де, оның әңгімелерінде өз-өзін төмендеткен ұсқынсыздықпен қатар Құдайға тән мазмұн болатын. Кьеркегордың айтуынша, сократтық ирония дегеніміз - дағдылы өмір тәртібін жоқққа шығару, себебі ол өзінің идеясына сәйкес емес.<ref>Биекенов К., Садырова М. Әлеуметтанудың түсіндірме сөздігі. — Алматы: Сөздік-Словарь, 2007. — 344 бет. ISBN 9965-822-10-7</ref>
==Пайдаланған әдебиет==
<references/>
Line 6 ⟶ 10:
[[Санат:Қазақ әдебиеті]]
[[Санат:И]]
 
[[Санат:Әлеуметтану]]
[[Санат:Термин]]
 
{{Stub: Қазақ әдебиеті}}
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Ирония» бетінен алынған